Αναγνωρίζοντας τη συμβολή του στην «ανάλυση της κατανάλωσης, της φτώχειας και της ευημερίας», η Σουηδική Βασιλική Ακαδημία Επιστημών αποφάσισε να απονέμει το Νόμπελ Οικονομικών στον σκοτσέζο Άνγκους Ντίτον.
Το Νόμπελ Οικονομικών, ή για την ακρίβεια το «Βραβείο της Σουηδικής Εθνικής Τράπεζας στην Οικονομική Επιστήμη στη μνήμη του Άλφρεντ Νόμπελ» θα απονεμηθεί στον Ντίτον για τις μελέτες του στις προσωπικές καταναλωτικές προτιμήσεις, των οποίων η κατανόηση είναι απαραίτητη για το σχεδιασμό πολιτικών που προάγουν την ευημερία και μειώνουν τη φτώχεια.
Όπως εξηγεί ανακοίνωση της επιτροπής των βραβείων, το πρώτο από τα τρία βασικά ερωτήματα που αφορά το έργο του Ντίτον είναι το πώς οι καταναλωτές κατανέμουν τις δαπάνες τους στα διάφορα προϊόντα και υπηρεσίες. Το Σύστημα Ζήτησης που ανέπτυξε ο νομπελίστας εκτιμά το πώς η ζήτηση για κάθε προϊόν εξαρτάται από τις τιμές όλων των προϊόντων και από τα ατομικά εισοδήματα. Η προσέγγισή του, η οποία αποτελεί σήμερα στάνταρτ εργαλείο, είναι κρίσιμη μεταξύ άλλων για την εκτίμηση της επίδρασης που οι έχουν οι φόροι κατανάλωσης στην ευημερία διαφόρων κοινωνικών ομάδων.
Το δεύτερο ερώτημα αφορά τη σχέση ανάμεσα στο εισόδημα και την κατανάλωση. Η καινοτομία του Ντίτον ήταν ότι δεν βασίστηκε σε δεδομένα για το σύνολο της οικονομίας, αλλά σε μετρήσεις ατομικών εισοδημάτων. Έδειξε έτσι ότι η κρατούσα θεωρία της κατανάλωσης δεν εξηγεί ικανοποιητικά την αλληλεπίδραση ανάμεσα στο εισόδημα και την κατανάλωση στην πορεία του χρόνου. Το μοντέλο αυτό έχει πλέον υιοθετηθεί ευρέως στα μακροοικονομικά και εξηγεί πόσο από το εισόδημα μιας κοινωνίας ξοδεύεται και πόσο αποταμιεύεται.
Το τρίτο ερώτημα αφορά τη μέτρηση και την ανάλυση της ευημερίας και της φτώχιας. Ο Ντίτον έδειξε ότι οι μετρήσεις της κατανάλωσης σε κάθε νοικοκυριό ξεχωριστά είναι χρήσιμες για το σχεδιασμό πολιτικών οικονομικής ανάπτυξης. Οι μετρήσεις αυτές μπορούν επιπλέον να αποκαλύψουν ακόμα σχέσεις ανάμεσα στο εισόδημα και την ημερήσια πρόσληψη θερμίδων, ή ακόμα και για την ανισότητα των δύο φύλων εντός της οικογένειας.
«Η έμφαση που έδωσε ο Ντίτον σε έρευνες νοικοκυριών βοήθησε να μεταμορφωθούν τα οικονομικά της ανάπτυξης από θεωρητικό πεδίο που βασιζόταν σε συγκεντρωτικά δεδομένα σε εμπειρικό πεδίο βασισμένο σε λεπτομερή ατομικά δεδομένα» καταλήγει η επιτροπή των βραβείων.
Ο Άνγκους Ντίτον, σήμερα 70 ετών, γεννήθηκε στο Εδιμβούργο και είναι σήμερα καθηγητής του Πανεπιστημίου Πρίνσον στις ΗΠΑ.
