Ο δεύτερος θάνατος του «Charlie Hebdo»

«Κάτι τελείωσε. Είμαστε επιζήσαντες αλλά δεν είμαστε κιόλας. Μέρος του εαυτού μας πέθανε με τις δολοφονίες». Αυτά δήλωσε το περασμένο Σάββατο σε φοιτητικό ραδιοφωνικό σταθμό ο Πατρίκ Πελού

«Κάτι τελείωσε. Είμαστε επιζήσαντες αλλά δεν είμαστε κιόλας. Μέρος του εαυτού μας πέθανε με τις δολοφονίες».Αυτά δήλωσε τοπερασμένοΣάββατοσε φοιτητικό ραδιοφωνικό σταθμό ο Πατρίκ Πελού, ένας από τουςσημαντικότερους αρθρογράφους του «Charlie Hebdo», ανακοινώνοντας την αποχώρησή του, τον Ιανουάριο, από τη γαλλική σατιρική εφημερίδα.«Πιστεύω ότι δεν φέρνω πλέον τίποτε καινούργιο στην εφημερίδα. Υπάρχουν άλλοι που θα τη συνεχίσουν και παραμένω Charlie Hebdoστην ψυχή» προσδιόρισε.
Μερικές ημέρες νωρίτερα, ένα άλλο επιτελικό στέλεχος του«Charlie», ο σκιτσογράφος Ρέναλντ Λουζιέρ ή Luz, ο άνθρωποςπου στο πρώτο ιστορικό τεύχοςμετά το μακελειόσχεδίασε τονΜωάμεθ να κλαίει κρατώντας στο χέρι του ένα χαρτί που γράφει «Je suis Charlie» κάτω από τοντίτλο «Ολα Συγχωρούνται»,επιβεβαίωσε και εκείνος την αποχώρησή του.
Την ώρα όμως που αμφότεροι αιτιολογούν την απόφασή τουςεπικαλούμενοιπροσωπικούς, συναισθηματικούςκαι ψυχολογικούςκυρίωςλόγους, γαλλικά και διεθνή Μέσα κάνουν λόγογια μια «βαθιά δυσφορία»που επικρατεί εδώ και μήνες στη σύνταξη του «Charlie» με κύρια αίτια τα πολλά εκατομμύρια ευρώ που γέμισαν τα ταμείαμετά το μακελειό της 7ης Ιανουαρίου και την αυταρχική στάση της νέας διεύθυνσης.
Θα μπορούσαν τα χρήματα να «σκοτώσουν» το «Charlie Hebdo», ολοκληρώνοντας με τον χειρότερο δυνατό τρόπο την επίθεση των αδελφών Κουασί; Είναι δυνατόν αυτό το «τέκνο του Μάη του ’68, της ελευθερίας και της αυθάδειας» να αλλοιωθεί, αν όχι να αναλωθεί, στην προσπάθειά του να ξαναβρεί τον εαυτό του, όντας ταυτόχρονα υποχρεωμένο να διαχειριστεί όχι μόνο το βαρύτατο πλήγμα της επίθεσης αλλά και την αναπάντεχη δημοσιότητα και τον πακτωλό χρημάτων που την ακολούθησαν; Υπάρχει περίπτωση να υποκλιθεί ή μάλλον να γονατίσει ενώπιον του χρήματος ένα έντυπο το οποίο με μοναδικό όπλο την άτεγκτησάτιραεναντιώνεται εδώ και δεκαετίες σε κάθε μορφή εξουσίας;
Στις δηλώσεις τους, τόσο ο Πατρίκ Πελού όσο και ο «Luz»δεν αναφέρθηκαν στο ζήτημα των χρημάτων. Την περασμένη άνοιξη ωστόσο πρωτοστάτησανστην «εξέγερση»που σημειώθηκεκατά της νέας διεύθυνσης της εφημερίδας. Κατηγορώντας τη για αυταρχικότητα και αδιαφάνεια, οι δύο άνδρεςδεν δίστασαν να εκφράσουν την απέχθειά τους για τα «δηλητηριασμένα εκατομμύρια» –όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά σε ανοιχτή επιστολή που δημοσιεύθηκε στον «Monde» –προειδοποιώντας ότι αυτά τα εκατομμύρια ευρώ που απέφεραν στο «Charlie» οι δωρεές και η αναπάντεχα υψηλή αύξηση των συνδρομών και των πωλήσεων θα μπορούσαν να καταστρέψουν τον χαρακτήρα και την ψυχή του.
Αναζητούνται νέοι σκιτσογράφοι


