Με τη διαπραγμάτευση ελληνικής κυβέρνησης – δανειστών να έχει φθάσει για μία ακόμη φορά σε οριακό σημείο, το στενό επιτελείο περί τον Αλ. Τσίπρα αναζητεί εκ προοιμίου τη διέξοδο από τη «μνημονιακή παγίδα». Η προγραμματισμένη για σήμερα τηλεδιάσκεψη του EuroWorking Group αναμένεται να δώσει τον τόνο ως προς την κατάληξη του πρώτου αυτού –και επώδυνου –κύκλου διαπραγμάτευσης.
Δεδομένου ότι, σύμφωνα με πολλές εκτιμήσεις, η εξεύρεση χρυσής τομής στα θέματα που η ίδια η κυβέρνηση έχει αναδείξει ως κομβικά (κόκκινα δάνεια και πλειστηριασμοί ακινήτων) πιθανώς θα απέχει από τις φιλοδοξίες και τους μαξιμαλιστικούς στόχους που είχαν τεθεί από την Αθήνα, το Μέγαρο Μαξίμου αρχίζει να διερευνά τρόπους διαχείρισης της πρώτης ουσιαστικής ψυχρολουσίας –πριν από την επόμενη, που θα περιλαμβάνει και το Ασφαλιστικό.
Επικοινωνιακή τακτική
Oσοι είναι σε θέση να διαβάσουν την τακτική του Πρωθυπουργού εκτιμούν ότι ο κ. Τσίπρας και οι συνεργάτες του πολύ σύντομα θα θέσουν σε εφαρμογή το επόμενο στάδιο της επικοινωνιακής τους στρατηγικής.
Στο πλαίσιο αυτό, έχουν ήδη εμφανιστεί ενδείξεις που μαρτυρούν την προσφυγή σε μια κλασική μέθοδο πολιτικής διαχείρισης: την «κατασκευή» αντιπάλων ή και εχθρών, μέσω των οποίων θα νομιμοποιείται η όποια στάση και πολιτική γραμμή της κυβέρνησης.
Σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις, τα πρώτα στοιχεία αυτής της επιδίωξης έχουν ήδη παρουσιαστεί και συνοψίζονται στις επανειλημμένες αναφορές του κ. Τσίπρα τις τελευταίες ημέρες στη διαδικασία διαπραγμάτευσης. Η πλέον ενδεικτική από αυτές, έπειτα από την ομιλία του Πρωθυπουργού στο Υπουργικό Συμβούλιο της προηγούμενης Τρίτης, ήταν η επισήμανσή του κατά την επίσκεψή του στο υπουργείο Εξωτερικών την Παρασκευή, όπου δήλωσε εμφατικά ότι «είμαστε σε διαρκή διαπραγμάτευση».
Οπως επιμένουν πολιτικοί παράγοντες με επίγνωση των διεθνών διαθέσεων έναντι της Ελλάδας και της οριακής κατάστασης στην οποία βρίσκεται η χώρα, η σκόπιμη και μεθοδευμένη καλλιέργεια διαπραγματευτικής ατμόσφαιρας από το Μέγαρο Μαξίμου αποτελεί το πρώτο βήμα της στρατηγικής που φαίνεται πως μελετά ο κ. Τσίπρας για την αμέσως προσεχή περίοδο.
Με βάση όσα μεταδίδουν οι ίδιες πηγές, η ελληνική κυβέρνηση μοιάζει να κινείται σε τεντωμένο σχοινί αυτή την περίοδο, προσπαθώντας, με μάλλον άκομψο τρόπο, να εκμεταλλευθεί δύο στοιχεία:
–Την πολιτική κυριαρχία στο εσωτερικό (δεδομένης της εκκρεμότητας στη ΝΔ και της εξασθένησης της Κεντροαριστεράς).
–την, για τους ίδιους λόγους, αναγκαστική ανοχή που επιδεικνύει η Ευρώπη έναντι του ΣΥΡΙΖΑ, με την αντίληψη ότι «μόνο ο Τσίπρας μπορεί τώρα να περάσει τα μέτρα», αλλά και υπό την πίεση της εκρηκτικής κατάστασης στη Μέση Ανατολή, η οποία μοιραία απομακρύνει κάθε σκέψη αποσταθεροποίησης στην Ελλάδα.
