Οι Ιταλοί φημίζονται – μεταξύ πολλών άλλων – για τις βέσπες, για τα θρυλικά FIAT «πεντακοσαράκια», για τις κόκκινες Φεράρι, για τον αλλοπρόσαλλο τρόπο με τον οποίο οδηγούν. Αλλά όχι για την προτίμησή τους στο ποδήλατο. Την ώρα που σε πολλές μητροπόλεις της βόρειας και της κεντρικής Ευρώπης οι τοπικές Αρχές επενδύουν σε καινοτόμες μεθόδους για να πείσουν τους κατοίκους να χρησιμοποιούν το ποδήλατο ως ιδανικό μέσο μετακίνησης με στόχο τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και την προστασία του περιβάλλοντος, στη μεσογειακή Ιταλία εξακολουθούν να κυριαρχούν τα αυτοκίνητα και τα μηχανάκια.
Τώρα όμως, ο δήμος του (χειμαζόμενου από την ατμοσφαιρική ρύπανση) Μιλάνου ευελπιστεί να επαναφέρει τα ποδήλατα στις λεωφόρους και τους δρόμους της οικονομικής «πρωτεύουσας» της όμορης χώρας, προσφέροντας σε όλους όσοι (θα) επιλέγουν να πηγαίνουν στη δουλειά τους με το ποδήλατο μετρητά! Πρόκειται για μία απόφαση η οποία ελήφθη μετά την ανακοίνωση από την πλευρά της κυβέρνησης για παροχή 35 εκ. ευρώ με στόχο την ανάπτυξη και εφαρμογή βιώσιμων λύσεων όσον αφορά τις αστικές μετακινήσεις. Αφορμή στάθηκαν τα επικίνδυνα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης που καταγράφηκαν στο Μιλάνο, κυρίως, αλλά και σε άλλες ιταλικές πόλεις, κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους.
Μέσα στις επόμενες εβδομάδες, οι μεγάλοι δήμοι της Ιταλίας θα ξεκινήσουν να ανταγωνίζονται μεταξύ τους για τα κρατικά κονδύλια με τον μιλανέζο αντιδήμαρχο Μετακινήσεων και Μεταφορών Πιερφραντσέσκο Μαράν να ευελπιστεί πως η πόλη του θα καρπωθεί το μεγαλύτερο μερίδιο. Παρότι σήμερα στο Μιλάνο υπάρχει ήδη ένα ευρύ δίκτυο Κοινόχρηστων Ποδηλάτων, ο ίδιος δηλώνει πως υπάρχουν πολλά ακόμα που μπορούν να γίνουν, όπως «η παροχή αποζημίωσης στους δημότες που θα πηγαίνουν να εργαστούν με το ποδήλατο», κατά το πρότυπο ενός πρότζεκτ που εφαρμόστηκε το 2014 στη Γαλλία με τους συμμετέχοντες εργαζόμενους να λαμβάνουν 25 λεπτά για κάθε χιλιόμετρο με το ποδήλατο.
‘Ένα ανάλογο πρόγραμμα εφαρμόζεται ήδη στη Μασαρόζα, μια μικρή πόλη της Τοσκάνης, με 50 συμμετέχοντες. Αλλά καθώς οι Μιλανέζοι που θα επιλέξουν να ποδηλατούν, μετά πληρωμής, για να πάνε στη δουλειά τους ενδέχεται να είναι κατά πολύ περισσότεροι, o κ. Μαράν πρότεινε τη χρήση μιας ειδικής εφαρμογής η οποία θα καταγράφει τις μετακινήσεις τους. «Το λογισμικό υπάρχει, δεν είναι 100% ακριβές αλλά κανένας δεν σκέφτεται να δίνονται μεγάλα ποσά», προσδιόρισε. «Στην πόλη αυτοί που επιλέγουν το ποδήλατο, κινούνται σχεδόν ταχύτερα από τα αυτοκίνητα», επισήμανε από την πλευρά της η Ελεονόρα Πετρότο από το Πολυτεχνείο του Μιλάνου η οποία εκτελεί χρέη συμβούλου επί του φιλόδοξου αυτού προγράμματος.
Τα χρήματα από μόνα τους δεν αποτελούν ισχυρό κίνητρο
Παραδέχεται, ωστόσο, πως η ίδια δεν επιλέγει το ποδήλατο για να μεταβεί στην εργασία της εξαιτίας της μεγάλης απόστασης και της ιδιαίτερης δυσκολίας της διαδρομής, γεγονός που αναδεικνύει ένα βασικό μειονέκτημα στην πρόταση περί πληρωμής των δημοτών για να πηγαίνουν με το ποδήλατο στη δουλειά τους –τα χρήματα από μόνα τους δεν αποτελούν ισχυρό κίνητρο.
Σύμφωνα με τον Ραλφ Μπιούελερ, καθηγητή Αστικού Σχεδιασμού στο Πολυτεχνικό Ινστιτούτο της Βιρτζίνια, για να έχει αποτέλεσμα ένα ανάλογο πρόγραμμα, η «αποζημίωση» όλων όσοι θα επιλέγουν το ποδήλατο για τις μετακινήσεις τους θα πρέπει να συνοδεύεται και από άλλα μέτρα. «Εάν δεν υπάρχει ένα ασφαλές περιβάλλον για τους ποδηλάτες, τότε θα συμμετάσχει μόνο μια μικρή ομάδα ανθρώπων. Μόνον τα χρήματα δεν θα έχουν αποτέλεσμα γιατί δεν παροτρύνονται όλοι όσοι ενθουσιάζονται με την ιδέα αλλά ανησυχούν», ανέφερε χαρακτηριστικά, επικαλούμενος έρευνα σύμφωνα με την οποία το 60% των Αμερικανών ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τη χρήση του ποδηλάτου αλλά την ίδια ώρα εμφανίζεται ανήσυχο για ζητήματα όπως η λειτουργικότητα του δικτύου των ποδηλατοδρόμων και η ύπαρξη κατάλληλων και ασφαλών χώρων στάθμευσης.
Σημαντικός παράγοντας, όσον αφορά την προθυμία των κατοίκων των σύγχρονων μεγαλουπόλεων να ποδηλατούν, αντί να οδηγούν, για να πάνε στις δουλειές τους, είναι και η σχετική άνεση που προσφέρει το αυτοκίνητο. Αλλά ο αμερικανός ειδικός υπογραμμίζει πως είναι δύσκολο να εφαρμοστούν μέτρα κατά της χρήσης του αυτοκινήτου εάν δεν προσφέρονται εναλλακτικές επιλογές.
«Η εμπειρία μάς δείχνει ότι μπορεί να καταστεί πιο δύσκολη η χρήση του αυτοκινήτου αλλά αυτό είναι πιο εύκολο να συμβεί όταν υπάρχουν εναλλακτικές επιλογές: ισχυρά κίνητρα υπέρ της χρήσης του ποδήλατου, καλές αστικές συγκοινωνίες συγκοινωνίες, διευκόλυνση των πεζών», προσδιόρισε. Λαμβάνοντας υπόψη τα λεγόμενα του αμερικανού ειδικού, δυστυχώς συμπεραίνεται πως η Ελλάδα θα αργήσει πολύ να μετατραπεί σε μια φιλική προς τη χρήση του ποδηλάτου χώρα.
