Οι ταινίες της εβδομάδας: Σύστημα και επανάσταση, το ίδιο πράγμα

Με τον «Αστακό» («The lobster», Ιρλανδία / Βρετανία / Ελλάδα / Γαλλία / Ολλανδία, 2015) ο Γιώργος Λάνθιμος σκηνοθετεί για πρώτη φορά εκτός Ελλάδας (Ιρλανδία) έχοντας στη διάθεσή του διεθνείς αστέρες όπως η Ρέιτσελ Βάις, ο Κόλιν Φάρελ, η Λεά Σεντού και ο Τζον Σ. Ράιλι. Και για τρίτη φορά βραβεύεται σε πρωτοκλασάτο φεστιβάλ, αφού η ταινία απέσπασε το Ειδικό Βραβείο στο Φεστιβάλ των Καννών. Α priori, λοιπόν, ένα μπράβο στον Γιώργο Λάνθιμο. Ας πάμε τώρα στην ίδια την ταινία.

Σε συνεργασία με τον μόνιμο σεναριογράφο του, συγγραφέα Ευθύμη Φίλιππου, ο σκηνοθέτης για μία ακόμη φορά κατασκευάζει έναν παράξενο, απολύτως δικό του κόσμο στο μεταίχμιο πραγματικότητας και φαντασίας. Η αρχική ιδέα δείχνει να έχει ενδιαφέροντα στοιχεία. Ο χρόνος ακαθόριστος, το ίδιο και ο τόπος. Σε ένα ειδικό ξενοδοχείο μαζεύονται άνθρωποι μόνοι. Εκεί θα πρέπει να αποκτήσουν ταίρι μέσα σε ένα καθορισμένο χρονικό πλαίσιο, ειδάλλως θα μεταμορφωθούν σε ζώα της αρεσκείας τους.

Ο κεντρικός ήρωας (ένας αγνώριστος, πλαδαρός Κόλιν Φάρελ με μουστάκι και γυαλάκια Γκράουτσο Μαρξ και κοιλίτσα) έχει επιλέξει να γίνει αστακός γιατί οι αστακοί μπορούν να ζήσουν ως και 100 χρόνια (αν βέβαια δεν καταλήξουν πρώτα στην κατσαρόλα, όπως του επισημαίνει κάποιος). Το ξενοδοχείο είναι γεμάτο κανόνες, τα πάντα απαγορεύονται, μη εκείνο, μη το άλλο, και οι ποινές σκληρές: το χέρι του Τζον Σ. Ράιλι με το οποίο αυνανίστηκε καταλήγει στην… τοστιέρα. Είναι ένα ξενοδοχείο στο οποίο οι πάντες κυκλοφορούν με στολή και στην πραγματικότητα θυμίζει φυλακή.

Εξω από το ξενοδοχείο οι αντιφρονούντες –τους οποίους ο Φάρελ κάποια στιγμή θα ακολουθήσει –εναντιώνονται στο σύστημα και ζουν στη φύση. Και εκεί υπάρχουν κανόνες όμως, πάλι μη το ένα και μη το άλλο. Διακρίνεις λοιπόν μια ταύτιση συστήματος – επανάστασης, την ώρα που ο Λάνθιμος μοιάζει να αλληθωρίζει ανάμεσα στον σουρεαλισμό του Λουίς Μπουνιουέλ και στην ταινία επιστημονικής φαντασίας (ομολογώ ότι στον «Αστακό» διέκρινα και κάτι από τους «Μακάβριους εισβολείς» του Ντον Σίγκελ όπου οι εξωγήινοι παίρνουν τη μορφή ανθρώπων).

Ο συνδυασμός δεν πετυχαίνει πάντα, όπως όμως και να έχει, ο «Αστακός» είναι μια ταινία που σε βάζει σε σκέψεις, αν και, όπως όλες οι ταινίες του Λάνθιμου, δίνει το περιθώριο πολλαπλών ερμηνειών. Ο,τι θες πες για την ταινία, όπως θες δες την, λάθος δεν θα κάνεις. Κινηματογραφικά ωστόσο (και την είδα δύο φορές) λειτούργησε ως τη μέση, ως δηλαδή την απόδραση του Φάρελ (και την εμφάνιση της Βάις, που ως τότε είναι αφηγήτρια χωρίς να τη βλέπουμε). Το δυνατό (και αρκετά χιουμοριστικό) πρώτο μέρος στο ξενοδοχείο είναι το τερέν του Λάνθιμου, ο οποίος στους εσωτερικούς χώρους μπορεί να διαπρέψει, όπως είχε φανεί στον «Κυνόδοντα». Αργότερα, στη φύση η ταινία αποδυναμώνεται και η σκηνοθετική αμηχανία είναι ορατή.

