«Υποχρηματοδότηση, υποστελέχωση, χαμηλά ποσοστά αποφοίτησης και αριθμός εισακτέων κατ΄έτος στα τμήματα του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), ο οποίος μεγαλώνει δυσανάλογα όταν προστίθενται και οι μετεγγραφές» είναι μεταξύ των κυριοτέρων προβλημάτων που αντιμετωπίζει το ΕΚΠΑ.
Η Έκθεση Αυτοαξιολόγησης του Ιδρύματος που δόθηκε στη δημοσιότητα και περιλαμβάνει επίσης συμπεράσματα και εκτιμήσεις από τα πορίσματα των εξωτερικών αξιολογήσεων των Τμημάτων του, καταγράφει την πορεία του ΕΚΠΑ από το ακαδημαϊκό έτος 2009-2010 έως το ακαδημαϊκό έτος 2013-2014.
Το αρχαιότερο Πανεπιστήμιο της χώρας -ιδρύθηκε με το Βασιλικό Διάταγμα της 22ας Απριλίου 1837 με την επωνυμία «Πανεπιστήμιον του Όθωνος» – είχε το ακαδημαϊκό έτος 2013-2014: 1.923 μέλη ΔΕΠ/ΕΠ (3.000 μέλη ΔΕΠ/ΕΠ το 2009-2010), 761 διοικητικούς υπαλλήλους (1.362 το 2009-2010), 40.972 προπτυχιακούς φοιτητές σε κανονικά έτη φοίτησης (40.652 το 2009- 2010) και 103.972 εγγεγραμμένους φοιτητές (98.837 το 2009-2010).
Αναφορικά με την οικονομική πορεία του Ιδρύματος, σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του ΕΚΠΑ, την περίοδο 2009-2013 η μείωση του συνολικού προϋπολογισμού (τακτικός και δημόσιες επενδύσεις) άγγιξε το 52% (από 77.582.062,26 ευρώ το 2009, σε 37.512.589,8 ευρώ το 2013).
Η μείωση μεταξύ των ετών 2013-2014 είναι ακόμη μεγαλύτερη -ο συνολικός προϋπολογισμός ανέρχεται σε 14 εκατ. ευρώ-, για το 2014-2015 η αρχική πρόβλεψη ήταν για 11 εκατ. ευρώ, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες για το τρέχον ακαδημαϊκό θα είναι 10 εκατ. ευρώ.
Υπολογίζεται ότι μόνο οι δαπάνες για πληρωμή των υπηρεσιών ΔΕΚΟ του Ιδρύματος αγγίζουν ετησίως τα 9 εκατομμύρια ευρώ, κάτι που σύμφωνα με τις αρχές του Πανεπιστημίου, υπογραμμίζει «το έντονο πρόβλημα βιωσιμότητας και την αδυναμία λειτουργίας του ιδρύματος στο προσεχές χρονικό διάστημα».
Σύμφωνα με τα στοιχεία, το έτος 2012-2013 οι ενεργοί φοιτητές ήταν το 38% του συνόλου των εγγεγραμμένων φοιτητών στο ΕΚΠΑ. Το αντίστοιχο ποσοστό για το έτος 2008-2009 ήταν 42,3%.
Στα περισσότερα τμήματα υπάρχει το πρόβλημα της μη έγκαιρης ολοκλήρωσης των σπουδών και των χαμηλών ποσοστών αποφοίτησης, κάτι που αποδίδεται κυρίως στο μεγάλο αριθμό φοιτητών με ελάχιστα προσόντα που εισάγονται στο Πανεπιστήμιο λόγω της διαδικασίας των Πανελλαδικών Εξετάσεων, ιδιαίτερα στα τμήματα ξένων γλωσσών, καθώς και στην οικονομική κρίση.
Τα τελευταία πέντε χρόνια πολλοί από τους φοιτητές εγκαταλείπουν τις σπουδές τους για να εργαστούν ή υποαπασχολούνται σε εργασίες άσχετες με τις σπουδές τους και επιλέγουν να μην παραστούν σε εξεταστικές λόγω του κόστους διαμονής και μετακινήσεων.
