Ζωή εν τάφω και Ακυβέρνητες πολιτείες. Δύο μεγάλοι πόλεμοι, δύο σπουδαία λογοτεχνικά έργα, δύο μεγάλοι έλληνες συγγραφείς εκφραστές της μεσοπολεμικής και της μεταπολεμικής λογοτεχνικής μας παράδοσης. Το μυθιστόρημα του λέσβιου Στράτη Μυριβήλη και η μυθιστορηματική τριλογία του Αιγυπτιώτη Στρατή Τσίρκα που μόλις κυκλοφόρησαν μεταφρασμένα στα γερμανικά από τις Edition Romiosini φέρνουν κοντά δύο γλώσσες, δύο χώρες, δύο κουλτούρες, δύο λαούς οι οποίοι στη σύγχρονη ιστορία τους συναντώνται σε σχέσεις ποικίλων αλληλεπιδράσεων, δανείων αλλά και εντάσεων: Ελλάδα και Γερμανία.
Για τους γερμανοτραφείς το όνομα Romiosini σε εκδοτικά συμφραζόμενα παραπέμπει στον εκδοτικό οίκο Romiosini Verlag που ίδρυσε το 1982 στην Κολονία η Νίκη Αϊντενάιερ με τον σύζυγό της νεοελληνιστή Χανς Αϊντενάιερ. Στα 30 χρόνια της δράσης του τύπωσε περισσότερους από εκατό τίτλους, μια παράδοση που αναλαμβάνει τώρα να συνεχίσει το εκδοτικό πρόγραμμα Edition Romiosini του Κέντρου Νέου Ελληνισμού (Centrum Modernes Griechenland/CeMoG) που ιδρύθηκε το 2014 στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου. Επανεκδίδοντας εξαντλημένους τίτλους σε ξαναδουλεμένες μεταφράσεις που συνοδεύονται από εισαγωγές και επεξηγηματικά επίμετρα και μεταφράζοντας νέους τίτλους, σκοπός του CeMoG είναι «να δημιουργηθεί μια κρίσιμη μάζα λογοτεχνικών, δοκιμιακών και επιστημονικών κειμένων που θα παρουσιάζει τη σύγχρονη Ελλάδα στον γερμανόφωνο κόσμο» εξηγεί στο «Βήμα» ο νεοελληνιστής Μίλτος Πεχλιβάνος, καθηγητής του Freie Universität του Βερολίνου και διευθυντής του CeMoG.
Λογοτεχνία και δοκίμιο
Είκοσι πέντε τίτλοι προγραμματίζεται να κυκλοφορήσουν τη διετία 2015-2016 σε τρεις σειρές: Λογοτεχνία, Δοκίμιο, Μελέτες. Παλιοί τίτλοι αποκτούν δεύτερη ζωή με κριτήρια, μεταξύ άλλων, θεματικά. Με πρώτη θεματική τη μετανάστευση, κυκλοφορεί τις επόμενες ημέρες η Λωξάντρα της Μαρίας Ιορδανίδου και θα ακολουθήσουν τα Ματωμένα χώματα της Διδώς Σωτηρίου, το Ν’ ακούω καλά τ’ όνομά σου του Σωτήρη Δημητρίου και οι Φιλέλληνες της Μιμίκας Κρανάκη. Θα επανακυκλοφορήσουν το Συναξάρι Ανδρέα Κορδοπάτη και η Κάθοδος των εννιά του Θανάση Βαλτινού, που θα τυπωθούν σε δύο τόμους μαζί με το Μπλε βαθύ σχεδόν μαύρο, τα Φτερά μπεκάτσας, τον Τελευταίο Βαρλάμη και τον Ανάπλου που πρωτομεταφράζονται. Στην ίδια σειρά της λογοτεχνίας θα συγκεντρωθούν κείμενα «κλασικών» νεοελλήνων ποιητών και πεζογράφων (Καβάφης, Σεφέρης, Ελύτης, Βιζυηνός, Χατζής κ.ά.) αλλά και νεοελληνικό θέατρο.
