Την προσφυγή του στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) εναντίον του Ηνωμένου Βασιλείου για τα Γλυπτά του Παρθενώνα, γνωστοποίησε σε συνέντευξη Τύπου που πραγματοποίησε στα γραφεία του στην Πλάκα ο ιστορικός «Σύλλογος των Αθηναίων», ο οποίος συμπληρώνει φέτος 120 χρόνια λειτουργίας (1895-2015).
Σύμφωνα με τον Σύλλογο (μεταξύ των σκοπών του βάσει του Καταστατικού του περιλαμβάνεται και «η φροντίς διασώσεως και συντηρήσεως των με την ιστορία των Αθηνών συνδεομένων μνημείων, έργων τέχνης κ.λπ.».), η πρωτοβουλία για την προσφυγή πάρθηκε όταν το ΔΣ ενημερώθηκε για την αρνητική απάντηση του Ηνωμένου Βασιλείου να προσέλθει σε διαδικασία διαμεσολάβησης, στο πλαίσιο της Διακυβερνητικής Επιτροπής της UNESCO για την Προώθηση της Επιστροφής Πολιτισμικών Αγαθών στην Χώρα Προελεύσεως.
«Ο λόγος για τον οποίο σήμερα δημοσιοποιούμε τις ενέργειές μας, οφείλεται στο ότι η προσφυγή μας, όχι μόνο δεν απορρίφθηκε αλλά πρωτοκολλήθηκε και ζητήθηκαν πρόσφατα από το δικαστήριο και διευκρινίσεις, πράγμα που προοιωνίζει ότι θα φτάσει και στο ακροατήριο», δήλωσε το μέλος του ΔΣ Στρατής Στρατήγης, στον οποίο ανατέθηκε, εκτός από την παρακολούθηση του νομικού μέρους, και ο συντονισμός των ενεργειών και επαφών που θα χρειασθούν εντός κι εκτός Ελλάδας.
«Ο σύλλογός μας δεν έπαψε όλα αυτά τα χρόνια να παρακολουθεί το θέμα. Όταν αντελήφθη τον Μάρτιο του 2015 ότι η τελευταία τελική άρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου να προσέλθει ακόμη και στη διαδικασία διαμεσολαβήσεως, στο πλαίσιο της Διακυβερνητικής Επιτροπής της UNESCO για την Προώθηση της Επιστροφής Πολιτισμικών Αγαθών στην Χώρα προελεύσεως των, αποφάσισε ότι του δινόταν η ευκαιρία να προσφύγει εμπρόθεσμα ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, στο Στρασβούργο, ως ιδιωτικό Σωματείο ανεξάρτητα από το Κράτος», ενημέρωσε ο ίδιος, διευκρινίζοντας ότι από την προσφυγή δεν επηρεάζεται το δικαίωμα της Ελληνικής Πολιτείας να προσφύγει όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες και σε Διεθνή ή εθνικά Δικαστήρια.
«Εξάλλου το θέμα της ανάκτησης συληθέντων με απόσπαση λόγω κλοπής αρχιτεκτονικών στοιχείων από αναγνωρισμένα από την UNESCO Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς, είναι υπό εξέλιξη. Συμφέρει συνεπώς την χώρα μας να κρατηθεί σε επίπεδο παγκόσμιας κοινής γνώμης το θέμα ζωντανό και η περιοδική του επικαιροποίηση με κατάλληλες ενέργειες», συμπλήρωσε.
