Στην 49η θέση κατατάσσεται η Ελλάδα στον παγκόσμιο δείκτη ανταγωνιστικότητας ταλέντων (GTCI) 2015-2016, βάσει παγκόσμιας μελέτης της Adecco και του Human Capital Leadership Institute στη Σιγκαπούρη (HCLI).
Οι τρεις κορυφαίες χώρες στην ανταγωνιστικότητα ταλέντων στον κόσμο είναι η Ελβετία που βρίσκεται στην πρώτη θέση της κατάταξης, ακολουθούμενη από τη Σιγκαπούρη και το Λουξεμβούργο. Οι δέκα κορυφαίες χώρες υπήρξαν ξεκάθαρα ανοιχτές στην κινητικότητα ταλέντων – σχεδόν το 25% του πληθυσμού της Ελβετίας και του Λουξεμβούργου αποτελείται από μη αυτόχθονες, το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 43% για τη Σιγκαπούρη. Το αντίστοιχο ποσοστό είναι επίσης υψηλό στις Ηνωμένες Πολιτείες (4η θέση), τον Καναδά (9η θέση), τη Νέα Ζηλανδία (11η θέση), την Αυστρία (15η θέση), και την Ιρλανδία (16η θέση). Υπήρξαν πολύ λίγες αλλαγές στις 20 κορυφαίες χώρες σε σχέση με τον δείκτη GTCI 2014-15, με εξαίρεση την ένταξη της Τσεχικής Δημοκρατίας (20η θέση) στις 20 πρώτες χώρες της κατάταξης, τη σημαντική βελτίωση της θέσης της Νέας Ζηλανδίας, ενώ αντίθετα ο Καναδάς και η Ιρλανδία παρουσίασαν πτωτική πορεία.
H Ελλάδα κατατάσσεται στη 49η θέση στον δείκτη GTCI 2015-16. Ενώ διατηρεί σχετικά καλή απόδοση στις παραμέτρους που αφορούν στον ‘Τρόπο Ζωής’ και την ‘Αειφορία’ που συμπεριλαμβάνονται στον πυλώνα της ‘Διατήρησης’, υστερεί στην ‘Προσέλκυση παγκόσμιων ταλέντων’. Μολονότι διαθέτει έναν μεγάλο αριθμό διεθνών φοιτητών, λίγοι παραμένουν και καινοτομούν στη χώρα, έτσι σπάνια παρατηρείται το φαινόμενο της «προσέλκυσης ταλαντούχων μυαλών». Ως εκ τούτου, η Ελλάδα θα πρέπει να επικεντρωθεί περισσότερο στην προσέλκυση ταλέντων από το εξωτερικό που θα συμβάλλουν ουσιαστικά στην αντιμετώπιση των συνεπειών της χρηματοπιστωτικής κρίσης και την επανάκτηση της ανταγωνιστικότητάς της στην παγκόσμια σκηνή. Η Ελλάδα δεν έχει καλή απόδοση ούτε από άποψη ‘Ενεργοποίησης’ ταλέντων. Υπάρχει επίσης αρκετός χώρος βελτίωσης στον τομέα των ‘Επαγγελματικών Δεξιοτήτων’. Όλα αυτά σημαίνουν ότι η Ελλάδα δυσκολεύεται ιδιαίτερα να δημιουργήσει μία ανταγωνιστική δεξαμενή ταλέντων.
Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της έρευνας, ο Ilian Mihov, Πρύτανης του INSEAD, επεσήμανε: «Με την ταχύτατη αλλαγή στην δυναμική των αγορών εργασίας παγκοσμίως, ο δείκτης GTCI αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία για τους φορείς επιρροής που αναζητούν ποσοτικά μέσα και προτάσεις προκειμένου να τονωθεί η ανταγωνιστικότητα και να αντιμετωπιστούν οι εργασιακές προκλήσεις. Ακόμη και μεγάλες οικονομικές δυνάμεις, όπως η Κίνα, η Γερμανία και η Βραζιλία δεν θα μείνουν ανεπηρέαστες από τις σοβαρές ελλείψεις ικανού εργατικού δυναμικού». Και πρόσθεσε: «Είναι ενθαρρυντικό ότι η έμφαση που δίνει ο δείκτης GTCI 2015-16 στη σημασία της επαγγελματικής εκπαίδευσης έχει δημιουργήσει θετική ανάδραση σε όλο τον κόσμο, και τώρα βλέπουμε ότι η επαγγελματική κατάρτιση αναδεικνύεται ακρογωνιαίος λίθος σε πολλές πολιτικές προσεγγίσεις. Τα επόμενα χρόνια, ευελπιστούμε να συνεχίσουμε να εμπλέκουμε το παγκόσμιο κοινό σε υψηλής ποιότητας διάλογο στο πλαίσιο των προσπαθειών μας να βοηθήσουμε τους κεντρικούς φορείς λήψης αποφάσεων και τους φορείς επιρροής να τονώσουν την ανταγωνιστικότητα όσον αφορά στο ταλέντο και την ευημερία».
