Σκηνικό με νέα δεδομένα και για την Ελλάδα διαμορφώνουν οι πρόσφατες γεωπολιτικές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Την ώρα όμως που ένα «κύμα» ρώσων ταξιδιωτών αλλάζει προσανατολισμό αφήνοντας την Τουρκία και την Αίγυπτο μετά την απαγόρευση πτήσεων στην πρώτη με σύσταση από το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών και τη συντριβή του ρωσικού αεροσκάφους στη δεύτερη, ερωτηματικό αποτελεί αν και κατά πόσον η Ελλάδα θα μπορέσει να πάρει μερίδιο. Οι ελλείψεις στον μηχανισμό έκδοσης θεωρήσεων (visa) αλλά και σε υποδομές για την επέκταση των άκρων της περιόδου παραμένουν, αφήνοντας άλλες χώρες να κερδίζουν έδαφος.
«Υπάρχουν 4,5-5 εκατ. Ρώσοι που ταξιδεύουν κάθε χρόνο στην Τουρκία. Θεωρητικά μπορούμε να τους φέρουμε όλους. Πρακτικά όμως μπορεί να μη φέρουμε και κανέναν» λέει ο γενικός διευθυντής της Mouzenidis Travel κ. Γιώργος Μασμανίδης. Ο ίδιος στηρίζει την εκτίμησή του στο γεγονός ότι από τον περασμένο Σεπτέμβριο η visa είναι με βιομετρικά χαρακτηριστικά και «κάθε Ρώσος πρέπει να πάει αυτοπροσώπως να δώσει δακτυλικά αποτυπώματα». Η Ελλάδα «έχει θέμα με τα visa centers που διαθέτει το ελληνικό προξενείο στη Ρωσία. Η χώρα είναι τεράστια και υπάρχουν πόλεις που δεν έχουν. Οπότε κάποιος θα βρει εναλλακτικές σε άλλους προορισμούς όπου θα μπορέσει να βγάλει πιο εύκολα visa ή δεν χρειάζεται να βγάλει». Ηδη «η Ιταλία και η Ισπανία είναι πολύ καλά οργανωμένες», έχοντας τυπώσει ενημερωτικά φυλλάδια για την εξυπηρέτηση και μετακίνηση των Ρώσων για την έκδοση θεωρήσεων. «Η σκέψη ότι όλο αυτό το κύμα θα έρθει σ’ εμάς χωρίς να κάνουμε τίποτα δεν υπάρχει» υπογραμμίζει.
Τα visa centers
Εφέτος η ρωσική αγορά κατέγραψε μεγάλη πτώση στη χώρα. Το 2013 ήρθαν 1,35 εκατ. ρώσοι τουρίστες, το 2014 μειώθηκαν σε 1,1 εκατ. και το 2015, σύμφωνα με τα στοιχεία της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) ως και τον Σεπτέμβριο, η πτώση έφθασε στο 62,1%, αντιστοιχώντας σε περίπου 700.000 ταξιδιώτες. Ο όμιλος Μουζενίδη είχε μείωση 50%, λέει ο κ. Μασμανίδης, εκτιμώντας ότι το 2016 «μπορεί να είμαστε στα ίδια νούμερα, αν δεν αλλάξει κάτι με τα visa centers».
Από την άλλη, ως πρόσφατα η Τουρκία και η Αίγυπτος δέχονταν τουρίστες και τους 12 μήνες από τη Ρωσία. Κάτι που θα μπορούσε να συμβαίνει και στην Ελλάδα, «αν υπήρχαν οι υποδομές», για να μπορούν οι πελάτες να μένουν στο ξενοδοχείο και να τα κάνουν όλα μέσα. «Τα περισσότερα ξενοδοχεία στην Τουρκία έχουν θερμαινόμενες πισίνες και κλειστά γήπεδα» λέει, οπότε οι ομάδες ποδοσφαίρου και μπάσκετ που καταλύουν για έναν μήνα περίπου προπονούνται στις εγκαταστάσεις τους. Την ίδια ώρα τονίζει ότι τα ξενοδοχεία στην Κύπρο άνοιξαν ξανά για να υποδεχθούν τον όγκο των ρώσων ταξιδιωτών που άλλαξαν προσανατολισμό μετά το «κύμα» ακυρώσεων από την Τουρκία και την Αίγυπτο.