Υπό αυτό το πρίσμα, η στάση της κυβέρνησης ήδη θεωρείται ακροβατική από τους ίδιους οικονομικούς και πολιτικούς παράγοντες. Επιπλέον, διακρίνουν σχετικά εύκολα τα πεδία στα οποία θα αναζητηθούν οι εσωτερικοί και εξωτερικοί εχθροί, κατ’ εφαρμογήν της πολιτικής πεπατημένης.
Στο τρίπτυχο Ευρώπη – δανειστές – κουαρτέτο εκτιμούν κάποιοι ότι θα στρέψει την προσοχή της η κυβέρνηση το αμέσως προσεχές διάστημα, καθώς πολλαπλές αφορμές μπορεί να προκύψουν. Για παράδειγμα, η τελική συμφωνία για τους πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας, οι αποφάσεις για συμμετοχή ή μη της Ελλάδας στις νέες αποφάσεις της ΕΚΤ περί ποσοτικής χαλάρωσης (όπου ήδη σοβεί ένας νέος κύκλος αντιπαράθεσης μεταξύ Βερολίνου και Φρανκφούρτης) και εν τέλει η συζήτηση για το χρέος, την οποία η κυβέρνηση και ο κ. Τσίπρας έχουν σπεύσει να προκαταλάβουν.
Ξανά η κατηγορία περί εκβιασμών
Ειδικώς ως προς το τελευταίο στοιχείο, κυριαρχεί η εκτίμηση ότι, αν δεν υπάρξει κάποια εξέλιξη ως τις αρχές του επόμενου έτους, η ελληνική κυβέρνηση θα σπεύσει να περάσει στην «αντεπίθεση», ενεργοποιώντας την επιχειρηματολογία περί εκβιασμών κ.λπ. –την οποία, άλλωστε, ουδέποτε εγκατέλειψε.
Επισημαίνεται δε από τις πηγές που διατυπώνουν αυτές τις εκτιμήσεις ότι η όποια ενδεχόμενη συζήτηση και απόφαση για το χρέος είναι ουσιαστικά άνευ αξίας αυτή τη στιγμή, καθώς θα αφορά στην πραγματικότητα την περίοδο από το 2022 κι έπειτα. Ως προς τα κόκκινα δάνεια και την πρώτη κατοικία, η πλέον χαρακτηριστική πρόγευση για το τι επίκειται δόθηκε από τον Μάριο Ντράγκι την προηγούμενη εβδομάδα. Απαντώντας στον ευρωβουλευτή της ΝΔ Γ. Κύρτσο, ο πρόεδρος της ΕΚΤ σημείωσε: «Χρειάζονται όροι που να διασφαλίζουν ισορροπία. Χρειάζεται στοχευμένη προστασία και όχι για το σύνολο των οφειλετών», περιγράφοντας τον τρόπο προσέγγισης του ζητήματος.
Γραμμή «άμυνας»
«Οι πλούσιοι», «η διαπλοκή» και τα «συστημικά ΜΜΕ»
Στο θέμα των κόκκινων δανείων και κυρίως των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας, αρχίζει να διαφαίνεται ότι η κυβέρνηση έχει έτοιμη τη γραμμή άμυνας (ή κατ’ άλλους αντεπίθεσης). Με βάση το όριο που θα τεθεί στις αξίες των ακινήτων και στα εισοδηματικά κριτήρια –τα οποία θα καθορίσουν το κλείσιμο της συμφωνίας για την άρση της απαγόρευσης πλειστηριασμών –αναμένεται πως θα τεθούν και τα όρια των ταξικών διαχωρισμών, τους οποίους η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να αξιοποιήσει πολιτικά. Ηδη το ετήσιο εισόδημα των 30.000 ευρώ θεωρείται υψηλό και διάφορες μεθοδεύσεις (από τον ΦΠΑ στην εκπαίδευση, ως τα τέλη κυκλοφορίας που θα επιβληθούν) δημιουργούν σε κάποιους τη βεβαιότητα ότι η κυβέρνηση θα επιστρατεύσει τη λογική «είμαστε υπέρ των πολλών που έχουν λίγα και εναντίον των λίγων που έχουν πολλά».