Ο Alain Dehaze, CEO του Ομίλου Adecco, επίσης υπογράμμισε: «Ο κόσμος της εργασίας αλλάζει πιο γρήγορα από ποτέ, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα εξαιρετικές ευκαιρίες και προκλήσεις. 200 εκατομμύρια άνθρωποι είναι άνεργοι και περίπου 1 στις 2 θέσεις εργασίας βρίσκονται σε κίνδυνο λόγω της αυτοματοποίησης. Καθώς η ψηφιοποίηση και οι τάσεις γήρανσης εξελίσσονται, ο δείκτης GTCI επιβεβαιώνει τη θεμελιώδη σημασία της κινητικότητας ταλέντων για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και την εξισορρόπηση μεταξύ του πλεονάσματος και της έλλειψης δεξιοτήτων στις χώρες. Οι χώρες στις πρώτες θέσεις του δείκτη αποδεικνύουν ότι για την προσέλκυση ταλέντων οι κυβερνήσεις πρέπει να επενδύσουν στην εκπαίδευση και τη γνώση, καθώς και στη μείωση της γραφειοκρατίας και την απλοποίηση των αγορών εργασίας. Οι εργοδότες θα πρέπει να ενθαρρύνουν την κινητικότητα ταλέντων και να αξιοποιήσουν την τεχνολογία και τις ευκαιρίες που προσφέρονται από την παγκόσμια οικονομία, ώστε να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας».
Ο Wong Su-Yen, CEO του Human Capital Leadership Institute (HCLI), σχολίασε ότι «η κινητικότητα των ταλέντων μεταξύ των χωρών βασίζεται σε ένα σύνθετο σύνολο οικονομικών, πολιτικών και κοινωνικών παραγόντων. Η διαμόρφωση της Οικονομικής Κοινότητας ASEAN (Association of Southeast Asian Nations) έχει αποδείξει ότι οι χώρες που είναι παραδοσιακά γνωστές για την προσέλκυση ταλέντων μπορεί να χάσουν τα εγχώρια ταλέντα τους από άλλες αναδυόμενες αγορές της περιοχής τους. Πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας το γεγονός ότι ο βαθμός ανταγωνιστικότητας ταλέντων μίας χώρας δεν είναι σταθερός και τα ταλέντα συχνά αναζητούν καλύτερες ευκαιρίες σταδιοδρομίας σε άλλες χώρες».
Ο Κωνσταντίνος Μυλωνάς, Γενικός Διευθυντής της Adecco Ελλάδας, σχολίασε σε σχέση με τα αποτελέσματα της μελέτης: «Για ακόμα μία χρονιά η Ελλάδα παρουσιάζει σημάδια βελτίωσης σε σύγκριση με τον δείκτη GTCI του προηγούμενου έτους. Η κατάταξή μας όμως είναι χαμηλή σε σχέση με τις χώρες της ίδια ομάδας εισοδήματος, καθώς και σε σχέση με τις χώρες της περιοχής στην οποία ανήκουμε, γεγονός που υποδεικνύει ότι έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε προκειμένου να γίνουμε μία ανταγωνιστική χώρα που θα αποτελέσει πόλο έλξης για τους επαγγελματίες με υψηλά προσόντα και για τα λεγόμενα ‘χρυσά μυαλά’».
Μέσα από την ανάλυση και σύγκριση των βαθμολογιών των χωρών, προκύπτει μια σειρά από μοντέλα και ομοιότητες, που μας οδηγούν σε οκτώ σημαντικά μηνύματα-συμπεράσματα σε σχέση με το φετινό θέμα:
•Η κινητικότητα έχει γίνει βασικό συστατικό της ανάπτυξης ταλέντων: τα δημιουργικά ταλέντα δεν μπορούν να αναπτυχθούν πλήρως εάν δεν ενθαρρυνθεί η διεθνής κινητικότητα και η «κυκλοφορία εγκεφάλων».