«Αν θέλουμε να αυξήσουμε τη σεζόν, θα πρέπει να κάνουμε κάποια πράγματα» υποστηρίζει ο κ. Μασμανίδης, εστιάζοντας στο θέμα της visa. «Δεν πρέπει να ρίξουμε τις τιμές για να έρθουν οι Ρώσοι. Πρέπει να αυξήσουμε τον αριθμό των visa centers του ελληνικού προξενείου στη Ρωσία αλλά και τον αριθμό του προσωπικού στο προξενείο». Εξάλλου, οι δυνατότητες του προξενείου και των visa centers να εκδώσουν θεωρήσεις είναι συγκεκριμένες. Αν αυτές δεν ενισχυθούν, δεν μπορεί να αυξηθεί η εισερχόμενη κίνηση. Στο πλαίσιο αυτό σημειώνει ότι από τον Δεκέμβριο θα έπρεπε να υπάρχει σαφής εικόνα για το πόσο περισσότεροι Ρώσοι θα έρθουν στην Ελλάδα ώστε να προγραμματιστούν επιπλέον πτήσεις. Ο ίδιος όμως δεν έχει εικόνα αύξησης κρατήσεων για το καλοκαίρι από τις προκρατήσεις που γίνονται.
Μέσω tour operators
«Υπάρχουν πολλές εναλλακτικές». Η Κύπρος δέχεται 500.000-600.000 Ρώσους τον χρόνο. Ο προορισμός χρησιμοποιεί την ηλεκτρονική βίζα. Υπάρχουν όμως και άλλες κοντινές χώρες που υποδέχονται Ρώσους, «όπως το Μαυροβούνιο, η Κροατία και το Ισραήλ. Το 2011 η Ελλάδα είχε 500.000 Ρώσους και η Ισπανία 100.000. Εφέτος η Ισπανία έχει περισσότερους» τονίζει.
«Το 2015 είχαμε περίπου 550.000 Ρώσους στην Ελλάδα» λέει ο αντιπρόεδρος της Aldemar Resorts και μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) κ. Αλέξανδρος Αγγελόπουλος. «Θα μπορούσαμε να φθάσουμε ξανά το 1 εκατ. το 2016» εκτιμά. Οπως εξηγεί, η Ελλάδα είναι μία από τις επιλογές που θα έχουν οι ρώσοι τουρίστες μαζί με τη Βουλγαρία και την Ισπανία. «Ο καλός ρώσος πελάτης έχει φύγει από την Ελλάδα». Οι δυνητικοί επισκέπτες θα κινηθούν ανάλογα με την τιμή, με τη Βουλγαρία στο φθηνότερο επίπεδο, την Ελλάδα να ακολουθεί και την Ισπανία σε πιο υψηλή τιμή. «Η κίνηση από τη Ρωσία γίνεται κυρίως μέσω tour operators οι οποίοι προτιμούν τον μαζικό τουρισμό» επισημαίνει ο κ. Αγγελόπουλος. «Από τα 4-4,5 εκατ. τουρίστες πρέπει να στοχεύσουμε σε ένα ποσοστό 15% όπου μπορούμε να κινηθούμε τιμολογιακά». Εν τω μεταξύ, την εβδομάδα που πέρασε 320 ρώσοι ταξιδιωτικοί πράκτορες του τουριστικού οργανισμού TEZ βρέθηκαν στο ξενοδοχείο «Aldemar» στην Κρήτη και σε ετήσια εκδήλωση του ρωσικού τουριστικού οργανισμού για τη διαμόρφωση πακέτων για το 2016. Η εκδήλωση αποφασίστηκε για πρώτη φορά να γίνει στην Ελλάδα και πριν από τις εξελίξεις στη γειτονική χώρα. Στο παρελθόν είχε πραγματοποιηθεί στην Τουρκία και στην Αίγυπτο.
