Την πιο κρίσιμη μάχη κατά τη μεταπολιτευτική της ιστορία, αυτή τη φορά στο εσωτερικό της, δίνει σήμερα η συντηρητική παράταξη που καλείται να κερδίσει το στοίχημα της ενότητας. Οι σημερινές εσωκομματικές εκλογές για την ανάδειξη της νέας ηγεσίας αποτελούν μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα διαδικασία, όχι μόνο για το μέλλον της, αλλά και για τον ρόλο που θα διαδραματίσει στη χώρα εν όψει και ενδεχόμενων πολιτικών διεργασιών, όπως για παράδειγμα η συμμετοχή της σε οικουμενική κυβέρνηση, μετά και την κρίση στο κυβερνητικό στρατόπεδο.
Η εκλογή αρχηγού στη ΝΔ ανέκαθεν ήταν μια διαδικασία έντονων εσωκομματικών συγκρούσεων και παρασκηνιακών συμφωνιών. Και η παρούσα εκλογή, αν και δεν είχε τον έντονα πολιτικό χαρακτήρα παλαιότερων αναμετρήσεων, ανέδειξε αντιθέσεις, εκλεκτικές πολιτικές φιλίες και επαναπροσδιόρισε πολιτικές συμμαχίες.
Κυρίως φώτισε τέσσερα διαφορετικά ακροατήρια με σαφές ιδεολογικό πρόσημο, ενώ η προεκλογική κούρσα έφερε στην επιφάνεια πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, αδυναμίες και δυνατά σημεία των υποψηφίων.
Το ζητούμενο, όμως, από σήμερα το βράδυ –που θα γίνει γνωστό αν θα υπάρξει ή όχι δεύτερος γύρος την προσεχή Κυριακή –για το σύνολο των βουλευτών και στελεχών της ΝΔ αλλά και της κομματικής και κοινωνικής βάσης του κόμματος, είναι κατά πόσο μπορούν όλοι να συμπορευτούν την επομένη των εκλογών.
Πάντως, ο φόβος ενδεχόμενης διάσπασης σε δεύτερο χρόνο είναι υπαρκτός και ο προβληματισμός είναι μεγάλος για το κατά πόσο μπορούν να επουλωθούν γρήγορα οι πληγές που άνοιξαν την εσωκομματική προεκλογική περίοδο, η οποία διήρκεσε περίπου δύο μήνες.
Οι τέσσερις διεκδικητές της γαλάζιας πολυθρόνας, Βαγγέλης Μεϊμαράκης, Κυριάκος Μητσοτάκης, Αδωνις Γεωργιάδης και Απόστολος Τζιτζικώστας, αν και επιδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα σε έναν αγώνα «όλοι εναντίον όλων», με ταυτόχρονες επιθέσεις στον ΣΥΡΙΖΑ και εκκλήσεις στο θυμικό των νεοδημοκρατών, πηγαίνουν σήμερα στις κάλπες με διαφορετική στόχευση.
Σε αυτό το δίμηνο, πολλές φορές βγήκαν μαχαίρια μεταξύ των υποψηφίων, ακούστηκαν αιχμηρά σχόλια, έγιναν φαρμακερές αναφορές, ενώ ακόμη και το Μέγαρο Μαξίμου ενεπλάκη στη μάχη, καθώς υπήρξαν καταγγελίες από τον κ. Τζιτζικώστα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είχε και έχει προτίμηση για το ποιος θα είναι ο νέος πρόεδρος της ΝΔ.
Το κρίσιμο στοιχείο είναι πόσοι ψηφοφόροι της ΝΔ που αποτελούν την κομματική και κοινωνική της βάση θα προσέλθουν σήμερα στις κάλπες. Αυτή η βάση της ΝΔ θα κρίνει σήμερα ποια στρατηγική ήταν αποτελεσματική και ποια πολιτική πρόταση ήταν πιο ελκυστική και σε συνδυασμό με τα λεγόμενα «υπόγεια ρεύματα», θα καθορίσει το εκλογικό αποτέλεσμα.
Αν και η συμμετοχή δεν θα είναι υψηλή, όπως το 2009, υπολογίζεται ότι για την εποχή και τις συνθήκες θα είναι ικανοποιητική. Με βάση τις εκτιμήσεις και των τεσσάρων επιτελείων, ενδέχεται να προσέλθουν στις κάλπες περίπου 300.000 ψηφοφόροι. «Η μαζική προσέλευση στις κάλπες αναμφίβολα θα δώσει στη ΝΔ μεγάλη πολιτική νομιμοποίηση στη νέα ηγεσία της και ταυτόχρονα θα την ισχυροποιήσει στην προσπάθειά της να ξαναγίνει ελκυστική» είναι η κοινή διαπίστωση και των τεσσάρων υποψηφίων.
