Χρειάστηκε η ηχηρή απώλεια του Μηνά Χατζησάββα, το σπαρακτικό μήνυμα του συντρόφου του, και πολλοί ακόμη σιωπηλοί θάνατοι που προηγήθηκαν μέσα σε ανείπωτα παράπονα. Χρειάστηκαν δεκάδες ζωές κλειδωμένες στην ντουλάπα της καταπίεσης, δεκάδες σώματα ανεξίτηλα σημαδεμένα από το τραύμα της ομοφοβικής ή τρανσφοβικής βίας, δεκάδες σχέσεις αγάπης και εμπιστοσύνης που καταδικάστηκαν στην γκρίζα ζώνη της θεσμικής άρνησης για να κάνει το ελληνικό κράτος ένα άτολμο μεν και αργοπορημένο, αλλά ιστορικό βήμα στην αναγνώριση των LGBTQI (lesbian, gay, bisexual, trans, queer, intersex) ανθρώπων, θεσπίζοντας το σύμφωνο συμβίωσης για ομόφυλα ζευγάρια.
Η αλήθεια είναι ότι η ελληνική Βουλή καθυστέρησε πολύ. Τη στιγμή που το σύνολο σχεδόν του δυτικού κόσμου προχωρούσε σε ριζοσπαστικές πολιτικές νομολογικής θωράκισης των LGBTQI ατόμων, η Ελλάδα παρέμενε μαζί με την Ιταλία και τη Λιθουανία στον διαρκώς συρρικνούμενο θλιβερό αστερισμό των χωρών που θεωρούσε πολίτες δεύτερης κατηγορίας όσους και όσες δεν χωρούν στο ετεροκανονιστικό πρότυπο. Μεσολάβησε η καταδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων τον Νοέμβριο του 2013 και η εκ νέου προσφυγή 162 ομόφυλων ζευγαριών, ο μαχητικός ακτιβισμός της LGBTQI κοινότητας, η μεταστροφή της κοινής γνώμης σε προοδευτικότερη κατεύθυνση –όπως αυτή αποτυπώθηκε σε δημοσκόπηση της Focus Bari, όπου το 70% του δείγματος απάντησε θετικά στην επέκταση του Συμφώνου στα ομόφυλα ζευγάρια –και κυρίως η βιωμένη πραγματικότητα των ανθρώπων που δεν ανέχονται άλλο να εξορίζονται στα ελάχιστα τετραγωνικά της κρεβατοκάμαράς τους.
Φυσικά, όλα έχουν να κάνουν με τα στερεότυπα. Ο σύμβουλος ψυχικής υγείας Λύο Καλοβρυνάς λέει στο ΒΗΜΑgazino: «Η έννοια των γκέι ως ατόμων που δεν κάνουν απλώς ένα σεξ στα κρυφά στα πάρκα, αλλά ερωτεύονται, συζούν, δημιουργούν οικογένειες με ομόφυλούς τους είναι σχετικά καινούργια στη χώρα μας. Οι τραγικά δειλοί και ανεύθυνοι πολιτικοί μας όλου του πολιτικού φάσματος συντελούν σε αυτή την καθυστέρηση. Η ελληνική κοινωνία δεν είναι συντηρητική, είναι υποκριτική. Μπορούμε να κάνουμε τα πάντα, αρκεί να κρατάμε τα προσχήματα».
Την Τρίτη 22 Δεκεμβρίου το #Equalitygr έγινε το πρώτο hashtag στην ελληνική κοινότητα του Twitter και το Κοινοβούλιο αποχαιρετούσε το 2015 με την τακτοποίηση μιας μακροχρόνιας εκκρεμότητας που πατούσε στον πυρήνα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. «Κλείνει ένας κύκλος οπισθοδρόμησης και ανοίγει ο κύκλος της ισονομίας και της προστατευόμενης ισότητας, ανεξαρτήτως φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού» σημείωσε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας στην ομιλία του. Πέρα από την ιστορικότητα της ψηφοφορίας που χάρισε την επομένη στη χώρα μια θέση στα διεθνή πρωτοσέλιδα, αναδείχθηκαν οι αντιφάσεις και οι παλινωδίες των ανθρώπων που ανέλαβαν την πολιτική μας εκπροσώπηση και ορισμένοι από αυτούς μετρήθηκαν πολύ λίγοι. Μιλώ κυρίως για εκείνους και εκείνες που προτίμησαν να παίξουν κρυφτό με τις ευθύνες τους. Οι πρώην πρωθυπουργοί Κώστας Καραμανλής και Αντώνης Σαμαράς, ο διεκδικητής της προεδρίας της Νέας Δημοκρατίας Βαγγέλης Μεϊμαράκης, ο πρόεδρος των Ανεξαρτήτων Ελλήνων Πάνος Καμμένος, η πρόεδρος του ΠαΣοΚ Φώφη Γεννηματά, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης, η βουλευτής του ΚΚΕ Λιάνα Κανέλλη συγκαταλέγονται στον κατάλογο των απουσιών. Παρ’ όλα αυτά, το Σύμφωνο υπερψηφίστηκε με ευρεία πλειοψηφία 194 βουλευτών και στα θεωρεία ανταλλάχθηκαν συμβολικά τα πρώτα ομόφυλα φιλιά.
