Την παραμονή της Συνόδου Κορυφής των Βρυξελλών ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ διαμηνύει από το Στρασβούργο ότι «η ζώνη Σένγκεν είναι εδώ και θα παραμείνει» και καλεί τους «28» να προσυπογράψουν την πρόταση της Κομισιόν για την αναβαθμισμένη Frontex. Το σχέδιο για τη σύσταση ισχυρής ευρωπαϊκής συνοριακής και ακτοφυλακής, με δυνατότητα επέμβασης στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ χωρίς να προηγηθεί σχετικό αίτημα κράτους-μέλους, τίθεται στο επίκεντρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου την Πέμπτη και την Παρασκευή.
Μιλώντας ενώπιον των ευρωβουλευτών στο Στρασβούργο, ο πρόεδρος της Κομισιόν δήλωσε την Τετάρτη ότι «δεν υπάρχει πλέον χρόνος για χάσιμο» την ώρα που συνεχίζεται το προσφυγικό κύμα στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ.
«Εμείς οι άλλοι Ευρωπαίοι δεν έχουμε πλέον σύνορα: έχουμε μία μεθόριο και μοιραζόμαστε την ευθύνη για την προστασία της» σημείωσε.«Ένα ευρωπαϊκό σώμα συνοριοφυλακής και ακτοφυλακής θα επιτρέψει να επιδιορθωθεί μία αδυναμία στο σύστημα της Σένγκεν. Κάνουμε αυτό που οφείλαμε να έχουμε κάνει από την αρχή» υπογράμμισε.
«Θέλω να είμαι απολύτως σαφής: υπό την προεδρία μου, θα κάνουμε ο,τιδήποτε είναι δυνατό για να προστατεύσουμε το οικοδόμημά μας και να το καταστήσουμε καλύτερο και πιο ισχυρό» προσέθεσε υπογραμμίζοντας ότι η «Σένγκεν είναι εδώ και θα παραμείνει».
Η προσφυγική κρίση οδήγησε πολλές χώρες, όπως η Γερμανία, η Αυστρία και η Σουηδία, να επαναφέρουν προσωρινά τους ελέγχους στα εθνικά τους σύνορα, ενώ ο επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ είχε προειδοποιήσει πριν από μερικές εβδομάδες ότι μικρή ομάδα χωρών της δυτικής Ευρώπης μπορεί να εξωθούνταν στον σχηματισμό μιας «μίνι-Σένγκεν» εάν η ΕΕ αποτύγχανε να βρει λύση στην προσφυγική και μεταναστευτική κρίση.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την Τρίτη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο το σχέδιο για τη δημιουργία Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, η οποία έχει το δικαίωμα να επεμβαίνει άμεσα με απόφαση της Κομισιόν χωρίς να έχει προηγηθεί σχετικό αίτημα από κράτος – μέλος με στόχο την αποτελεσματικότερη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ και την προστασία του χώρου Σένγκεν.
Μιλώντας επίσης την Τετάρτη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ο επίτροπος Δημήτρης Αβραμόπουλος παρουσίασε τους δύο κεντρικούς στόχους της πρότασης της Κομισιόν υπογραμμίζοντας ότι η «η κυριαρχία των κρατών-μελών δεν θίγεται» από τη θέσπιση του νέου Οργανισμού Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής.
Ειδικά για την Ελλάδα, ο. Δ.Αβραμόπουλος επισήμανε «ο μελλοντικός Οργανισμός θα ενισχύσει ουσιαστικά τις δυνατότητές της να προλαμβάνει κρίσεις σαν τη σημερινή και να διαχειρίζεται τα σύνορά της που ταυτίζονται νομικά με τα ευρωπαϊκά».
Στην παρέμβασή του θέλησε να ξεκαθαρίσει πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν βάζει άλλους να φυλάνε τα ελληνικά σύνορα γιατί τα ελληνικά σύνορα είναι και ευρωπαϊκά.
Από πλευράς της η Άνγκελα Μέρκελ δήλωσε κατά την καθιερωμένη ομιλία της στην Μπούντεσταγκ προ της Συνόδου Κορυφής πως το σχέδιο της Κομισιόν για την προστασία των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ κινείται στη «σωστή κατεύθυνση», επισημαίνοντας πως το εύρος των προτάσεων αυτών δεν θα μπορούσε κανείς ούτε να το φανταστεί έναν χρόνο πρίν.