«Αυτές οι δύο αποχωρήσεις αποτελούν σημάδι των κακών σχέσεων με τη νέα διεύθυνση. Ο Πατρίκ ήταν ένας από τους συνεργάτες που βρίσκονταν επί μήνες στο στόχαστρο της διεύθυνσης» επισήμανε η Γαλλομαροκινή Ζινέμπ ελ Ραζούι, αρθρογράφος της εφημερίδας η οποία έχει επίσης πέσει στη δυσμένεια των προϊσταμένων της, προσδιορίζοντας ότι το «Charlie» εξακολουθεί να κλονίζεται από έντονες διαμάχες όσον αφορά τη διαχείριση των οικονομικών αλλά και τη γραμμή της σατιρικής εφημερίδας.
Τα προβλήματα του «Charlie» ωστόσοδεν περιορίζονται σεοικονομικά και διαχειριστικά ζητήματα. Η επίθεση του Ιανουαρίου εξακολουθεί να στοιχειώνειπολλούς από τους συντελεστές του, με αποτέλεσμα να αδυνατούν να εμπνευστούν και να εργαστούν. Η δολοφονία, τον Ιανουάριο, μερικών εκ των κορυφαίων σκιτσογράφων της εφημερίδας και οι πρόσφατες αποχωρήσεις έχουν αποδεκατίσει το «Charlie», θέτοντας εν αμφιβόλω τημελλοντικήτου πορεία.

«Τα χρήματα δεν αποτελούν τον μοναδικό λόγο για τον οποίο ο «Luz» και ο Πελού αποχώρησαν. Ο «Luz» δήλωσε πως δυσκολευόταν να εμπνευστεί όταν διάβαζε τις ειδήσεις της εβδομάδας. Ο Ολάντ, ο Σαρκοζί, το Ισλάμ δεν του προκαλούσαν την επιθυμία να σχεδιάσει όπως έκανε επίχρόνια πριν από τις δολοφονίες»
είπε στο «Βήμα» οΑλεξάντρ Πικάρντ, δημοσιογράφος του«Monde»,τονίζοντας πως μία από τις κύριες προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει σήμερα το«CharlieHebdo»είναι«η ανεύρεση νέων σκιτσογράφων ικανών να διατηρήσουν ζωντανό το πνεύμα της εφημερίδας προσαρμόζοντάς το στο μέλλον».

