Δημογραφική βόμβα στην Ευρώπη

Δεν είναι μόνο η Ελλάδα που γερνάει. Η δημογραφική εξέλιξη στην Ευρώπη περιγράφεται ως ωρολογιακή βόμβα καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπολογίζει ότι ως το 2030 ο αριθμός των εργαζομένων μεταξύ 56 και 64 ετών θα έχει αυξηθεί δραματικά.

Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες προγνώσεις της Eurostat, το 2030 ο αριθμός των εργαζομένων μεταξύ 56 και 64 ετών θα έχει αυξηθεί κατά 24 εκατομμύρια.

Τα επόμενα 10 χρόνια ο πληθυσμός της Ευρώπης θα αποτελείται ως επί το πλείστον από άτομα άνω των 40 ετών. Ως το 2030 η ΕΕ θα πρέπει να αντιμετωπίσει μια έλλειψη ατόμων σε ηλικία εργασίας. Η έλλειψη αυτή θα είναι περίπου 20,8 εκατομμυρίων ανθρώπων.

Και αν δεν ανατραπούν οι τάσεις, η κατάσταση συνεχώς θα επιδεινώνεται. Σύμφωνα με τις ίδιες προβλέψεις, το 2060 σε κάθε ευρωπαίο πολίτη άνω των 65 θα αντιστοιχούν μόνο δύο εργαζόμενοι ηλικίας 15-64 ετών. Αυτή η μεταβολή οφείλεται στον συνδυασμό χαμηλού ρυθμού γεννήσεων και αυξανόμενης διάρκειας ζωής.

Στο ίδιο ακριβώς πλαίσιο και η Ελλάδα γερνάει και μάλιστα υπό συνθήκες οικονομικής κρίσης και πρωτόγνωρης αύξησης της ανεργίας.

Οπως εκτιμά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το ποσοστό των ηλικιωμένων άνω των 65 ετών το 2020 θα πλησιάζει το 24% και ο πληθυσμός των παιδιών ηλικίας ως 14 ετών θα εξακολουθήσει να μειώνεται. Σήμερα αριθμεί περίπου 14% του πληθυσμού.

Ολα αυτά σημαίνουν όχι μόνο ότι γερνάμε ως χώρα αλλά επίσης ότι μελλοντικά θα μειωθεί ο πληθυσμός συνολικά, με προφανείς συνέπειες για το ασφαλιστικό σύστημα.

Οπως επισημαίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παράλληλα με τα όποια μέτρα είναι αναγκαία για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος, όλες οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν ανάγκη επεξεργασίας και υλοποίησης πολιτικών που θα ευνοούν την απασχόληση των ηλικιωμένων ατόμων.

Στην Ελλάδα είναι λίγες οι πολιτικές και οι ρυθμίσεις που ευνοούν τη διαχείριση της ενεργού γήρανσης, δηλαδή της παραμονής στην εργασία για περισσότερο χρόνο.

Η ενεργός γήρανση αποτελεί αποτελεσματικό εργαλείο για την αντιμετώπιση της φτώχειας στις μεγαλύτερες ηλικίες, ιδιαίτερα στη χώρα μας, που βιώνει τις συνθήκες της οικονομικής κρίσης την τελευταία πενταετία. Ενας σημαντικός αριθμός των ηλικιωμένων βιώνει τα γηρατειά σαν ένα είδος περιθωριοποίησης.

Η προώθηση της παράτασης του επαγγελματικού βίου στην απασχόληση απαιτεί κυρίως τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και την προσαρμογή τους στην κατάσταση της υγείας και στις ανάγκες των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας, τη βελτίωση της πρόσβασης στην κατάρτιση και στη διά βίου μάθηση και την αναθεώρηση των φορολογικών και συνταξιοδοτικών συστημάτων ώστε να τους δίνονται κίνητρα για την παραμονή τους στην εργασία.