Το πρώτο τηλεφώνημά μου, νωρίς το απόγευμα της περασμένης Δευτέρας, τον βρήκε απασχολημένο. Με πολλή ευγένεια με ρώτησε αν θα ήταν δυνατό να μετακινήσουμε την προγραμματισμένη ώρα της κουβέντας μας κατά δέκα λεπτά αργότερα. Οταν τον αναζήτησα και πάλι, ο Οχάντ Ναχαρίν απάντησε αμέσως. Ανταλλάξαμε μια-δυο κουβέντες τυπικές και αμέσως του ζήτησα να μου μιλήσει για το «Decadance», το γνωστό στους απανταχού φίλους του χορού έργο του που θα παρουσιάσει στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών το Batsheva Young Ensemble, το νεανικό συγκρότημα της διάσημης ομάδας με έδρα το Τελ Αβίβ η οποία ιδρύθηκε στα 1964 από τη Μάρθα Γκράχαμ και τη βαρόνη Μπατσέβα ντε Ρότσιλντ.
«Ακούμε το σώμα μας»
Το «Decadance» χρονολογείται στα 2000 και αποτελεί, θα έλεγε κανείς, ένα έργο επετειακό, αφού δημιουργήθηκε με την ευκαιρία της συμπλήρωσης των 10 πρώτων χρόνων του 63χρονου, σήμερα, Ναχαρίν, ενός από τους σημαντικότερους σύγχρονους χορογράφους διεθνώς, στην καλλιτεχνική διεύθυνση της ομάδας. Το έργο αποτελεί ένα μωσαϊκό αποσπασμάτων από προηγούμενες δουλειές του και βασίζεται σε μελωδίες της αραβικής και της δυτικής μουσικής. Τι σκέπτεται ο ίδιος για αυτό; «Ολες μου οι χορογραφίες, είτε δημιουργήθηκαν πριν από 20 χρόνια είτε πριν από δύο μήνες, είναι έργα εν εξελίξει. Η έρευνα είναι διαρκής, δεν σταματά» εξηγεί. Την επόμενη στιγμή λέει ότι όλα του τα έργα τα ονομάζει «παιδική χαρά» ή «γήπεδο». Πώς ακριβώς το εννοεί; «Είναι σαν ένα γήπεδο στο οποίο δημιουργώ κώδικες, κανόνες τους οποίους διδάσκω στους χορευτές, μετά παίζουμε και κατά κάποιον τρόπο τούς σπάμε». Χαρακτηρίζει το «Decadance» ένα ιδιαίτερο γήπεδο όπου η ομάδα μπορεί να αναπτύξει όλα όσα έχει μάθει. Οι χορευτές μαθαίνουν από αυτό πολλά πράγματα: για τη δουλειά, την έρευνα, την κίνηση, την Gaga, γενικότερα επεκτείνουν την ίδια την ικανότητά τους να ερμηνεύουν…
Του ζητώ να μου μιλήσει περισσότερο για την Gaga, την πρωτοποριακή «γλώσσα» κίνησης την οποία έχει επινοήσει ο ίδιος και σήμερα αποτελεί βασική μέθοδο εξάσκησης για τους χορευτές της ομάδας Batsheva. Είναι μάλιστα τέτοια η απήχησή της στο λεγόμενο ευρύ κοινό στο Ισραήλ, ώστε τακτικά διοργανώνονται ανοιχτά μαθήματα στο Τελ Αβίβ ή αλλού. Η μέθοδος δίνει έμφαση στην εξερεύνηση των αισθήσεων και στη διαθεσιμότητα απέναντι στην ίδια την κίνηση. Ο Οχάντ Ναχαρίν κάνει λόγο για έναν ιδιαίτερο τρόπο επάνω στην έρευνα της κίνησης, μια φιλοσοφία που έχει να κάνει με το πώς και το γιατί χορεύει κανείς. «Μας βοηθά να ακούμε το σώμα μας προτού του πούμε τι να κάνει» λέει στο τέλος.