Βαθμολογία: 2 ½

ΑΘΗΝΑ: ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS ΓΛΥΦΑΔΑ – ΑΙΓΛΗ – ΔΑΝΑΟΣ – ΕΛΛΗ – ΚΗΦΙΣΙΑ – ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ – ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΕΛΛΑΔΑΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΝ

Με τον «Πορφυρό λόφο» («Crimson peak», HΠA, 2015) ο μεξικανός σκηνοθέτης Γκιγέρμο ντελ Τόρο, γνωστός κυρίως από τον έξοχο «Λαβύρινθο του Πάνα», αναζήτησε τρόπους για να φτιάξει μια ταινία τρόμου και φαντασμάτων της παλιάς καλής σχολής –βλέπε, βρετανικός τρόμος της εταιρείας Hammer στη δεκαετία του 1950. Ο «Λόφος» περιστοιχίζεται από στοιχειωμένους πύργους και φαντάσματα, φρικώδη τέρατα, δαίμονες και ένοχα μυστικά. Η δράση μοιράζεται ανάμεσα στο Μπάφαλο της Νέας Υόρκης και στο Κάμπερλαντ της Αγγλίας στον 19ο αιώνα, όπου μια Αμερικανίδα (Μία Γουασισόφσκα) αποφασίζει να ζήσει με τον μυστηριώδη άγγλο σύζυγό της (Τομ Χίντλστον) σε έναν σκοτεινό πύργο όπου τον πρώτο λόγο έχει η εξίσου μυστηριώδης αδελφή του (Τζέσικα Τσαστέιν).

Με τη βοήθεια των σκηνογράφων και των σχεδιαστών παραγωγής της ταινίας (Τομ Σάντερς, Μπραντ Γκόρντον, Τζέφρεϊ Μέλιβιν, Σέιν Βιό) ο πύργος κυριολεκτικά κλέβει την παράσταση. Θα μπορούσα να πω ότι αδιαφόρησα για την ιστορία αυτή καθαυτή αφήνοντας τον εαυτό μου να χαθεί στο δαιδαλώδες σκηνογραφικό όραμα της ταινίας. Κρίμα όμως που τελικά ο «Πορφυρός λόφος» είναι ένα θρίλερ τρόμου χωρίς τρόμο. Οσο κι αν ο σκηνοθέτης σε προετοιμάζει για κάτι πραγματικά νευρώδες και τρομακτικό, πέφτεις τελικά από τα σύννεφα βλέποντας μια ιδιαιτέρως άνευρη και σχεδόν καθόλου τρομακτική ταινία. Χωρίς αυτό να σημαίνει βέβαια ότι ο «Πορφυρός λόφος» δεν περιέχει κάποιες πραγματικά σοκαριστικές σκηνές βίας όπως το λιώσιμο ενός ανθρώπινου κρανίου στον νεροχύτη.

ΑΘΗΝΑ: ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ – ODEON STARCITY – STER ΙΛΙΟΝ – VILLAGE MALL – VILLAGE ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ – VILLAGE ΠΑΓΚΡΑΤΙ – VILLAGE ΡΕΝΤΗ – VILLAGE ΦΑΛΗΡΟ – ΑΕΛΛΩ – ΑΘΗΝΑΙΟΝ –ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΚΑΛΛΙΘΕΑ –ΒΑΡΚΙΖΑ –ΙΝΤΕΑΛ – ΚΗΦΙΣΙΑ – ΝΑΝΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ:

CINEPLEXX CINEMA ONE – ODEON ΠΛΑΤΕΙΑ – STER CENTURY –

VILLAGE MED COSMOS

Τα δύο ισχυρά χαρτιά της ταινίας «Ο σεφ που έπαιζε με τη φωτιά» («Burnt», ΗΠΑ, 2015) του Τζον Γουέλς είναι τα γκρο πλάνα σε γκουρμέ πιάτα που ξεπερνούν κάθε φαντασία και ο Μπράντλεϊ Κούπερ που πετυχαίνει μια… χορταστική ερμηνεία. Ο αμερικανός ηθοποιός υποδύεται τον ταλαντούχο αλλά αυτοκαταστροφικό σεφ ο οποίος, ανίκανος να ελέγξει τα νεύρα του και να συγκρατήσει τα πάθη του, βρίσκεται διαρκώς σε μπελάδες. Μόλις αποφυλακίζεται και το ερώτημα είναι αν με την τελευταία ευκαιρία καριέρας που του δίδεται θα τα ξανακάνει μούσκεμα ή θα κερδίσει τα πολυπόθητα τρία αστεράκια της Michelin. Το ταξίδι του με κράτησε, αν και συνιστώ να δείτε την ταινία φαγωμένοι, γιατί, αν όχι, τότε είναι σίγουρο ότι η όρεξη θα σας ανοίξει και θα θέλετε να φάτε στη μέση. Συμμετέχουν σε μικρούς ρόλους η Εμα Τόμσον και η Ούμα Θέρμαν.