Το Σύµφωνο, λοιπόν, δεν μπορεί να ιδωθεί ως ένα πλεόνασμα ευαισθησίας απέναντι στη «διαφορετικότητα», γιατί ούτε «πλεόνασμα» συνιστά ούτε ο όρος «διαφορετικότητα» μπορεί πλέον να συμπυκνώσει την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης σεξουαλικότητας. Το Σύμφωνο επίσης δεν είναι απλώς η αναγκαία και επιβεβλημένη εναρμόνιση με τις «βέλτιστες πρακτικές» των υπόλοιπων ευρωπαϊκών κρατών. Εξάλλου, αυτές περιλαμβάνουν πολύ περισσότερα από το κουτσουρεμένο και φειδωλό σε δικαιώματα κείμενο που παρουσιάστηκε στο Κοινοβούλιο. Είναι ένα συμβολικό σινιάλο αποδοχής των ομόφυλων ζευγαριών που στέλνει η συντεταγμένη Πολιτεία προς την κοινωνία και ταυτόχρονα μια ελάχιστη οφειλόμενη θεσμική προστασία αυτών των σχέσεων. Εκεί έξω υπάρχουν πολλά ζευγάρια σαν τον Μηνά Χατζησάββα και τον Κώστα Φαλελάκη που μοιράζονται την καθημερινότητα και έναν κοινό ορίζοντα ζωής και προσκρούουν στην ομοφοβικά δομημένη γραφειοκρατία που γίνεται αδυσώπητη απέναντι στα ηλικιωμένα LGBTQI άτομα. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρατέθηκαν στην πρώτη δημόσια εκδήλωση της νεοσύστατης ομάδας Proud Seniors Greece, το 45% των LGBTQI τρίτης ηλικίας ζουν μόνοι τους με υψηλό κίνδυνο κοινωνικής απομόνωσης.
Εκεί γνώρισα τον Μ. και τον Ρ. Είναι 69 και 66 ετών αντίστοιχα. Παρόλο που ζουν μαζί δημόσια ως ζευγάρι επί 36 χρόνια, προτιμούν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους, γιατί ο γιος του ενός ζει σε μια περιοχή της ελληνικής επαρχίας και θέλουν να τον προστατέψουν από ενδεχόμενα πικρόχολα σχόλια. Με τη γαλήνη που παίρνει η όψη των ανθρώπων που ζουν τον εκπληρωμένο έρωτα, εξηγούν τι σημαίνει για αυτούς η ισότητα: «Δεν γίνεται όταν πεθάνω ο σύντροφός μου να μην έχει δικαιώματα. Πιστεύω, βέβαια, ότι όταν φτάσει εκείνη η ώρα, επειδή είμαστε τόσο δεμένοι, δεν θα αργήσει και ο άλλος. Είμαστε πολύ ευτυχισμένοι μαζί και γερνάμε όμορφα. Σημασία έχει να ξέρεις τι θες στη ζωή σου, να μην τη χαραμίζεις. Αν μας επιτραπεί, θα κάνουμε σύμφωνο συμβίωσης. Εγώ, για παράδειγμα, έχω ζητήσει από τον Ρ., αν πέσω σε κώμα, να σταματήσει τη μηχανική υποστήριξη. Πρέπει να έχει το δικαίωμα να το κάνει».