Εξιδανίκευση των αισθήσεων
Καθώς χρησιμοποίησε τη λέξη «γήπεδο», θεωρεί πως ο χορός είναι κοντά στο παιχνίδι; «Εχει να κάνει και με το παιχνίδι αλλά και με την επιβίωση» απαντά. «Θεωρώ πως δεν πρέπει να παίρνουμε τον εαυτό μας υπερβολικά σοβαρά. Πρέπει να παίρνουμε πολύ σοβαρά αυτό που κάνουμε, όχι τον ίδιο μας τον εαυτό. Αυτό είναι κάτι που μας το διδάσκει το παιχνίδι. Από την άλλη πλευρά όμως, μπορούμε να παίξουμε πολύ σοβαρά. Ο χορός είναι πολύ μεγάλο μέρος της ζωής μου. Μου προσφέρει ισορροπία, με κρατά υγιή, χαρούμενο, με βοηθά να επικοινωνώ με τους άλλους, να παραμένω σε εγρήγορση, σε επαφή με το Σύμπαν κι ένα σωρό άλλα πράγματα».
Υπάρχουν άραγε συγκεκριμένα θέματα που τον εμπνέουν ως χορογράφο; «Αυτό που με συγκινεί ιδιαίτερα είναι η εξιδανίκευση. Η εξιδανίκευση των αισθήσεων, του φόβου, της στιγμής, των αισθημάτων. Η εξιδανίκευση της καθαρότητας της φόρμας είναι πολύ ενδιαφέρουσα. Και το τι φτιάχνει την ατμόσφαιρα: δεν μιλάω για θέμα ή ιστορία αλλά για ατμόσφαιρα. Θεωρώ ότι αν επιτύχω να τη δημιουργήσω, μπορώ να γίνω πιο συνεκτικός ως χορογράφος. Οχι να καταφέρω να πω μια ιδέα, αυτό δεν είναι τόσο ενδιαφέρον για μένα. Το πώς λες την ιδέα είναι αυτό το οποίο έχει πολύ μεγαλύτερο νόημα. Οχι απαραίτητα το αίσθημα, αλλά η καθαρότητα της φόρμας. Το πώς δημιουργείς μια δραματική στιγμή στη σκηνή, η κίνηση…». Ο Οχάντ Ναχαρίν λέει ότι ποτέ δεν υπαγορεύει στους χορευτές του πώς να νιώσουν. Σχεδόν δεν τους μιλάει για αισθήματα. Δεν μπορούμε να πούμε στον ίδιο μας τον εαυτό πώς να νιώσει, επισημαίνει, πόσω μάλλον στους άλλους. Αυτό που μπορείς να κάνεις, συνεχίζει, είναι να τους βοηθήσεις να αισθανθούν, να τους ανοίξεις νέα «κανάλια» αισθημάτων…
Κρυμμένοι θησαυροί
Πώς επιλέγει, αλήθεια, τους χορευτές της Batsheva; Τι αναζητεί σε αυτούς; Λέει ότι η κύρια ομάδα στελεχώνεται από τη νεανική, αφού οι χορευτές έχουν περάσει δύο-τρία χρόνια στο συγκρότημα και έχουν πλέον αναπτύξει μεγάλη επαφή. Για το νεανικό σύνολο όμως γίνονται ακροάσεις οι οποίες διαρκούν τρεις ημέρες. Μέσα από αυτή τη διαδικασία δεν επιλέγονται, απαραίτητα, οι πλέον καταρτισμένοι τεχνικά νέοι χορευτές. «Αναζητούμε ανθρώπους που έχουν μέσα τους πολύτιμους θησαυρούς, οι οποίοι μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις είναι κρυμμένοι» λέει ο Οχάντ Ναχαρίν. «Προσπαθούμε λοιπόν να τους ανακαλύψουμε. Με ενδιαφέρουν η εξυπνάδα, η μοναδική προσωπικότητα, το πάθος, η φαντασία, η δημιουργικότητα, η διάθεση για σκληρή δουλειά, η γενναιοδωρία, το χιούμορ. Πολλά πράγματα στ’ αλήθεια…».
Τον ρωτώ αν θεωρεί ότι η εποχή μας προσφέρει έμπνευση στην τέχνη. Απαντά πως το να συνδεθείς με τη στιγμή και να τη ζήσεις είναι ίσως ο καλύτερος τρόπος για να αισθανθείς την ίδια τη ζωή. Το να διασφαλίσεις παρόν με ποιότητα πιστεύει πως είναι η σπουδαιότερη επένδυση για το μέλλον. Αυτό διδάσκει κι έτσι προσπαθεί και ο ίδιος να ζει…
πότε & πού:
Το Batsheva Young Ensemble θα παρουσιάσει το «Decadance» την 1η και στις 2/12 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη). Οι παραστάσεις πραγματοποιούνται με χορηγία της Πρεσβείας του Ισραήλ και εντάσσονται στον κύκλο «Χορός στο Μέγαρο».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