Πιερ Μεγκλέν, καθηγητής επιστημών της πληροφόρησης και της επικοινωνίας
Ο Βολταίρος και τα «δηλητηριασμένα εκατομμύρια»
«Εχω την εντύπωση ότι τα «δηλητηριασμένα εκατομμύρια» απλώς ανέδειξαν μια λανθάνουσα κρίση που αφορά όχι μόνο το «Charlie Hebdo», αλλά ολόκληρη τη γαλλική κοινωνία: δύο διαφορετικές ερμηνείες της (α)θρησκείας βρίσκονται αντιμέτωπες»
δηλώνει στο «Βήμα» ο Πιερ Μεγκλέν, καθηγητής Επιστημών της Πληροφόρησης και της Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο Paris 13 της Σορβόννης, προσδιορίζοντας πως «η βαθιά δυσφορία» που φαίνεται πως επικρατεί στο «Charlie Hebdo» δεν σχετίζεται τόσο με τα οικονομικά της σατιρικής εφημερίδας όσο με τη στάση των επιτελικών στελεχών του απέναντι στη θρησκεία. «Αυτό που επιζητούν οι θιασώτες της πρώτης ερμηνείας είναι η μάχη κατά όλων των θρησκευτικών εκδηλώσεων, ανεξάρτητα από το περιεχόμενό τους. Πρόκειται για την ιστορική σύλληψη της αθρησκείας (secularism), χαρακτηριστική της Τρίτης Δημοκρατίας της Γαλλίας. Οι υποστηρικτές της δεύτερης ερμηνείας μάχονται κατά των θρησκειών που επιδιώκουν την απαγόρευση ή τη συντριβή όλων των άλλων. Αυτή η σύλληψη εδράζεται στην ελευθερία της έκφρασης και υποστηρίχτηκε από τους διαφωτιστές και τον Βολταίρο» εξηγεί ο γάλλος ακαδημαϊκός, επισημαίνοντας ότι «αυτός ο διαχωρισμός είχε ήδη διχάσει τους δημοσιογράφους του «Charlie Hebdo», πριν από την επίθεση του Ιανουαρίου, αλλά από τότε και έπειτα η αντιπαράθεση εντάθηκε: στη μία πλευρά βρίσκονται όλοι όσοι τάσσονται κατά όλων των θρησκειών, ενώ στην άλλη πλευρά βρίσκονται εκείνοι που πιστεύουν, όπως επισημάνθηκε στο πρωτοσέλιδο το πρώτου τεύχους που κυκλοφόρησε μετά την τραγωδία, με τίτλο «Ολα συγχωρούνται»».


Μετά την τραγωδία


Οικονομικός γιγαντισμός
Το φύλλο Νο 1.178 του «Charlie Hebdo», το πρώτο που κυκλοφόρησε μετά την επίθεση της 7ης Ιανουαρίου, πούλησε περίπου 8 εκατομμύρια αντίτυπα, σημειώνοντας αύξηση μεγαλύτερη του 13.000% σε σχέση με τα προηγούμενα τεύχη. Οι συνδρομητές της εφημερίδας, γύρω στις 10.000 πριν από το μακελειό, εκτινάχθηκαν πάνω από τις 200.000. Κατά τη διάρκεια των πρώτων μηνών του έτους οι δωρεές – από την Google, τη γαλλική κυβέρνηση και τον βρετανικό «Guardian», μεταξύ πολλών άλλων – πολλαπλασιάστηκαν. Κατά συνέπεια το «Charlie Hebdo», αυτός ο αδίστακτος χλευαστής των ιερών και των οσίων, όχι μόνο όλων των θρησκειών αλλά και της κάθε μορφής εξουσίας, καλείται σήμερα να διαχειριστεί ως και 30 εκατ. ευρώ.

Υπέρμετρη (αν)ασφάλεια
Στις αρχές της εβδομάδας, σχεδόν εννέα μήνες μετά την τρομοκρατική επίθεση στα γραφεία της εφημερίδας, το προσωπικό του «Charlie Hebdo» εγκατέλειψε την έδρα της «Liberation» όπου είχε προσωρινά εγκατασταθεί και μεταφέρθηκε σε νέες, καλά φυλασσόμενες εγκαταστάσεις. Η τοποθεσία ωστόσο των νέων γραφείων δεν έχει ακόμη αποκαλυφθεί, γεγονός ενδεικτικό του φόβου και της ανασφάλειας που εξακολουθούν να διακατέχουν τους εργαζομένους της εφημερίδας. Κατά τη διάρκεια του έτους ο Λοράν Σουρισό, εκδότης και διευθυντής του «Charlie», επισήμανε επανειλημμένα ότι δυσκολεύεται να αντικαταστήσει τους συναδέλφους του που δολοφονήθηκαν γιατί πάρα πολλοί σκιτσογράφοι «φοβούνταν» να εργαστούν για το «Charlie Hebdo». Ολοι οι εργαζόμενοι που επιβίωσαν από την επίθεση εξακολουθούν να ζουν υπό συνεχή αστυνομική προστασία.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ

Ακολούθησε το Βήμα στο Google news και μάθε όλες τις τελευταίες ειδήσεις.