Τα οµόφυλα ζευγάρια διέπονται από τις ίδιες ακριβώς δυναμικές και εντάσεις με τα ετερόφυλα. Φλερτάρουν, ερωτεύονται, δένονται, φροντίζουν ο ένας τον άλλον, ζηλεύουν, τσακώνονται, ονειρεύονται μαζί και διεκπεραιώνουν από κοινού την καθημερινότητά τους. Ολη αυτή την ψυχοφθόρα ρουτίνα της συναλλαγής με το κράτος, με το Εθνικό Σύστημα Υγείας και την Εφορία. Την υλική αποτύπωση της ισότητας σε αυτούς τους τομείς έρχεται να επιλύσει το Σύμφωνο. Μένει, όμως, η ιδεολογική, που είναι και η πιο ζόρικη: η υπέρβαση του «φυσιολογικού» στερεότυπου. Η κατάκτηση της πόλης, όπου το φιλί ή η αγκαλιά δεν θα μοιάζουν μ’ ένα παράταιρο ξάφνιασμα μιας ομοιόμορφης και συντηρητικής straight κανονικότητας. Ο Αριστείδης Παρασκάκης και ο Τομ Κουκουλής είναι ένα νέο ζευγάρι που ζει στη Θεσσαλονίκη και ένα από τα 162 ομόφυλα ζευγάρια που προσέφυγαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων: «Αντιμετωπίζουμε πολλά προβλήματα που δεν θα τα αντιμετώπιζαν άλλα ζευγάρια. Από τα πιο απλά, δηλαδή τα περίεργα βλέμματα των περαστικών στον δρόμο, έως τα πιο περίπλοκα. Κάποιες και κάποιοι νομίζουν ότι το coming out γίνεται μία φορά, όμως το coming out είναι τελικά υπόθεση σχεδόν καθημερινή» μου λέει ο Αριστείδης. «Υπάρχει διάχυτη ομοφοβία και γίνεται πιο ορατή στην περίπτωση ζευγαριών, γιατί είναι πιο δύσκολο να αρνηθεί κάποιος την πραγματικότητα. Με τους γονείς μου, έχουμε καλές σχέσεις, μέχρι τη στιγμή που θα αναφερθεί οτιδήποτε σχετικά με τον Αριστείδη ή τον σεξουαλικό μας προσανατολισμό. Ελπίζουμε με τους αγώνες μας να αλλάξουμε τη νοοτροπία του κόσμου» συμπληρώνει ο Τομ.
Η δημόσια συζήτηση που εκτυλίχθηκε αυτές τις ημέρες με αφορμή το Σύμφωνο ξεδίπλωσε σχεδόν το σύνολο των αντιφάσεων της ελληνικής κοινωνίας αναφορικά με το φύλο και τη σεξουαλικότητα. Φανέρωσε επί της ουσίας μια κοινωνία που βρίσκεται στο μεταίχμιο μεταξύ οπισθοδρόμησης και εξέλιξης, ανάμεσα στον μισανθρωπισμό του μητροπολίτη Αμβρόσιου, του Φαήλου Κρανιδιώτη, του Πάνου Καμμένου και της Ενωσης Πολυτέκνων και τη ριζοσπαστικοποίηση των ανθρώπων που ασφυκτιούν στους κορσέδες της straight αρρενωπότητας και θηλυκότητας.
Οι βασικές δομές του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού μοιάζουν απροετοίμαστες ή ακόμη και απορριπτικές στην ενσωμάτωση αυτού του προβληματισμού. Η Ορθόδοξη Εκκλησία, αξιοποιώντας τον ρόλο του προνομιακού αν και αυθαίρετου συνομιλητή της πολιτικής εξουσίας, επιδιώκει το γάντζωμα της εθνικής ταυτότητας στη σφαίρα της «αμαρτίας». Και αν η Ιερά Σύνοδος αρκέστηκε σε μια ανακοίνωση και δεν προχώρησε στην κήρυξη ενός «ιερού πολέμου», μια σειρά από ιεράρχες όπως ο Αμβρόσιος, ο Ανθιμος ή ο Σεραφείμ μετέτρεψαν τον λόγο της Αγάπης, που αποτελεί τη βάση κάθε θρησκείας, σε ένα κήρυγμα μίσους. Αναμενόμενη, πλην όμως απογοητευτική στάση, τη στιγμή που τη χρονιά που αφήσαμε πίσω μας ο Πάπας Φραγκίσκος με την ιστορική –όπως χαρακτηρίστηκε –συνέντευξή του στο περιοδικό «La Civiltà Cattolica» στηλίτευσε την «εμμονή της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας για τις αμβλώσεις και τους γάμους ομοφυλόφιλων», ενώ τον Σεπτέμβριο συναντήθηκε με ένα ζευγάρι γκέι ανδρών στην πρεσβεία του Βατικανού στην Ουάσιγκτον.