Παρά τις διαρροές από συγκεκριμένα κέντρα για απαξίωση της διαδικασίας και αδιαφορία, το ενδιαφέρον των ψηφοφόρων της ΝΔ για συμμετοχή στις εκλογές είναι αυξημένο τις τελευταίες ημέρες. Μένει βέβαια να επιβεβαιωθούν στην κάλπη οι προβλέψεις για τη συμμετοχή, αν και το στελεχικό δυναμικό συνέβαλε στην ενίσχυσή της, καθώς και το δικό του μέλλον εξαρτάται από την πολιτική επιβίωση της ΝΔ ως ισχυρού κόμματος εξουσίας.
Το παρήγορο για τη ΝΔ, όπως σημείωναν κορυφαία στελέχη, είναι ότι στην παρούσα εκλογή δεν υπήρξε η ένταση του 2009, με τη μετωπική σύγκρουση Αντώνη Σαμαρά και Ντόρας Μπακογιάννη.
Αντίστροφα, όμως, το αρνητικό για τη ΝΔ είναι ότι επί δύο μήνες ήταν σε προεκλογική εσωστρεφή κούρσα, χωρίς επί της ουσίας να συζητήσει πολιτικά, ενώ ταυτόχρονα κυριαρχούσαν οι παράλληλοι μονόλογοι –είτε μέσω συνεντεύξεων είτε μέσω ομιλιών των υποψηφίων της αρχηγών.
Ηταν η πρώτη φορά που η ΝΔ απέφυγε, εν όψει των εκλογών για την ανάδειξη του νέου της αρχηγού, να έλθει αντιμέτωπη με τον εαυτό της, τα λάθη της, τις παραλείψεις της, τις αδυναμίες της, και να μπει σε μια διαδικασία εσωτερικής αυτογνωσίας.
Σενάριο 1: Ο κ. Μεϊμαράκης εκλέγεται από την πρώτη Κυριακή, αν και οι πιθανότητες σύμφωνα με ιστορικά και έμπειρα στελέχη είναι ελάχιστες.
Σενάριο 2: Ο κ. Μεϊμαράκης προηγείται με μεγάλη διαφορά από τον δεύτερο και συγκεντρώνει ποσοστό άνω του 42%-43%. Τότε μένει στους συνυποψηφίους του να εκτιμήσουν αν πρέπει να ακολουθήσει ή όχι δεύτερος γύρος. Εκτιμάται ότι και αυτό το σενάριο έχει λίγες πιθανότητες.
Σενάριο 3: Ο κ. Μεϊμαράκης έχει ποσοστό κάτω του 40% και η διαφορά από τον δεύτερο δεν είναι μεγάλη. Ολα θα εξαρτηθούν από το τελικό δίδυμο και τις συμμαχίες που θα γίνουν στο μεσοδιάστημα.
ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ
Οι συστάσεις Καραμανλή
Να διασφαλιστεί η ενότητα την επομένη των εκλογών είναι το βασικό μέλημα του Κώστα Καραμανλή που εμφανίζεται εξαιρετικά ανήσυχος για τους χειρισμούς της κυβέρνησης. Επομένως και τις διαδικασίες εκλογής νέου αρχηγού στη ΝΔ τις βλέπει μέσα από αυτό το πρίσμα, αν και δεν ενεπλάκη ενεργά. Συνιστά υπομονή, τονίζει σε όλους τους τόνους πως δεν πρέπει η ΝΔ να βρίσκεται σε κατάσταση εσωστρέφειας, αλλά οφείλει να σταθεί, όπως αρμόζει σε μια σοβαρή και εθνικά υπεύθυνη αξιωματική αντιπολίτευση, στο ύψος των περιστάσεων, τόσο εκτός όσο και εντός Βουλής με αυστηρή, ουσιαστική και αποτελεσματική κριτική στην κυβέρνηση. Ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις και σε σύντομο χρονικό διάστημα, αν και δεν το προσδιορίζει επακριβώς, προβλέπει ο Αντώνης Σαμαράς, που είναι ιδιαίτερα προβληματισμένος για τις κινήσεις της κυβέρνησης σε όλα τα πεδία. Ο πρώην πρωθυπουργός, όπως επιμένουν συνεργάτες του, είναι αποστασιοποιημένος από την εσωκομματική εκλογική διαδικασία της ΝΔ. Μιλάει για την ανάγκη η Κεντροδεξιά να αποτελέσει σύντομα εναλλακτική λύση για τον τόπο. Θεωρεί ότι τα δύσκολα είναι μπροστά για τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ.