Η σειρά του δοκιμίου περιλαμβάνει τους επίσημους λόγους που εκφωνούνται στις ετήσιες CeMoG Lectures, οι οποίες πραγματοποιούνται κάθε καλοκαίρι στο Βερολίνο, με προσκεκλημένους προσωπικότητες που έχουν διακριθεί στο πεδίο των ελληνογερμανικών ανταλλαγών. Κυκλοφόρησε ήδη η ομιλία του καθηγητή Δημοσίου Δικαίου και τέως προέδρου του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Βασίλειου Σκουρή «Ελληνογερμανικές σχέσεις στο πεδίο της επιστήμης. Ιστορική επισκόπηση και σημερινή κατάσταση» και αναμένεται η ομιλία του καλλιτεχνικού διευθυντή της Documenta του 2017 Ανταμ Τσίμζικ. Στη σειρά των επιστημονικών μελετών θα εκδίδονται διδακτορικές διατριβές και πρακτικά συνεδρίων στα γερμανικά, στα αγγλικά αλλά και στα ελληνικά.
Κατανόηση πέρα από τα στερεότυπα
Κείμενα που προάγουν την κατανόηση της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, κοινωνίας και κουλτούρας και των σημείων των ελληνογερμανικών επαφών και τριβών πέρα από τα στερεότυπα που αναπαράγονται στα media οργανώνονται σε άτυπες ενότητες. Θα επανεκδοθεί Η συνοπτική ιστορία της Ελλάδας από το 1770 του Ρίτσαρντ Κλογκ, ενώ μεταφράζεται Η μεταπολιτευτική Ελλάδα 1974-2009 του Γιάννη Βούλγαρη.
Η Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη, μαζί με ένα επίτομο λεξικό σύγχρονων συγγραφέων του Δημοσθένη Κούρτοβικ και μια σειρά συνεντεύξεων με έλληνες συγγραφείς της Ελένης Τορόση σκιαγραφούν τον κανόνα της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας και λειτουργούν ως υποδομή για την πρόσληψή της από τον γερμανόφωνο αναγνώστη.
Ενα θεματικό αφιέρωμα στους Εβραίους της Ελλάδας συνιστούν ο τόμος της Ρένας Μόλχο και της Βίλμας Χαστάογλου Ιστορία και αξιοθέατα των Εβραίων στη Θεσσαλονίκη που θα ξανακυκλοφορήσει και το Αυτοί που επέζησαν της Ρίκας Μπενβενίστε που μεταφράζεται με την υποστήριξη του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών.
Προώθηση και διαθεσιμότητα
Οσοι ενημερώνονται για την κατάσταση του ελληνικού βιβλίου στο εξωτερικό γνωρίζουν ότι το ζήτημα για τις λεγόμενες «μικρές» γλώσσες δεν είναι η μετάφραση τίτλων αλλά η προώθησή τους στο ευρύ αλλόγλωσσο κοινό. Πολλοί τίτλοι μεταφράζονται για να καλύψουν διδακτικές ανάγκες τμημάτων Ελληνικών Σπουδών σε ξένα πανεπιστήμια, μεταφράσεις που ποτέ δεν φθάνουν στην κεντρική σκηνή της αγοράς του βιβλίου. Για να παρακάμψουν το πρόβλημα, οι Εdition Romiosini προσφέρουν υβριδικές υπηρεσίες διάθεσης των τίτλων τους με κύριο μέλημα ό,τι εκδίδεται να είναι ανά πάσα στιγμή αναζητήσιμο και διαθέσιμο σε όποια μορφή προτιμά ο αναγνώστης. Στην ιστοσελίδα του CeMoG ο επισκέπτης μπορεί να διαβάσει τα κείμενα online δωρεάν. Παρέχεται όμως η δυνατότητα, σε συνεργασία με τη γερμανική εταιρεία εκτύπωσης και διανομής βιβλίου epubli, να αγοράσει ένα ψηφιακό αντίτυπο (e-book). Οι τίτλοι είναι διαθέσιμοι στο Amazon.com και σε άλλα ηλεκτρονικά βιβλιοπωλεία και, επιπλέον, όποιος προτιμά ένα βιβλίο σε έντυπη μορφή μπορεί να το παραγγείλει με τη μέθοδο του print-on-demand, δηλαδή εκτύπωση κατά παραγγελία, από την ιστοσελίδα των Edition Romiosini ή από το βιβλιοπωλείο της γειτονιάς του.