Ακόμη παραπέρα, στις ΗΠΑ εξελέγη επίσκοπος-επικεφαλής της Αγγλικανικής Εκκλησίας ο γκέι Τζιν Ρόμπινσον, ενώ στη Λουθηρανική Εκκλησία της Στοκχόλμης έχει εκλεγεί από το 2009 η λεσβία Εύα Μπρούνε. Στην Ελλάδα είναι ελάχιστοι οι ιερείς που ξεγλιστρούν από αυτό το άκαμπτο συνεχές της ομοφοβίας. Ο πατήρ Φιλόθεος Φάρος, μάλιστα, σε μια συνέντευξή του παλαιότερα είχε το θάρρος όχι απλώς να ταχθεί υπέρ της θέσπισης του Συμφώνου, αλλά και να προχωρήσει στη ρηξικέλευθη παραδοχή ότι «εμείς οι παπάδες έχουμε πολλές νευρώσεις σχετικά με τον ερωτισμό». Πράγματι, υπάρχουν αρκετές ψυχαναλυτικές θεωρίες που προσεγγίζουν την ομοφοβία ως αποτέλεσμα καταπιεσμένων ομοερωτικών ορμών ή ως μορφή λανθάνουσας ομοφυλοφιλίας, ενώ μια σειρά από έρευνες πειραματικής ψυχολογίας με πιο γνωστή αυτή του Πανεπιστημίου της Τζόρτζια συνέτειναν στο ίδιο συμπέρασμα.
Στο επίκεντρο των µεταβολών και των πολλαπλών πιέσεων βρίσκεται η ελληνική οικογένεια. Αποκαθηλωμένη από το κάδρο του «καθαγιασμένου θεσμού», παθαίνει το δικό της βραχυκύκλωμα παρακολουθώντας τα παιδιά της να μην αποδέχονται πλέον να γίνονται τα πεδία προβολής των φαντασιώσεων των ενηλίκων, να δυσφορούν με τη διχοτόμηση του «μπλε» και του «ροζ» που τα εγκαλεί ήδη από τη στιγμή της γέννησής τους και να διατρανώνουν την επιθυμία διακυβέρνησης του σώματος και του εαυτού τους. Πολλοί LGBTQI έφηβοι βιώνουν την απόρριψη του οικογενειακού περιβάλλοντος και κουβαλούν αυτό το ίχνος στη μετέπειτα πορεία της ζωής τους. Τα εμπειρικά δεδομένα δείχνουν ότι οι LGBTQI έφηβοι έχουν δυόμισι φορές περισσότερες πιθανότητες να προκαλέσουν αυτοτραυματισμούς και τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να κάνουν απόπειρα αυτοκτονίας. Ωστόσο, υπάρχουν οικογένειες που δρουν υποστηρικτικά ως προς τις επιλογές των παιδιών τους και αυτή είναι ίσως η μεγαλύτερη ασπίδα προστασίας. Η Συλβί Κουρέτζη είναι μια νέα τρανς κοπέλα 23 ετών που η οικογένειά της υπήρξε συνοδοιπόρος στην προσπάθειά της: «Η οικογένειά μου με στήριξε πολύ. Ανέλαβε όλο το οικονομικό κόστος της μετάβασης και την ψυχολογική υποστήριξη. Δεν θα τα είχα καταφέρει αν δεν είχα τη στήριξή της. Εχω υπόψη μου φίλους που αναγκάστηκαν να φύγουν από το σπίτι τους. Αν σε αγκαλιάσει η οικογένειά σου, έχεις άλλα κότσια απέναντι στην κοινωνία, αλλιώς γίνεσαι εσωστρεφής» λέει στο ΒΗΜΑgazino.