«Ηθικοί είναι οι λόγοι που κινούν τους μηχανισμούς του συλλόγου μας, που σπανίως επεμβαίνει στα κοινά, τουλάχιστον σε αυτό το επίπεδο», ανέφερε από την πλευρά του ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς, Πρόεδρος του «Συλλόγου των Αθηναίων», που συμπλήρωσε: «Προβληματιστήκαμε, διότι υπήρχαν χρονικά όρια στη δυνατότητα κατάθεσης της προσφυγής μας και οι συνθήκες δεν ήταν οι καλύτερες δυνατές. Φανταζόμαστε τόσο τη διαχείριση μιας επιθυμητής νίκης όσο και μιας απόρριψης. Αν δεν κερδίσουμε; Εννοείται πως εξετάσαμε όλα τα ενδεχόμενα και μπορούμε με βεβαιότητα πλέον να αποφανθούμε πως ακόμη και σε μία τέτοια περίπτωση δεν θα προκύψει αντίκτυπος για την πατρίδα. Αντιθέτως, θα κληροδοτήσουμε στους επόμενους που θα αποφασίσουν να κινηθούν τεχνογνωσία και μία μακρά αλυσίδα συνεργασίας με όλους σχεδόν τους επιστημονικούς κλάδους, οργανωμένες ομάδες πολιτών στην Ελλάδα αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο», δήλωσε.
Ο ίδιος είπε ότι «στη μάχη πάμε για να κερδίσουμε» και ενημέρωσε για μια σειρά δράσεων που θα αναπτύσσονται σταδιακά και θα συστήνονται στο ελληνικό και ευρωπαϊκό κοινό, όπως συζητήσεις, δημιουργία ντοκιμαντέρ με οπτικοακουστικό έργο που θα περιλαμβάνει αδημοσίευτα και πρωτότυπα στοιχεία, εκπόνηση εξειδικευμένων, κυρίως αρχαιολογικών και ιστορικών, μελετών.
Είναι η πρώτη φορά που η υπόθεση αυτή οδηγείται ενώπιον μιας δικαστικής ή άλλης αρχής που θα μπορούσε να λάβει μια τελική απόφαση με βάση το δίκαιο, ενώ, όπως έγινε γνωστό από τον Νομικό Παραστάτη Βασίλειο Σωτηρόπουλο, η προσφυγή πραγματοποιήθηκε «στο μοναδικό διακρατικό δικαστήριο στο οποίο μπορεί να προσφύγει ένας σύλλογος».
Ο ίδιος τόνισε εξάλλου ότι «στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχουν προσφύγει μια σειρά από σύλλογοι, διεκδικώντας δικαιώματα που σχετίζονται με την ιστορία των προγόνων των μελών τους. Ο Σύλλογος των Αθηναίων είναι η πρώτη συλλογικότητα που ιδρύθηκε στην ελεύθερη Αθήνα το 1895, από τους απογόνους των ανθρώπων που ζούσαν σε αυτή την πόλη πριν από την Επανάσταση του 1821. Είναι λοιπόν κατά τεκμήριο μια οντότητα, μη κρατική, που αποτελείται από απογόνους των Αθηναίων που ζούσαν στην πόλη την περίοδο του βανδαλισμού του Παρθενώνα και της αφαίρεσης των Γλυπτών από τον Λόρδο Έλγιν και το συνεργείο του. Επομένως, εκτός από την Ελληνική Δημοκρατία, ο Σύλλογος των Αθηναίων είναι ένα υποκείμενο δικαίου που νομιμοποιείται να προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, επικαλούμενο παραβίαση ανθρώπινων δικαιωμάτων», σημείωσε.
Η προσφυγή στρέφεται κατά της απόφασης της Βρετανίας για τη διακράτηση των Γλυπτών, διότι, σύμφωνα με τα Άρθρα 8, 9, 10, 13 της Ευρωπαϊκής Συμβάσεως των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και το άρθρο 1 του Πρώτου Προσθέτου Πρωτοκόλλου αυτής παραβιάζει τα εξής δικαιώματα: Την υποχρέωση σεβασμού της πολιτισμικής ταυτότητος, ως διάσταση του δικαιώματος σεβασμού της ιδιωτικής ζωής, τα δικαιώματα σεβασμού της πολιτισμικής συνειδήσεως και απολαύσεως του μνημείου ως ενιαίου και αδιαίρετου κοινόχρηστου αγαθού, το δικαίωμα προσβάσεως στην πολιτισμική πληροφόρηση, ως ειδικότερη διάσταση της ελευθερίας της εκφράσεως, καθώς και το δικαίωμα σε αποτελεσματικό ένδικο μέσο.