Βαθμολογία: 2 ½

ΑΘΗΝΑ: EMBASSY – CINE ΧΟΛΑΡΓΟΣ – ΓΑΛΑΞΙΑΣ – ATΛΑΝΤΙΣ – ΦΟΙΒΟΣ – ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ – CINERAMA – ΒΑΡΚΙΖΑ – ODEON ΓΛΥΦΑΔΑ – ODEON STARCITY – STER ΙΛΙΟΝ – VILLAGE MALL – VILLAGE ΡΕΝΤΗ – VILLAGE ΦΑΛΗΡΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: ODEON ΠΛΑΤΕΙΑ – VILLAGE COSMOS – STER ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ – CINEPLEXX CINEMA ONE

Η «Επιστροφή στην Ιθάκη» («Return to Ithaca», Γαλλία / Βέλγιο, 2014) του γάλλου σκηνοθέτη Λοράν Καντέ, ο οποίος στο σενάριο συνεργάστηκε με τον κουβανό συγγραφέα Λεονάρντο Παδούρα, είναι μια γλυκόπικρη, μελαγχολική ταινία επάνω στη χαμένη γενιά της Κούβας, τους πρώην επαναστάτες που στη συνέχεια κάποιοι πρόδωσαν ιδανικά, έφυγαν ή έγιναν φερέφωνα του συστήματος. Τελικά, όμως, όπως μας έχουν πει αρκετές ταινίες αυτού του ύφους (η «Μεγάλη ανατριχίλα» του Λόρενς Κάσνταν έρχεται εύκολα στο μυαλό), «η φιλία είναι αυτή που μετρά». Κατά το 90% της η «Επιστροφή στην Ιθάκη» είναι γυρισμένη πάνω σε μια ταράτσα της Αβάνας που, ανάμεσα στην απεραντοσύνη της θάλασσας και στην αθλιότητα της γειτονιάς, θα γίνει η αρένα της επανασύνδεσης πέντε φίλων. Εκεί οι πέντε αυτοί άνθρωποι, άνδρες και γυναίκες ανάμεσα στα 50 και στα 60, θα μοιραστούν άσχημες και ευχάριστες μνήμες, θα ανταλλάξουν ποικιλία συναισθημάτων, θα κατηγορήσουν, θα εξομολογηθούν. Σίγουρα τα όσα λέγονται στην ταινία έχουν πολύ ενδιαφέρον, όμως από κάποια στιγμή και μετά γίνεται εμφανής η στατικότητα του χώρου, με αποτέλεσμα η «Επιστροφή στην Ιθάκη» να λυγίζει από τη θεατρικότητα του όλου εγχειρήματος.

Βαθμολογία: 2 ½

ΑΘΗΝΑ: ΑΑΒΟΡΑ –ΑΤΤΑΛΟΣ –ΔΙΑΝΑ –ΟΣΚΑΡ –GAZARTE

Η τρισδιάστατη περιπέτεια φαντασίας «Παν» («Pan», ΗΠΑ / Αγγλία / Αυστραλία, 2015) που γύρισε ο Βρετανός Τζο Ράιτ, σκηνοθέτης της αριστουργηματικής «Εξιλέωσης», αποπειράται να φτιάξει έναν μύθο πίσω από το παραμύθι «Πίτερ Παν» του Τζον Μπάρι. Η ιστορία του Πίτερ Παν θυμίζει λίγο τον «Ολιβερ Τουίστ» του Καρόλου Ντίκενς και ο Χιου Τζάκμαν, ο οποίος υποδύεται τον Μαυρογένη, που με το πετούμενο πλοίο αρπάζει τον Πίτερ ανοίγοντάς του δρόμους στο σύμπαν της φαντασίας, θυμίζει τον Ρασπούτιν με κόμμωση γκέισας (η χειρότερη περούκα που έχω δει τα τελευταία χρόνια σε σταρ). Ως σύνολο ο «Παν» είναι ένα παραφορτωμένο τσίρκο που αμφιβάλλω αν θα εκτιμήσουν θεατές άνω των 10 ετών.