Η Ελίζα Γκορόγια, bisexual, ακτιβίστρια της κοινότητας και υπεύθυνη εκστρατειών της Διεθνούς Αμνηστίας, αναπολεί επίσης τα λόγια της μητέρας της στη δική της αποκάλυψη: «Θα σε αγαπώ για πάντα. Είμαι περήφανη για σένα και είσαι το παιδί μου ό,τι κι αν γίνει» της είπε. «Ετσι θα έπρεπε να απαντάει ο κάθε γονιός. Η δυσανεξία της ελληνικής οικογένειας και κοινωνίας στο διαφορετικό σημαίνει βία σε βαθμό εξόντωσης: από το να σε διώξουν από το σπίτι, το ξύλο, μέχρι τους διορθωτικούς βιασμούς, τους πυροβολισμούς και όλα όσα βλέπουμε στις αναφορές για επιθέσεις που έχουν καταγραφεί μεταξύ 2014-2015». Η Ελίζα, όμως, δεν ζει στην Ελλάδα πλέον. Ζει στο Λονδίνο. Το Brain Drain έχει και μια τέτοια διάσταση. Νέοι άνθρωποι με κοσμοπολίτικη αύρα και υψηλό δημοκρατικό αίσθημα αναζητούν έναν πιο φιλελεύθερο προορισμό: «Πολλά άτομα έφυγαν από την Ελλάδα λόγω έλλειψης σεβασμού στη διαφορετικότητα. Οσο κι αν το Λονδίνο είναι φιλόξενο, καμιά μας δεν επιλέγει να αφήσει την οικογένειά της, καθετί οικείο, χωρίς σοβαρούς λόγους και χωρίς απώλειες. Η Ελλάδα είναι για εμένα πολύ οικεία και ταυτόχρονα εχθρική, ξένη και αμήχανη» εξομολογείται η Ελίζα.
Θα περίµενε κανείς το εκπαιδευτικό σύστημα, ως καθ’ ύλην αρμόδιος φορέας, να γαλουχήσει τις νέες γενιές σε μια κουλτούρα ισότητας. Εν τούτοις, λειτουργεί ως δεσποτική μηχανή που αποβάλλει συμπεριφορές οι οποίες ταξινομούνται ως «αποκλίνουσες» στο χρηματιστήριο αξιών. Το δίκτυο GLSEN (gay, lesbian, straight education network) αποφαίνεται ότι το 86% των LGBTQI μαθητών έχει υποστεί σωματική, λεκτική ή ψυχολογική ενόχληση στο σχολείο. Δεν μπορούμε να λησμονούμε ότι η υπόθεση του Βαγγέλη Γιακουμάκη που συγκλόνισε πέρυσι την ελληνική κοινή γνώμη υπέκρυπτε ένα μοναχικό σώμα που υποβλήθηκε σε μια βασανιστική τιμωρία επειδή δεν θεωρήθηκε αρκετά «αρρενωπό». Για αυτούς τους λόγους ο δάσκαλος Πέτρος Σαπουτζάκης μαζί με άλλους εκπαιδευτικούς και επιστήμονες δημιούργησαν το 2009 την ομάδα «ενάντια στην ομοφοβία και την τρανσφοβία στην εκπαίδευση». Ο ίδιος λέει στο ΒΗΜΑgazino: «Υπάρχει μια δυστοπία στην εκπαίδευση που συντηρεί την κοινωνική υποκρισία. Δεν δημιουργούμε νέα πρότυπα. Τα πρότυπά μας επηρεάζονται ακόμη από τις θρησκευτικές διηγήσεις και τον εθνικισμό. Το πάγιο αίτημα της παιδαγωγικής να μιλάμε για τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας δεν έχει υλοποιηθεί. Στην πραγματικότητα είναι σαν να ζητάμε από το παιδί να μιλάει για τις σκέψεις και τα συναισθήματα που θα πρέπει να έχει. Τα εξειδικευμένα προγράμματα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης είναι μια αρχή, αλλά δεν αρκούν. Χρειαζόμαστε προγράμματα που θα διαπερνούν ολόκληρη την κοινότητα και τη δομή του σχολείου». Ακολούθως εξηγεί τη δική του διαδρομή από τον ρόλο του μαθητή σε αυτόν του δασκάλου: «Πήρα την απόφαση να γίνω δάσκαλος από τα 12 μου. Ενιωθα εχθρικό το σχολείο και ήθελα να κάνω κάτι διαφορετικό για να μην περάσουν κι άλλα παιδιά τόσο χάλια όσο εγώ».
