Η ψηφιακή εξάρτηση «διαβρώνει» τη μνήμη

Αν αδυνατείτε πλέον να θυμηθείτε απ’ έξω τα τηλέφωνα των οικείων σας, τότε μάλλον είστε «κολλημένοι» με τον υπολογιστή σας ή αλλιώς με τη μηχανή αναζήτησής σας και πολύ πιθανόν να πάσχετε από «ψηφιακή αμνησία». Σύμφωνα με νέα μελέτη της εταιρείας ασφαλείας Kaspersky Lab, η διαρκής αναζήτηση πληροφοριών στο Διαδίκτυο «αποτρέπει τη συσσώρευση μακροχρόνιων αναμνήσεων» στον εγκέφαλο.

Εξετάζοντας τη μνήμη συνολικά 6.000 ενηλίκων σε Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία, Βέλγιο, Ολλανδία και Λουξεμβούργο, οι ειδικοί διαπίστωσαν ότι περισσότεροι από το 1/3 των συμμετεχόντων κατέφευγαν στον ηλεκτρονικό τους υπολογιστή κάθε φορά που προσπαθούσαν να ανακαλέσουν στη μνήμη τους στοιχεία ή πληροφορίες γύρω από ένα συγκεκριμένο θέμα.

Οι ειδικοί θεωρούν ότι η διαρκής εξάρτηση από έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή επιδρά μακροπρόθεσμα στη δημιουργία και στην ανάπτυξη των αναμνήσεων, ακριβώς επειδή το αστραπιαίο «σερβίρισμα» πληροφοριών εμποδίζει την απορρόφησή τους και αντίθετα οδηγεί στην άμεση διαγραφή τους.

«Ο εγκέφαλός μας φαίνεται να ενισχύει μια ανάμνηση κάθε φορά που την επαναφέρουμε και ταυτόχρονα διαγράφει άλλες, άχρηστες αναμνήσεις που μας αποσπούν την προσοχή» σχολιάζει από την πλευρά της η δρ Μαρία Γουίμπερ από το Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ, στη Βρετανία.

Η ίδια εξηγεί ότι η διαδικασία της ανάκλησης των αναμνήσεων αποτελεί «έναν πολύ αποτελεσματικό τρόπο σχηματισμού και τόνωσης της μακροχρόνιας μνήμης. Αντίθετα, η παθητική επανάληψη πληροφοριών –π.χ. μέσω της αναζήτησής τους στο Διαδίκτυο –δεν αφήνει στη μνήμη στέρεα, μακροπρόθεσμα ίχνη ικανά να αποτυπωθούν σε βάθος χρόνου».

Στην περίπτωση των Βρετανών, όπως προέκυψε από τη μελέτη, το 45% των εθελοντών δήλωσε ότι από την ηλικία των 10 ετών θυμάται τον αριθμό του τηλέφωνο του σπιτιού. Μόλις το 29% ήταν σε θέση να θυμάται το τηλέφωνο του παιδιού του και το 43% το τηλέφωνο του γραφείου. Το έτερον ήμισυ, αν και σημαντικό στη ζωή τους, δεν ήταν εξίσου σημαντικό στη… μνήμη τους, καθώς μόλις το 51% των Βρετανών ήταν σε θέση να καλεί με κλειστά μάτια το τηλέφωνο του/της συντρόφου του, ποσοστό το οποίο για παράδειγμα στην Ιταλία άγγιζε το 80% –όπως θα ήταν λογικό.

Οι ειδικοί της Kaspersky εκτιμούν ότι ηλεκτρονικές συσκευές καθημερινής χρήσης, όπως π.χ. τα smartphones και οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, έχουν αποκτήσει ρόλο «επέκτασης» της μνήμης των χρηστών τους.

Η «ψηφιακή αμνησία», όπως χαρακτηρίζουν τη συγκεκριμένη κατάσταση, αποτελεί συχνό φαινόμενο καθώς εξαιτίας του διαρκούς βομβαρδισμού πληροφοριών της σύγχρονης εποχής ολοένα και περισσότερος κόσμος αφήνεται στους αστραπιαίους ρυθμούς της καθημερινότητας, εναποθέτοντας το «βάρος» των αναμνήσεών του στην ηλεκτρονική του συσκευή.

Προηγούμενη μελέτη του ρωσικού κολοσσού ασφαλείας με δυναμική παρουσία σε παγκόσμια κλίμακα είχε δείξει ότι πάνω από το 90% των Αμερικανών δηλώνει εξαρτημένο από το Διαδίκτυο, τα κινητά και τα tablets, τα οποία χρησιμοποιεί ως εργαλείο υποβοήθησης της μνήμης του και ως «επέκταση» της μνήμης του, τόσο σε επίπεδο ανάκλησης γενικών πληροφοριών όσο και στην αποθήκευση προσωπικών στιγμών, π.χ. υπό μορφή φωτογραφιών.

«Κάτι τέτοιο εμποδίζει το χτίσιμο μακροχρόνιων αναμνήσεων, καθώς η όλη διαδικασία της καταγραφή προσωπικών στιγμών με τις συσκευές μας μάς αποσπά την προσοχή με αποτέλεσμα ο εγκέφαλός μας να μην είναι σε θέση να κωδικοποιήσει και να αποθηκεύσει σωστά ένα γεγονός ενόσω αυτό βρίσκεται σε εξέλιξη» καταλήγει η δρ Γουίμπερ.