Η επίσκεψη στην Αθήνα του υπουργού Άμυνας του Ισραήλ Μοσέ Γιαλόν και η κάθοδος στο Ισραήλ του έλληνα Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, συνοδευόμενου από πολυπληθή ομάδα υπουργών, δεν αφήνουν αμφιβολία ότι η εμβάθυνση των διμερών σχέσεων που ξεκίνησε το 2010 συνεχίζεται και οι προοπτικές της υπάρχουν – ακόμη και αν η Αθήνα δεν τις έχει εκμεταλλευθεί όπως θα ανέμενε κανείς.
Κατά την επίσκεψη του κ. Γιαλόν στην Αθήνα υπεγράφη μαζί με τον έλληνα ομόλογό του Πάνο Καμμένο (σσ. δεν θα μεταβεί στο Ισραήλ) διμερής αμυντική συμφωνία που περιλαμβάνει γενικές αρχές για τη συνεργασία των δύο χωρών. Άλλωστε, οι λεπτομέρειες για τη σειρά ασκήσεων που πραγματοποιούνται και τα μελλοντικά σχέδια καθορίζονται σε επίπεδο επιτελείων. Ο Α/ΓΕΕΘΑ ναύαρχος Ευάγγελος Αποστολάκης παίζει καίριο ρόλο σε αυτό, ενώ στο Ισραήλ βρέθηκε πρόσφατα ο Α/ΓΕΑ αντιπτέραρχος (Ι) Χρήστος Βαϊτσης.
Η συζήτηση Καμμένου – Γιαλόν ήταν περισσότερο στρατηγικής φύσεως – κάτι που φάνηκε από τις δηλώσεις τους μετά το πέρας των συναντήσεων. Μαζί με τον κ. Γιαλόν βρισκόταν και ο Άμος Γκιλάντ, ο θεωρούμενος και «γκουρού» σε θέματα στρατηγικών αναλύσεων στο Ισραήλ. Οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, τα περιφερειακά σχήματα συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο (όπου προς το παρόν πρωταγωνιστούν το Ισραήλ, η Ελλάδα, η Κύπρος και η Αίγυπτος, αλλά υπάρχουν σκέψεις για επέκταση σε άλλες χώρες όπως η Ιορδανία ή και, πέραν της περιοχής, η Βουλγαρία), καθώς και ο ρόλος της Τουρκίας ήταν μερικά από τα θέματα που έπεσαν στο τραπέζι.
Οι δύο άνδρες συμφώνησαν επίσης να πυκνώσουν οι επαφές τους με δύο συναντήσεις σε ετήσια βάση, να ενισχυθεί η εκπαίδευση των Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων, να προωθηθεί η συνεργασία ανάμεσα στις αμυντικές βιομηχανίες (ακόμη και η πιθανή προμήθεια συστημάτων, όπως ισραηλινά drones), να αυξηθούν και να επεκταθούν οι ανταλλαγές στον τομέα των πληροφοριών στον τομέα της τρομοκρατίας (σσ. οι προσφυγικές ροές θεωρούνται και θερμοκήπιο τζιχαντιστών προς την Ευρώπη) και φυσικά να αυξηθούν οι κοινές στρατιωτικές ασκήσεις.
Η σκηνή μεταφέρεται την Τετάρτη στο Ισραήλ και την Παρασκευή στην Κύπρο, όπου θα πραγματοποιηθεί η τριμερής Σύνοδος Κορυφής Ελλάδος – Κύπρου – Ισραήλ με οικοδεσπότη τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη.
Ο κ. Τσίπρας μετέβη στην Ιερουσαλήμ για το κοινό υπουργικό συμβούλιο με τον ισραηλινό ομόλογό του Μπέντζαμιν Νετανιάχου μαζί με δέκα υπουργούς. Πρόκειται για τους υπουργούς Επικρατείας, Νίκο Παππά, Εξωτερικών, Νίκο Κοτζιά, Ενέργειας, Πάνο Σκουρλέτη, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, Χρήστο Σπίρτζη, Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Θεόδωρο Δρίτσα, τους αναπληρωτές υπουργούς Προστασίας του Πολίτη, Νίκο Τόσκα, Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, Έλενα Κουντουρά, Έρευνας και Καινοτομίας, Κώστα Φωτάκη, τον υφυπουργό Εξωτερικών, Δημήτρη Μάρδα και την κυβερνητική εκπρόσωπο, Όλγα Γεροβασίλη.
Ο Πρωθυπουργός επισκέφθηκε αρχικά το ελληνικό προξενείο στα Ιεροσόλυμα. Εκεί είχε συνάντηση με τον πατριάρχη Ιεροσολύμων Θεόφιλο Γ, και παρουσία του παρακολούθησε την παρουσίαση έρευνας της διεπιστημονικής ερευνητικής ομάδας προστασίας μνημείων του ΕΜΠ με τίτλο «Ολοκληρωμένο πρόγραμμα διαγνωστικής έρευνας και στρατηγικός σχεδιασμός υλικών και επεμβάσεων συντήρησης και αποκατάστασης του Ιερού Κουβουκλίου του Παναγίου Τάφου στον Πανίερο Ναό της Αναστάσεως στα Ιεροσόλυμα».
Ολοκληρώθηκε το απόγευμα της Τετάρτης η συνάντηση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου για να ακολουθήσουν κοινές δηλώσεις. Στο πλαίσιο του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Ισραήλ, βρίσκονται επίσης σε εξέλιξη οι διμερείς συναντήσεις των ομόλογων υπουργών των δύο χωρών.
Στις συναντήσεις στο Ισραήλ αναμένεται να υπογραφούν μνημόνια συνεργασίας σε μία σειρά τομέων (όπως η ενέργεια, ο τουρισμός ή η διαχείριση υδάτινων πόρων). Δεν θα είναι επανασταστικά, αλλά μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για ευρύτερη και ουσιαστικότερη συνεργασία. Υπάρχει περιθώριο, αλλά προς το παρόν η Αθήνα έχει καθηλωθεί στη στρατιωτική συνεργασία και δεν την έχει επεκτείνει σε άλλους τομείς.
Στην τριμερή συνάντηση της Λευκωσίας, το ενεργειακό αναμένεται να κυριαρχήσει. Έπειτα από το ξεπέρασμα των εμπλοκών εντός του Ισραήλ στο ζήτημα των εξαγωγών, αναζητούνται οι προσφορότεροι δρόμοι. Η συνεργασία Ισραήλ και Κύπρου έχει προχωρήσει περισσότερο, καθώς οι δύο χώρες έχουν ανακαλύψει κοιτάσματα φυσικού αερίου και επεξεργάζονται και συμφωνία συνεκμετάλλευσης καθώς και συνεργασίας με την Αίγυπτο. Η Αθήνα έχει μείνει πίσω σε αυτό, αλλά επιδιώκει τον ρόλο του διαμετακομιστή, χάρη στις υποδομές LNG και στον αγωγό ΤΑΡ. Οι ισορροπίες είναι δύσκολες και οι παράγοντες στην εξίσωση πολλοί. Εξελίξεις δεν αναμένονται πολύ σύντομα, αλλά δεν πρέπει επίσης να παραβλέπεται ο πιθανός ρόλος της Τουρκίας την οποία μεγάλοι παίκτες, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, δεν θα ήθελαν να απομονώσουν σε αυτή τη φάση.