Η Ελλάδα υστερεί αρκετά στην κατοχύρωση των δικαιωμάτων των LGBTQI ατόμων. Η νομοθεσία της διαπνέεται από αναχρονιστικές στρεβλώσεις που ευνοούν τις διακρίσεις. Για παράδειγμα, στο άρθρο 347 του Ποινικού Κώδικα υπάρχει αναφορά στον όρο «παρά φύση ασέλγεια». Αποτελεί το μοναδικό κράτος του Συμβουλίου της Ευρώπης στο οποίο τα όρια ηλικίας για τη συναίνεση και τη σεξουαλική επαφή είναι διαφορετικά ανάμεσα σε δύο άνδρες και ανάμεσα σε έναν άνδρα και μία γυναίκα. Στον χάρτη της ILGA-Europe, που αποτυπώνει τον βαθμό ενσωμάτωσης πολιτικών που ενθαρρύνουν την ισότητα, βρίσκεται στο 39%, πολύ πίσω από τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη. Αυτό, μεταξύ άλλων, εξηγεί το ημίφως στο οποίο ζουν αρκετά LGBTQI άτομα, καθώς σύμφωνα με την έρευνα της Focus Bari μόλις ένας στους τέσσερις ομοφυλόφιλους μιλούν ανοιχτά για την ταυτότητά τους. Σε μια συζήτηση που έκανα με την Κωνσταντίνα Κοσμίδου, γραμματέα του Διοικητικού Συμβουλίου της ILGA-Europe, τον Παναγιώτη Δαμάσκο, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΟΛΚΕ (Ομοφυλοφιλική Λεσβιακή Κοινότητα Ελλάδας), και τη Μαρίνα Γαλανού, πρόεδρο του ΣΥΔ (Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών), μου εξηγούν ότι υποδέχονται μεν θετικά το Σύμφωνο, αλλά συνεχίζουν τις διεκδικήσεις τους για πλήρη δικαιώματα, φωτογραφίζοντας τον πολιτικό γάμο ως τον επόμενο στόχο. Η Μαρίνα Γαλανού στέκεται ιδιαίτερα στο θέμα της αναγνώρισης της ταυτότητας φύλου: «Εγώ δεν μπορώ να κάνω Σύμφωνο, δεν είμαστε ο Μαρίνος και ο Θάνος. Είμαστε η Μαρίνα και ο Θάνος. Από τη στιγμή που δεν αναγνωρίζεται η ταυτότητα φύλου οι τρανς αποκλείονται από την εργασία. Σου θυμίζω ότι πριν από ενάμιση χρόνο η πολυκατοικία ξεσηκώθηκε επειδή θέλαμε να νοικιάσουμε χώρο για τα γραφεία μας. Εχω πολλές καταγγελίες από άτομα που θέλουν να νοικιάσουν σπίτι. Ακόμη και στη ΔΕΗ δώσαμε μάχες για να κάνουμε ρυθμίσεις».
Ο Κωστής Παπαϊωάννου, γενικός γραμματέας Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του υπουργείου Δικαιοσύνης, δεσμεύτηκε στο ΒΗΜΑgazino ότι θα ξεκινήσει άμεσα νομοπαρασκευαστική επιτροπή για την ταυτότητα φύλου. Το μεγαλύτερο ταμπού, βέβαια, της ελληνικής κοινωνίας παραμένει το θέμα της παιδοθεσίας των ομόφυλων ζευγαριών. Στη μέτρηση της Focus Bari το 56% τοποθετείται αρνητικά στο συγκεκριμένο αίτημα και το 30% θετικά. Η πυρηνική οικογένεια με έναν μπαμπά και μία μαμά είναι βαθιά ριζωμένη στα στερεότυπα των Ελλήνων. Παρότι συχνά αυτή η προκατάληψη αναζητά εναγωνίως επιστημονικό επίχρισμα, αυτό δεν υπάρχει. Ολες οι μελέτες καταδεικνύουν ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν σε ομόφυλες οικογένειες δεν παρουσιάζουν διαφορετικούς δείκτες ψυχικής υγείας από όσα μεγαλώνουν σε ετερόφυλες οικογένειες. Αντίθετα, η έρευνα του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης έδειξε ότι τα παιδιά σε ομόφυλες οικογένειες παρουσιάζουν έξι φορές καλύτερες επιδόσεις στους γενικούς δείκτες υγείας και οικογενειακής συνοχής και εμφανίζουν μεγαλύτερη ανεκτικότητα στην ετερότητα. Υπάρχουν παιδιά στη χώρα μας που μεγαλώνουν σε ομογονεϊκές συνθήκες και αντιμετωπίζουν αυτή τη νομική ασυμμετρία. Αν, για παράδειγμα, το ζευγάρι χωρίσει, τότε ο μη βιολογικός γονέας δεν έχει κανένα δικαίωμα επάνω στο παιδί. Εξαρτάται από τη βούληση του βιολογικού γονέα. Επίσης, αν ο βιολογικός γονέας πεθάνει, παρότι το παιδί έχει μεγαλώσει και με τους δύο, ο νόμος συνεπάγεται ότι θα μεγαλώσει με κάποιον μακρινό συγγενή ή σε κάποιο ίδρυμα.