Προέβλεψε ωστόσο ότι κατά τη Σύνοδο Κορυφής δεν θα υπάρξει τελική λύση για το θέμα, ενώ τόνισε ότι η κατανομή των προσφύγων καθυστερεί επειδή δεν είναι έτοιμα τα «hot spots» σε Ελλάδα και Ιταλία. Επίσης αναφέρθηκε στον σημαντικό ρόλο της Τουρκίας, την οποία χαρακτήρισε «εταίρο-κλειδί όσον αφορά τη μακροπρόθεσμη διαχείριση του προσφυγικού.
Την ίδια στιγμή, στην καθιερωμένη προ των Συνόδων Κορυφής επιστολή του προς τους Ευρωπαίους ηγέτες, ο πρόεδρος του Συμβουλίου της ΕΕ Ντόναλντ Τουσκ αναφέρει ότι πρέπει να επιταχυνθούν οι προσπάθειες για την προστασία των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ και τονίζει ότι στόχος είναι να ανακτηθεί ο έλεγχος των εξωτερικών συνόρων για να ανακοπούν οι μεταναστευτικές ροές και να διατηρηθεί η ακεραιότητα του χώρου Σένγκεν.
Στην επιστολή του, ο Ντόναλντ Τουσκ αναφέρεται στο αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης για βοήθεια από της Ομάδες Άμεσης Δράσης (Rapid), καλώντας τα κράτη-μέλη και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να κάνουν ό,τι είναι δυνατό για να βοηθήσουν την Ελλάδα να αντιμετωπίσει την κατάσταση.
Πριν την έναρξη των εργασιών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα προηγηθεί την Πέμπτη μίνι σύνοδος οκτώ Ευρωπαίων ηγετών και Τουρκίας, στην οποία θα συζητηθεί η πρόταση της Κομισιόν για τη θέσπιση συστήματος υποδοχής Σύρων προσφύγων που βρίσκονται στην Τουρκία από κράτη-μέλη της ΕΕ σε εθελοντική βάση και για ανθρωπιστικούς λόγους.
Οι ηγέτες Γερμανίας, Ελλάδας, Αυστρίας, Ολλανδίας, Βελγίου, Σουηδίας, Φινλανδίας και Λουξεμβούργου θα συναντηθούν με τον Αχμέτ Νταβούτογλου, παρουσία του προέδρου της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.
Οι χώρες που συμμετέχουν έχουν εκφράσει τη βούληση να μετάσχουν στο σύστημα υποδοχής, ενώ ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας παρίσταται λόγω της μεγάλης εμπλοκής της Ελλάδας στην προσφυγική κρίση με την οποία έχει έρθει αντιμέτωπη η Ευρωπαϊκή Ένωση
Στο επίκεντρο της Συνόδου Κορυφής βρίσκονται η αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης, η φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ και η προστασία του χώρου Σένγκεν.
Πέραν του προσφυγικού, στο δείπνο εργασίας των Ευρωπαίων ηγετών θα συζητηθεί το θέμα της Βρετανίας προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για μία συμφωνία έως το Φεβρουάριο. «Υπάρχει σημαντική πρόοδος στις διαπραγματεύσεις με τη Μεγάλη Βρετανία, ωστόσο είμαστε μακριά από την επίτευξη συμφωνίας σε αρκετούς τομείς» αναφέρει στην επιστολή του ο Ντόναλντ Τουσκ.
Η δεύτερη ημέρα της Συνόδου θα ξεκινήσει με τη συζήτηση για την εμβάθυνση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης, επί τη βάσει της έκθεσης των «πέντε Προέδρων» και παρουσία του προέδρου της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι. Στη συνέχεια, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα συζητήσουν θέματα που αφορούν την Εσωτερική Αγορά, την Ενέργεια και την Κλιματική αλλαγή. Επιπλέον, οι «28» θα αναζητήσουν τρόπους για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, δίνοντας έμφαση στην ανάγκη καλύτερης ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των χωρών-μελών.
Τέλος το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα υιοθετήσει συμπεράσματα για τη Συρία, εκφράζοντας τη στήριξή του στις διεθνείς προσπάθειες που καταβάλλονται για να μπει τέλος στον πόλεμο και για να καταπολεμηθεί η παγκόσμια απειλή από το Ισλαμικό Κράτος.