•Η συζήτηση για τη μετανάστευση πρέπει να αποφορτιστεί συναισθηματικά και να προτείνει πραγματικές λύσεις: οι χώρες θα επωφεληθούν αν αντιμετωπίσουν τη μετακίνηση των ανθρώπων μέσα από την οπτική της μετακίνησης ταλέντων.
•Οι πρακτικές διοίκησης κάνουν τη διαφορά στην προσέλκυση ταλέντων: εκτός από τα χρηματικά κίνητρα και το βιοτικό επίπεδο, ένας άλλος σημαντικός παράγοντας προσέλκυσης ταλέντων είναι ο επαγγελματισμός της διοίκησης και η επένδυση στην ανάπτυξη των εργαζομένων.
•Ενώ οι άνθρωποι συνεχίζουν να αναζητούν θέσεις εργασίας και ευκαιρίες, οι θέσεις εργασίας πλέον δημιουργούνται εκεί όπου βρίσκονται τα ταλέντα: ορισμένες χώρες έχουν αρχίσει να προσελκύουν την προσοχή των διεθνών επενδυτών, λόγω των δημιουργικών ταλέντων τους σε λογικό κόστος: η Κίνα, η Νότια Κορέα, οι Φιλιππίνες και το Βιετνάμ στην περιοχή της Ασίας, η Μάλτα, η Σλοβενία, η Κύπρος και η Μολδαβία στην περιοχή της Ευρώπης, η Τουρκία, η Ιορδανία και η Τυνησία στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής, και ο Παναμάς στην Κεντρική Αμερική.
•Νέοι «μαγνήτες ταλέντων» αναδύονται: Ενώ οι ΗΠΑ, η Σιγκαπούρη και η Ελβετία είναι εδώ και χρόνια ελκυστικές για τα ταλέντα, ο ανταγωνισμός μπορεί να γίνει σκληρός μεταξύ αναδυόμενων κόμβων ταλέντων, όπως η Ινδονησία, η Ιορδανία, η Χιλή, η Νότια Κορέα, η Ρουάντα και το Αζερμπαϊτζάν, καθώς όλο και περισσότεροι φιλοδοξούν να μετακινηθούν σε αυτούς τους ολοένα και πιο ελκυστικούς προορισμούς.
•Οι εργαζόμενοι με χαμηλή ειδίκευση εξακολουθούν να αντικαθίστανται από μηχανές, ενώ οι εργαζόμενοι με γνώσεις εκτοπίζονται από αλγόριθμους: καθώς η κινητικότητα εξακολουθεί να επαναπροσδιορίζεται, ιδίως λόγω της τεχνολογίας, οι εργαζόμενοι με γνώσεις επηρεάζονται, και αυτή η αλλαγή σηματοδοτεί το γεγονός ότι ολόκληροι τομείς δραστηριότητας μπορεί να εκτοπιστούν. Κάποιοι ίσως να πρέπει να εργαστούν απομακρυσμένα για διαφορετικούς εργοδότες, ενώ άλλοι ίσως πρέπει να επανεκπαιδευτούν και να μετακινηθούν μακριά για να βρουν εργασία.
•Σε έναν κόσμο κυκλοφορίας ταλέντων, οι πόλεις και οι περιφέρειες γίνονται σημαντικοί παίκτες στον αγώνα διεκδίκησης των παγκόσμιων ταλέντων: η ευελιξία και η προβολή των πόλεων φαίνεται να είναι οι πιο σημαντικοί παράγοντες που θα κάνουν τη διαφορά και όχι το μέγεθος, καθώς ένας αυξανόμενος αριθμός μεγάλων πόλεων υιοθετεί ευφάνταστες πολιτικές για την προσέλκυση παγκόσμιων ταλέντων.
•Η έλλειψη επαγγελματικών δεξιοτήτων εξακολουθεί να πλήττει τις αναδυόμενες αγορές: κενά σε επαγγελματικές δεξιότητες εξακολουθούν να υπάρχουν σε αναδυόμενες χώρες όπως η Κίνα, η Ινδία και η Νότια Αφρική, και ιδιαίτερα η Βραζιλία, όπου η ανταγωνιστικότητα ταλέντων δείχνει σημάδια εξασθένησης σε όλα τα επίπεδα. Αυτό ισχύει επίσης για ορισμένες χώρες υψηλού εισοδήματος, όπως η Ιρλανδία, το Βέλγιο και η Ισπανία.