Όπως υπογραμμίζεται από την εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση, υπάρχει μη επαρκής στελέχωση των Τμημάτων του ΕΚΠΑ σε ακαδημαϊκό προσωπικό, πρόβλημα που έχει ενταθεί σε «ανησυχητικό βαθμό» την τελευταία τετραετία λόγω των συνταξιοδοτήσεων του προσωπικού και της μη αναπλήρωσής του. Εκτιμάται ότι το 2016 θα έχει αποχωρήσει το 20% του αριθμού των Μελών ΔΕΠ του ΕΚΠΑ (με έτος αναφοράς το 2010).
Παράλληλα, η στελέχωση του Ιδρύματος σε διοικητικό προσωπικό έχει μειωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια και ειδικά στο έτος 2013-2014, γίνεται λόγος για «αποψίλωση» του διοικητικού προσωπικού του Πανεπιστημίου ως αποτέλεσμα του νόμου για τη διαθεσιμότητα του προσωπικού.
Η αναλογία φοιτητών προς διοικητικό προσωπικό είναι 50 φοιτητές προς ένα διοικητικό υπάλληλο στο ΕΚΠΑ. Ο αντίστοιχος μέσος όρος των Ελληνικών Πανεπιστημίων είναι 30:1. Τα Βρετανικά Ιδρύματα καταγράφουν, κατά μέσο όρο, χαμηλότερη αναλογία φοιτητών προς διοικητικό προσωπικό, της τάξης του 12,5, ενώ στις ΗΠΑ δεν ξεπερνά τους 11 φοιτητές ανά υπάλληλο.
SOS εκπέμπει και το ΑΠΘ
Κατηγορηματικές ότι «με τα χρήματα του προϋπολογισμού για το 2016 δεν υπάρχει περίπτωση να μπορέσουμε να δουλέψουμε» είναι οι πρυτανικές Αρχές του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Προηγήθηκε η ενημέρωση ότι ο τακτικός προϋπολογισμός για το 2016 θα είναι 11,9 εκατ. ευρώ, ήτοι μειωμένος κατά 20%, σε σχέση με το 2015 και με απαίτηση για πλεόνασμα 3%.
«Οι ανελαστικές δαπάνες λειτουργίας (ρεύμα, θέρμανση, ύδρευση, καθαριότητα, φύλαξη, ενοίκια κ.λπ.) και οι συμβασιοποιημένες υποχρεώσεις ανέρχονται για το 2016 στα 18.500.000 ευρώ. Από το 2009 μέχρι και το 2016 ο τακτικός προϋπολογισμός του ΑΠΘ θα έχει μειωθεί συνολικά για το Ίδρυμα κατά 73,5% (από τα 44.700.000 ευρώ)» αναφέρεται σε ανακοίνωση, που εξέδωσαν οι πρυτανικές Αρχές του ΑΠΘ.
«Δεν μπορούμε να λειτουργήσουμε στον πυρήνα των υποχρεώσεων, που έχουμε αναλάβει, δηλαδή την πληρωμή των ΔΕΚΟ και των συμβάσεων, που έχουμε ήδη υπογράψει, με την έγκριση του υπουργείου και οι οποίες δεν αφορούν μόνο στο 2015, αλλά πιάνουν και το 2016. Αυτά μαζί ξεπερνούν τον προϋπολογισμό» δήλωσε στο Αθηναϊκό Πρακτορείο ο αναπληρωτής πρύτανης Έρευνας και Συντονισμού, αν. καθηγητής Θεόδωρος Λαόπουλος.
Διευκρίνισε δε, ότι «μια κάποια ανακούφιση στο οικονομικό πρόβλημα, τώρα που είναι πολύ έντονο, θα μπορούσε να προσφέρει η δυνατότητα, η πληρωμή των υποχρεώσεων προς τις ΔΕΚΟ να γίνεται με χρήση του ταμειακού υπολοίπου παρελθόντων ετών».