Ενας άνθρωπος που είχε το θάρρος να υπερασπιστεί δημόσια τόσο τον σεξουαλικό του προσανατολισμό όσο και την απόφασή του να αποκτήσει και να μεγαλώσει ένα παιδί, και μάλιστα στον σκληρό και σκανδαλοθηρικό κόσμο των media και του lifestyle, ο Φώτης Σεργουλόπουλος, μοιράζεται στο ΒΗΜagazino την εμπειρία του: «Εγώ ζούσα σε μια οικογένεια που δεν είχαμε γενικότερα προβλήματα για το τι θα πει ο κόσμος και μεγάλωσα με αγάπη. Στη δουλειά μου δεν παρουσίασα ποτέ ένα ψέμα, όπως έναν δεσμό που θα κάλυπτε την πραγματικότητα. Οφειλα στον εαυτό μου να πω δημόσια κάτι που ήταν ολοφάνερο. Δεν το είπα γιατί έπρεπε. Με ρώτησαν και το είπα. Δεν αισθάνθηκα ποτέ ότι τρέχει κάτι. Ξέρω ότι υπάρχουν άνθρωποι που περνάνε δύσκολα και βασανίζονται. Υπάρχει μια νοοτροπία ότι αν πεις μια βαριά κουβέντα για έναν γκέι, αυτό άπτεται του αυθορμητισμού. Δεν αντιλαμβάνονται ότι χαρακτηρισμοί σαν αυτούς που χρησιμοποιεί ο Φαήλος είναι άσχημοι. Δεν ανέχομαι ένας άνθρωπος να χρησιμοποιεί εικασίες για το πώς είναι η δική μου ζωή, η δική μου οικογένεια. Υπάρχουν οικογένειες ποικίλων μορφών. Υπάρχουν παιδιά που μεγαλούργησαν χωρίς να έχουν μεγαλώσει σε μια οικογένεια με έναν μπαμπά και μία μαμά. Δεν θα μου πει κανείς εμένα πώς θα ορίσω την οικογένειά μου. Το πρωταρχικό πράγμα που παίζει ρόλο για ένα παιδί είναι εκεί που μεγαλώνει να αισθάνεται ασφαλές. Τα παιδιά που μεγαλώνουν σε ιδρύματα συχνά έχουν εγκαταλειφθεί από straight γονείς. Είναι οξύμωρο σε μια κοινωνία που υποστηρίζει ότι όλοι είναι ίσοι να μην επιτρέπεται σε ομόφυλα ζευγάρια να τεκνοθετούν».
Ζούμε στην εποχή που το Facebook σού δίνει τη δυνατότητα να κάνεις sign in επιλέγοντας ανάμεσα σε 58 διαφορετικούς προσδιορισμούς έμφυλων και σεξουαλικών ταυτοτήτων. Στην εποχή που ο Λευκός Οίκος εγκαθιστά τουαλέτες με ουδέτερους έμφυλους προσδιορισμούς. Στην εποχή που όλο και περισσότεροι άνθρωποι νιώθουν άβολα στις παραδοσιακές κατηγοριοποιήσεις, που αυτά τα ζητήματα δεν αφορούν κάποιους «εξωτικούς άλλους», αλλά όλους και όλες μας. Οπως περίπου το είχε οραματιστεί ο Μισέλ Φουκό: «Το μόνο που θα έπρεπε να μετράει είναι η πραγματικότητα του σώματος και η ένταση των επιθυμιών του».
* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2016
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