Σενάρια
Οι εκτιμήσεις των υποψηφίων
Σε όλα τα σενάρια που διατυπώνονται ο κ. Μεϊμαράκης έχει κεντρική θέση, καθώς οι υπόλοιποι τρεις υποψήφιοι, κ.κ. Μητσοτάκης, Γεωργιάδης και Τζιτζικώστας, τον θεωρούν αντίπαλό τους στον δεύτερο γύρο. Μένει να φανεί ποιος από τους τρεις θα τον αντιμετωπίσει, αφού κάθε επιτελείο κάνει τις δικές του εκτιμήσεις για τη δυναμική των υποψηφίων. Για να εκλεγεί κάποιος από τον πρώτο γύρο πρέπει να συγκεντρώσει το 50% + 1 των ψήφων.
Οι εκτιμήσεις των υποψηφίων
Σε όλα τα σενάρια που διατυπώνονται ο κ. Μεϊμαράκης έχει κεντρική θέση, καθώς οι υπόλοιποι τρεις υποψήφιοι, κ.κ. Μητσοτάκης, Γεωργιάδης και Τζιτζικώστας, τον θεωρούν αντίπαλό τους στον δεύτερο γύρο. Μένει να φανεί ποιος από τους τρεις θα τον αντιμετωπίσει, αφού κάθε επιτελείο κάνει τις δικές του εκτιμήσεις για τη δυναμική των υποψηφίων. Για να εκλεγεί κάποιος από τον πρώτο γύρο πρέπει να συγκεντρώσει το 50% + 1 των ψήφων.
Σενάριο 1: Ο κ. Μεϊμαράκης εκλέγεται από την πρώτη Κυριακή, αν και οι πιθανότητες σύμφωνα με ιστορικά και έμπειρα στελέχη είναι ελάχιστες.
Σενάριο 2: Ο κ. Μεϊμαράκης προηγείται με μεγάλη διαφορά από τον δεύτερο και συγκεντρώνει ποσοστό άνω του 42%-43%. Τότε μένει στους συνυποψηφίους του να εκτιμήσουν αν πρέπει να ακολουθήσει ή όχι δεύτερος γύρος. Εκτιμάται ότι και αυτό το σενάριο έχει λίγες πιθανότητες.
Σενάριο 3: Ο κ. Μεϊμαράκης έχει ποσοστό κάτω του 40% και η διαφορά από τον δεύτερο δεν είναι μεγάλη. Ολα θα εξαρτηθούν από το τελικό δίδυμο και τις συμμαχίες που θα γίνουν στο μεσοδιάστημα.
ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ
Οι συστάσεις Καραμανλή
Να διασφαλιστεί η ενότητα την επομένη των εκλογών είναι το βασικό μέλημα του Κώστα Καραμανλή που εμφανίζεται εξαιρετικά ανήσυχος για τους χειρισμούς της κυβέρνησης. Επομένως και τις διαδικασίες εκλογής νέου αρχηγού στη ΝΔ τις βλέπει μέσα από αυτό το πρίσμα, αν και δεν ενεπλάκη ενεργά. Συνιστά υπομονή, τονίζει σε όλους τους τόνους πως δεν πρέπει η ΝΔ να βρίσκεται σε κατάσταση εσωστρέφειας, αλλά οφείλει να σταθεί, όπως αρμόζει σε μια σοβαρή και εθνικά υπεύθυνη αξιωματική αντιπολίτευση, στο ύψος των περιστάσεων, τόσο εκτός όσο και εντός Βουλής με αυστηρή, ουσιαστική και αποτελεσματική κριτική στην κυβέρνηση. Ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις και σε σύντομο χρονικό διάστημα, αν και δεν το προσδιορίζει επακριβώς, προβλέπει ο Αντώνης Σαμαράς, που είναι ιδιαίτερα προβληματισμένος για τις κινήσεις της κυβέρνησης σε όλα τα πεδία. Ο πρώην πρωθυπουργός, όπως επιμένουν συνεργάτες του, είναι αποστασιοποιημένος από την εσωκομματική εκλογική διαδικασία της ΝΔ. Μιλάει για την ανάγκη η Κεντροδεξιά να αποτελέσει σύντομα εναλλακτική λύση για τον τόπο. Θεωρεί ότι τα δύσκολα είναι μπροστά για τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ.
