Το πρώτο περιστατικό παράνομης διακίνησης πουλιών στον Έβρο καταγράφηκε πριν από περίπου έναν χρόνο στο τελωνείο των Κήπων. Σε αυτοκίνητο που προερχόταν από την Τουρκία, με τελικό προορισμό την Αγγλία, εντοπίστηκε μια αετογερακίνα (Buteorufinus), χωρίς τα απαραίτητα «δαχτυλίδια» και έγγραφα που αποδεικνύουν τη νόμιμη κατοχή της. Η αετογερακίνα κατασχέθηκε και ο διακινητής τιμωρήθηκε με χρηματικό πρόστιμο και ποινή φυλάκισης με αναστολή.
Περιστατικά διακίνησης διαφόρων άγριων ειδών, ή τμημάτων τους, έχουν καταγραφεί σε πολλά σημεία εισόδου – εξόδου της χώρας τα τελευταία χρόνια. «Είναι επείγουσα η ανάγκη ενίσχυσης των εργαλείων που έχει στη διάθεσή του το προσωπικό των συνόρων για την αντιμετώπιση του φαινομένου», αναφέρει η συντονίστρια ενημέρωσης δράσεων διατήρησης της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας κυρία Ρούλα Τρίγκου. Η Ελλάδα βρίσκεται σε κρίσιμη γεωγραφική θέση, πάνω σε έναν από τους βασικότερους διαδρόμους παράνομης διακίνησης άγριων ειδών προς τη Δυτική Ευρώπη.
Το παράνομο εμπόριο άγριας ζωής αποτελεί μια μάστιγα για πολλά είδη πανίδας και χλωρίδας, αλλά και μια κερδοφόρα επιχείρηση που εξαπλώνεται σε όλο τον πλανήτη. Κάθε χρόνο, διακινούνται παρανόμως περί τα 10 εκατομμύρια φυτά και ζώα. Ο παγκόσμιος τζίρος από τη δραστηριότητα υπολογίζεται σε περίπου 22 δις δολάρια,καθιστώντας το εμπόριο άγριας ζωής ως το τέταρτο πιο επικερδές παράνομο εμπόριο στον κόσμο.
Ορισμένα «διάσημα» είδη εξοντώνονται μαζικά για να ικανοποιήσουν τη ζήτηση. Στην Αφρική, κάθε χρόνο 30.000 ελέφαντες φονεύονται για τα ελεφαντόδοντα όπως και πολλοί ρινόκεροι για τα κέρατά τους, τίγρεις για τα κόκαλά τους, κροκόδειλοι για το δέρμα τους ή καρχαρίες για τα πτερύγιά τους κ.ά. Θύματα του παράνομου εμπορίου πέφτουν επίσης, χελώνες, παπαγάλοι και άλλα μικρόσωμα ζώα τα οποία προορίζονται για κατοικίδια.
Κατά την πρόσφατη παγκόσμια αστυνομική επιχείρηση COBRA ΙΙΙ που διοργανώθηκε με τη συνδρομή της Interpol και της Europol, μεταξύ άλλων, κατασχέθηκαν 90 κιλά κοράλλια και περισσότερα από 50 κιλά από μέρη ζώων στην Ισπανία, 50 κιλά ελεφαντόδοντο στη Γαλλία, αλλά και 400 ζωντανές χελώνες στην Αγγλία.
Για αυτό το WWF Ελλάς και η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία πραγματοποίησαν εκπαιδευτικά σεμινάρια σε τελωνειακούς υπαλλήλους και αστυνομικούςπου εργάζονται σε τελωνεία και συνοριακούς σταθμούς στη Θράκη, την Ήπειρο, τη Μακεδονία και την Αττική, για την πρόληψη και τον εντοπισμό εγκλημάτων κατά της άγριας ζωής. Προχώρησαν επίσης στην έκδοσηειδικού οδηγού αναγνώρισης ορνιθοπανίδας (https://lifeneophron.eu/gr/materials-view/50.html), που διατέθηκε σε τελωνεία και τις λοιπές αρμόδιες αρχές, όπως συνοριακούς σταθμούς κτηνιατρικού ελέγχου.
Στόχος της έκδοσης είναι να βοηθήσει ουσιαστικά στον έλεγχο της νομιμότητας των εισερχόμενων και εξερχόμενων φορτίων. Το εγχειρίδιο περιλαμβάνει οδηγό αναγνώρισης ορνιθοπανίδας, σύντομη περιγραφή της διεθνούς και ελληνικής νομοθεσίας για το εμπόριο σπάνιων ειδών και περιγραφή των πιο κοινών τρόπων και τεχνικών που χρησιμοποιούνται για την απόκρυψη και τη μεταφορά των ζώων. Ακόμα, δίνει πρακτικές συμβουλές για την άμεση αντιμετώπιση των περιστατικών.
«Αν σκεφτούμε ότι το κέρατο ενός ρινόκερου που σκοτώνεται στην Αφρική φτάνει σε λιγότερο από 48 ώρες στις αγορές της Ασίας, καταλαβαίνουμε ότι το παράνομο εμπόριο άγριων ζώων αποτελεί μια παγκόσμια αλυσίδα. Για να σπάσει, κάθε χώρα πρέπει να αναλάβει τη δράση που της αναλογεί. Στην Ελλάδα, έχουμε είδη, όπως ο ασπροπάρης, που γνωρίζουμε ότι σε άλλες χώρες αποτελούν στόχο του παράνομου εμπορίου»,αναφέρει ο ερευνητής του WWF Ελλάς κ. Άλκης Καφετζής.
Για πολλά χρόνια, το παράνομο εμπόριο άγριων ζώων δεν λαμβανόταν σοβαρά υπόψη διεθνώς, με συνέπεια τόσο οι ποινές όσο και τα μέσα ανίχνευσής του να είναι ελάχιστα. Τα δεδομένα όμως έχουν αλλάξει, όπως τονίζει η συντονίστρια του προγράμματος LIFE+ για τον ασπροπάρη της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας, κυρία Βικτόρια Σαράβια, καθώς πια συγκαταλέγεται σε ένα από τα μεγαλύτερα παράνομα κυκλώματα, μετά τα ναρκωτικά και την εμπορία ανθρώπων (trafficking).
«Ελπίζουμε τα εργαλεία που προσφέραμε να βοηθήσουν τους Έλληνες τελωνειακούς υπαλλήλους στο δύσκολο έργο της αντιμετώπισης αυτού του εγκλήματος», σημειώνει η ίδια.
Οι δράσεις αντιμετώπισης του παράνομου εμπορίου άγριας πανίδας στην Ελλάδα πραγματοποιούνται στο πλαίσιο του Προγράμματος LIFE+ «Επείγοντα μέτρα για την εξασφάλιση της επιβίωσης του ασπροπάρη (Neophron percnopterus) στη Βουλγαρία και την Ελλάδα», με τη συνεισφορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη συγχρηματοδότηση του Ιδρύματος Α. Γ. Λεβέντη.