Γραμμή «άμυνας»
«Οι πλούσιοι», «η διαπλοκή» και τα «συστημικά ΜΜΕ»
Στο θέμα των κόκκινων δανείων και κυρίως των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας, αρχίζει να διαφαίνεται ότι η κυβέρνηση έχει έτοιμη τη γραμμή άμυνας (ή κατ’ άλλους αντεπίθεσης). Με βάση το όριο που θα τεθεί στις αξίες των ακινήτων και στα εισοδηματικά κριτήρια –τα οποία θα καθορίσουν το κλείσιμο της συμφωνίας για την άρση της απαγόρευσης πλειστηριασμών –αναμένεται πως θα τεθούν και τα όρια των ταξικών διαχωρισμών, τους οποίους η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να αξιοποιήσει πολιτικά. Ηδη το ετήσιο εισόδημα των 30.000 ευρώ θεωρείται υψηλό και διάφορες μεθοδεύσεις (από τον ΦΠΑ στην εκπαίδευση, ως τα τέλη κυκλοφορίας που θα επιβληθούν) δημιουργούν σε κάποιους τη βεβαιότητα ότι η κυβέρνηση θα επιστρατεύσει τη λογική «είμαστε υπέρ των πολλών που έχουν λίγα και εναντίον των λίγων που έχουν πολλά».
Με αφορμή δε τις καταγγελίες του πρώην υπουργού Ι. Πανούση καταδείχθηκε και η κεντρική κυβερνητική γραμμή, βάσει της οποίας η υπόθεση είναι ουσιαστικά στημένη από τη «διαπλοκή» και τα ΜΜΕ, με στόχο την υπονόμευση της κυβέρνησης.
Η κρίση του Προσφυγικού και η ευρωπαϊκή αδυναμία εξεύρεσης συμβιβασμών και κάποιας λύσης θεωρείται ότι διαμορφώνει πεδίο επικίνδυνο σε ό,τι αφορά τις σχέσεις της Ελλάδας με τις γειτονικές χώρες. Η επικείμενη επίσκεψη του Πρωθυπουργού στην Τουρκία την ερχόμενη Τετάρτη, στην απόηχο της μάλλον απογοητευτικής Συνόδου της Βαλέτας αλλά και προτού υπάρξει κάποια ουσιαστική απόφαση σε σχέση με τον ρόλο της Τουρκίας, θεωρείται –ακόμη και από κυβερνητικούς παράγοντες –ριψοκίνδυνο εγχείρημα. Κατά τις εκτιμήσεις των πλέον απαισιόδοξων και καχύποπτων, το ενδεχόμενο μιας όξυνσης με αιχμή το Προσφυγικό δεν πρέπει να θεωρείται απίθανη εξέλιξη. Επισημαίνεται δε από τους ίδιους κύκλους ότι στο συγκεκριμένο πεδίο η παρουσία των ΑΝΕΛ στο κυβερνητικό σχήμα θα μπορούσε να φέρει στην επιφάνεια τα απαραίτητα εθνικολαϊκιστικά στοιχεία για την πολιτική αξιοποίηση του κλίματος.
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ
Η μεθοδευμένη καλλιέργεια διαπραγματευτικής ατμόσφαιρας από το Μαξίμου αποτελεί το πρώτο βήμα της στρατηγικής που φαίνεται πως μελετά ο κ. Τσίπρας για την αμέσως προσεχή περίοδο.
Στο τρίπτυχο Ευρώπη – δανειστές – κουαρτέτο εκτιμούν κάποιοι ότι θα στρέψει την προσοχή της η κυβέρνηση στο αμέσως προσεχές διάστημα, καθώς πολλαπλές αφορμές μπορεί να προκύψουν.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