Οσοι ενημερώνονται για την κατάσταση του ελληνικού βιβλίου στο εξωτερικό γνωρίζουν ότι το ζήτημα για τις λεγόμενες «μικρές» γλώσσες δεν είναι η μετάφραση τίτλων αλλά η προώθησή τους στο ευρύ αλλόγλωσσο κοινό. Πολλοί τίτλοι μεταφράζονται για να καλύψουν διδακτικές ανάγκες τμημάτων Ελληνικών Σπουδών σε ξένα πανεπιστήμια, μεταφράσεις που ποτέ δεν φθάνουν στην κεντρική σκηνή της αγοράς του βιβλίου. Για να παρακάμψουν το πρόβλημα, οι Εdition Romiosini προσφέρουν υβριδικές υπηρεσίες διάθεσης των τίτλων τους με κύριο μέλημα ό,τι εκδίδεται να είναι ανά πάσα στιγμή αναζητήσιμο και διαθέσιμο σε όποια μορφή προτιμά ο αναγνώστης. Στην ιστοσελίδα του CeMoG ο επισκέπτης μπορεί να διαβάσει τα κείμενα online δωρεάν. Παρέχεται όμως η δυνατότητα, σε συνεργασία με τη γερμανική εταιρεία εκτύπωσης και διανομής βιβλίου epubli, να αγοράσει ένα ψηφιακό αντίτυπο (e-book). Οι τίτλοι είναι διαθέσιμοι στο Amazon.com και σε άλλα ηλεκτρονικά βιβλιοπωλεία και, επιπλέον, όποιος προτιμά ένα βιβλίο σε έντυπη μορφή μπορεί να το παραγγείλει με τη μέθοδο του print-on-demand, δηλαδή εκτύπωση κατά παραγγελία, από την ιστοσελίδα των Edition Romiosini ή από το βιβλιοπωλείο της γειτονιάς του.
Προσωπικότητες των γραμμάτων με μεγάλη αναγνωρισιμότητα στη γερμανική αγορά του βιβλίου, που συνεργάζονται στο πρόγραμμα, συμβάλλουν στη μεγαλύτερη προβολή των τίτλων. Ο διπλωμάτης, ποιητής, ακαδημαϊκός και διευθυντής του λογοτεχνικού φεστιβάλ του Βερολίνου Γιόαχιμ Σαρτόριους, που έχει εντρυφήσει στην αιγυπτιώτικη κουλτούρα και στην ποίηση του Καβάφη, γράφει την εισαγωγή στις Ακυβέρνητες πολιτείες που μετέφρασε ο έμπειρος στην ελληνική λογοτεχνία Γκέρχαρτ Μπλιμλάιν και ο δημοφιλής στο γερμανικό αναγνωστικό κοινό Πέτρος Μάρκαρης υπογράφει την εισαγωγή στη Λωξάντρα. Η Ζωή εν τάφω συμπληρώνεται από εισαγωγή της Νίκης Λυκούργου, που έχει μελετήσει τη γενετική ιστορία του κειμένου, ενώ τα επίμετρα των δύο εκδόσεων επιμελείται ο νεοελληνιστής Κώστας Κοσμάς, υπεύθυνος των Edition Romiosini στο CeMoG.
Και επειδή σημασία έχει τα προγράμματα αυτά να έχουν διάρκεια και να είναι βιώσιμα, οι Edition Romiosini αξιοποιούν για τους σκοπούς τους ένα μέρος της χορηγίας οκταετούς διάρκειας του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος» προς το CeMoG ενώ επιμέρους χορηγίες καλύπτουν τις ανάγκες συγκεκριμένων εκδόσεων. Εχει ενδιαφέρον ότι η τριλογία του Τσίρκα κυκλοφορεί χάρη στην υποστήριξη του βερολινέζικου ιδρύματος «A und A» που ενισχύει καινοτομικά πολιτιστικά προγράμματα –μια κίνηση που αποκαλύπτει το άλλο, φωτεινό, πρόσωπο των ελληνογερμανικών σχέσεων.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