Βαθμολογία: 1 ½

ΑΘΗΝΑ: VILLAGE MALL – VILLAGE PΕΝΤΗ – VILLAGE ΠΑΓΚΡΑΤΙ – VILLAGE ΦΑΛΗΡΟ – VILLAGE ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ – ODEON STARCITY – STER ΙΛΙΟΝ – ΑΕΛΛΩ – ΝΑΝΑ – ΚΗΦΙΣΙΑ – ΑΘΗΝΑΙΟΝ – ΑΙΓΛΗ ΧΑΛΑΝΔΡΙ – ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ – ΦΟΙΒΟΣ – ΖΕΑ ΠΕΙΡΑΙΑΣ – ΒΑΡΚΙΖΑ – ΣΠΟΡΤΙΝΓΚ Ν. ΣΜΥΡΝΗ – ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ ΑΙΓΑΛΕΩ – ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΚΑΛΛΙΘΕΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: VILLAGE COSMOS – STER ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ – ODEON ΠΛΑΤΕΙΑ – CINEPLEXX CINEMAONE

Τα χαριτωμένα τέρατα και ο Κόμης Δράκουλας που ένιωθε κάπως ξεπερασμένος στα κινούμενα σχέδια «Ξενοδοχείο για τέρατα» (2012) του Γκέντι Ταρτακόφσκι επιστρέφουν με μια εξίσου συμπαθητική συνέχεια, το «Ξενοδοχείο για τέρατα 2» (ΗΠΑ, 2015) του ίδιου σκηνοθέτη, όπου ιστός της ιστορίας είναι η προσπάθεια του παππού πλέον Δράκουλα να εκπαιδεύσει με τον σωστό τρόπο το εγγόνι του.

Βαθμολογία: 2

ΑΘΗΝΑ: ΟΛΑ ΤΑ VILLAGE – ODEON STARCITY – STER ΙΛΙΟΝ – ODEON EMBASSY – ΑΘΗΝΑΙΟΝ – ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINΕPOLIS ΓΛΥΦΑΔΑ κ.α. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: VILLAGE COSMOS – ΒΑΚΟΥΡΑ – ΚΟΛΟΣΣΑΙΟΝ

Η σουηδικής παραγωγής 2008 «Ακούσια» («De ofrivilliga») που προβάλλεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα είναι μια συρραφή αποσπασμάτων από μικροϊστορίες καθημερινότητας (πολλές από τις οποίες είναι πολύ βαρετές) μέσα από την οποία γίνεται μια προσπάθεια μελέτης συμπεριφορών. Το γεγονός εδώ είναι ότι πρόκειται για ταινία του σουηδού σκηνοθέτη Ρούμπεν Εστλουντ, του οποίου η τελευταία ταινία «Ανωτέρα βία» έκανε ιδιαίτερη αίσθηση όταν προβλήθηκε εφέτος.

Βαθμολογία: 2

ΑΘΗΝΑ: ΑΛΚΥΟΝΙΣ –STUDIO

Η κριτική σηκώνει τα χέρια ψηλά μπροστά στο «Love» (ΗΠΑ/ Γαλλία, 2015) που ξεκινά με ένα πεντάλεπτο μονοπλάνο αυνανισμού μιας γυναίκας και ενός άντρα όπου όλα βρίσκονται στη φόρα. Στην ουσία η ταινία αφηγείται μια εντελώς κοινότοπη ερωτική ιστορία ενός άντρα (Καρλ Γκλούσμαν) ανάμεσα σε δυο γυναίκες (Αόμι Μουγιόκ, Κλάρα Κριστίν). Αυτή είναι η αφορμή για την κατασκευή αυτού του ψευδοκαλλιτενικού πορνογραφήματος με την σφραγίδα του προβοκάτορα δημιουργού του «Μη αναστρέψιμος» Γκασπάρ Νοέ. Χωρίς τις σεξουαλικές σκηνές η ταινία δεν θα είχε κανέναν απολύτως λόγο ύπαρξης.

Βαθμολογία: 0

ΑΘΗΝΑ: ΑΣΤΥ (ΠΑΡ. ΣΑΒ. ΜΕΤΑΜΕΣΟΝΥΧΤΙΑ) – ΠΤΙ ΠΑΛΑΙ (ΠΑΡ. ΣΑΒ. ΜΕΤΑΜΕΣΟΝΥΧΤΙΑ)

Για τον «Κλέαρχο, τη Μαρίνα και τον Κοντό» του Στράτου Μαρκίδη, ένα ακόμη ριμέικ παλιάς ελληνικής κωμωδίας, δεν εκφέρουμε άποψη διότι οι διανομείς της ταινίας δεν έδειξαν την ταινία στους δημοσιογράφους. Παίζουν οι Χρύσα Ρώπα, Γιάννης Τσιμιτσέλης κ.ά.

Βαθμολογία: _