«Στοχευμένη προβολή»
«Η προσδοκία του κλάδου είναι να φθάσουμε τα νούμερα του 2013» λέει ο πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδόχων Χαλκιδικής και γενικός γραμματέας της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων (ΠΟΞ) κ. Γρηγόρης Τάσιος. Για να επιτευχθεί αυτό όμως χρειάζεται κατ’ αρχάς «στοχευμένη προβολή», με άξονα και τα 1.000 χρόνια ελληνορωσικής φιλίας το 2016, αλλά και «σε συνεργασία με το υπουργείο Εξωτερικών ενίσχυση του ελληνικού προξενείου στη Ρωσία με ανθρώπινο δυναμικό και visa centers» υπογραμμίζει. «Εχουμε έξι μήνες μπροστά μας», με «όπλο τις τιμές» για την προσέλκυση ταξιδιωτών. Ο ίδιος σημειώνει ότι ένα 20% του όγκου των Ρώσων θα στραφούν στη χώρα τους καθώς ήδη βγαίνει πλάνο δεκαετίας για την ενίσχυση του εσωτερικού τουρισμού.
Βελτίωση και ενίσχυση του αριθμού θεωρήσεων εισόδου
Τέσσερις προϋποθέσεις για να αυξηθεί το ρεύμα
Ηδη με βάση τα στοιχεία των ταξιδιωτικών πρακτόρων της Ρωσίας, ένα ποσοστό 40% των Ρώσων που θα ταξίδευαν στην Τουρκία για το χειμερινό πρόγραμμα στρέφεται σε προορισμούς όπως το Ντουμπάι, η Ταϊλάνδη και η Ισπανία ενώ ένα ποσοστό τελικά δεν θα ταξιδέψει. «Η Ελλάδα δεν απορροφά μερίδιο αυτής της αγοράς» καθώς οι θερινοί προορισμοί είναι κλειστοί. «Αναφερόμαστε κυρίως στο 2016» λέει ο κ. Αγγελόπουλος, θέτοντας τέσσερις προϋποθέσεις για τη μεγιστοποίηση του ρεύματος από τη Ρωσία. Η πρώτη είναι η βελτίωση και ενίσχυση του αριθμού θεωρήσεων εισόδου (visa), καθώς τα visa centers δεν είναι αρκετά, ενώ υπάρχουν ελλείψεις και σε προξενικούς υπαλλήλους στο Προξενείο της Μόσχας. Στη συνέχεια, το θέμα της τιμής. Από το «αν θέλει να υποχωρήσει κανείς τιμολογιακά εξαρτάται τι μερίδιο θα κερδίσει». Είναι όμως λιγοστές οι αντοχές των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων και «πρέπει να σκεφθεί η Ελλάδα τι πελάτες θέλει». Και παρότι οι προκρατήσεις από τις δυτικές αγορές –με εξαίρεση τη Μεγάλη Βρετανία –είναι μειωμένες σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο λόγω της ανασφάλειας στα ανατολικά, εκτιμά ότι θα υπάρξει μεγάλη αύξηση. Τρίτη προϋπόθεση είναι να «μην περάσει μειωμένης ποιότητας προϊόν στον πελάτη», καθώς και η αύξηση του ΦΠΑ απορροφήθηκε από τα ξενοδοχεία, «άρα από κάπου θα κοπεί». Μείζον είναι τι θα γίνει με τα κόκκινα δάνεια καθώς «δεν υπάρχει τραπεζικό σύστημα και η ρευστότητα των επιχειρήσεων είναι στον αέρα». Είναι και η ασφάλεια στη χώρα ένα γενικότερο ζήτημα καθώς «κάποιοι προσπαθούν να εμπλέξουν την Ελλάδα μέσω του Προσφυγικού», με τη χώρα να δέχεται έντονες πιέσεις σε ό,τι αφορά τη Σένγκεν.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