Οι αναμετρήσεις από το 1980 ως σήμερα
- Η ΝΔ ιδρύθηκε στις 4.10.1974 από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή.
- 8.5.1980: Εκλέγεται στην ηγεσία της ΝΔ ο Γεώργιος Ράλλης. Επειτα από μυστική ψηφοφορία στην ΚΟ έλαβε 88 ψήφους έναντι 84 του Ευάγγελου Αβέρωφ, ενώ υπήρξαν και τρία λευκά. Πριν από τρεις ημέρες είχε αποχωρήσει από την ηγεσία ο Κ. Καραμανλής λόγω της εκλογής του ως Προέδρου της Δημοκρατίας.
- Η ήττα της ΝΔ στις 18.10.1981 από το ΠαΣοΚ δρομολογεί εξελίξεις στη ΝΔ. Ο Γ. Ράλλης θέτει ο ίδιος θέμα εμπιστοσύνης στην ΚΟ και οι βουλευτές τον καταψηφίζουν στις 7.12.1981. Επειτα από δύο ημέρες ο Ευ. Αβέρωφ εκλέγεται πρόεδρος της ΝΔ με 67 ψήφους, έναντι 32 του Κωστή Στεφανόπουλου και 12 του Ιωάννη Μπούτου.
- Η ήττα της ΝΔ στις ευρωεκλογές του Ιουνίου του 1984 φέρνει αλλαγή σελίδας στη ΝΔ. Ο Αβέρωφ παραιτείται στα τέλη Αυγούστου και την1η Σεπτεμβρίου ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης εκλέγεται αρχηγός με 70 ψήφους έναντι 41 του Κ. Στεφανόπουλου.
- Στις εκλογές του 1985 η ΝΔ χάνει από το ΠαΣοΚ και ο Κ. Μητσοτάκης παραιτείται, αλλά στις 29.8 επανεκλέγεται χωρίς να υπάρχει άλλος υποψήφιος με 82 ψήφους (37 λευκά και ένα άκυρο).
- Μετά την ήττα του 1993 από το ΠαΣοΚ ο Κ. Μητσοτάκης παραιτείται και στις 3.11 εκλέγεται πρόεδρος ο Μιλτιάδης Εβερτ με 141 ψήφους έναντι 37 του Ιωάννη Βαρβιτσιώτη, ενώ υπήρξαν και τέσσερα λευκά.
- Στις 22.9.1996 ο Μ. Εβερτ παραιτείται λόγω της ήττας της ΝΔ από το ΠαΣοΚ του Κώστα Σημίτη, αλλά στις 4.10.1996 επανεκλέγεται έναντι του Γιώργου Σουφλιά και προκηρύσσει συνέδριο (21.3.1997).
- Τον Μάρτιο όμως στο 4ο συνέδριο της ΝΔ εκλέγεται από διευρυμένο εκλογικό σώμα ο Κώστας Καραμανλής. Στην πρώτη ψηφοφορία πήρε 40,73%, έναντι 30,52% του Γ. Σουφλιά και 25,34% του Μ. Εβερτ και 3,4% του Βύρωνα Πολύδωρα. Στη δεύτερη ψηφοφορία ο Κ. Καραμανλής εξελέγη πρόεδρος με 69,16% έναντι 30,84% του Γ. Σουφλιά.
- Μετά την ήττα της ΝΔ (33,9%) από το ΠαΣοΚ (43,8%) υπό τον Γιώργο Παπανδρέου στις 4.10.2009 ο Κ. Καραμανλής αποχωρεί και στις 29.11 εκλέγεται, για πρώτη φορά από τη βάση, πρόεδρος ο Αντώνης Σαμαράς από τον πρώτο γύρο με 50,06% έναντι 39,72% της Ντόρας Μπακογιάννη και 10,22% του Παναγιώτη Ψωμιάδη.
- Στις 25.1.2015 η ΝΔ ηττάται από τον ΣΥΡΙΖΑ αλλά ο Αντ. Σαμαράς παραμένει αρχηγός ως το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου, οπότε και αποφασίζει, μετά τη σαρωτική επικράτηση του ΟΧΙ, να παραιτηθεί. Ορίζει αντιπρόεδρο τον Ευάγγελο Μεϊμαράκη, ο οποίος αναλαμβάνει πρόεδρος με την έγκριση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας και της Πολιτικής Επιτροπής.
- Η ήττα της ΝΔ στις εκλογές του περασμένου Σεπτεμβρίου οδηγεί τον Ευ. Μεϊμαράκη σε παραίτηση και ανοίγει ο δρόμος για την εκλογή νέου αρχηγού.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
