10 Μαΐου 1996. Η ημερομηνία έχει γράψει Ιστορία στο όρος Εβερεστ. Ως πέρυσι ήταν συνδεδεμένη με την τραγικότερη προσπάθεια κατάκτησης της υψηλότερης κορυφής όρους στον κόσμο. Αυτό όμως επρόκειτο τελικά να αλλάξει κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων μιας ταινίας που γυρίστηκε με θέμα την τραγωδία. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από τον Μάιο του 1996. Ενώ κατευθύνονταν προς την κορυφή του Εβερεστ σε υψόμετρο παρόμοιο με εκείνο που πετά ένα Boeing 747, δύο διαφορετικές ομάδες ορειβατών έπεσαν στην καρδιά μιας ξαφνικής χιονοθύελλας που ισοπέδωσε τα πάντα. Οι ορειβάτες παγιδεύτηκαν, ανίκανοι να βοηθηθούν από τους έμπειρους οδηγούς τους, τον Ρομπ Χολ (της New Zealand-based Adventure Consultants) και τον Σκοτ Φίσερ (της Seattle-based Mountain Madness). Επί δύο ολόκληρους μήνες οι ομάδες προσπαθούσαν να ανεβούν στην υψηλότερη κορυφή του κόσμου στα 8.848 μέτρα. Τα αποθέματα οξυγόνου είχαν πια αρχίσει να τελειώνουν και ο τρόμος κατελάμβανε τα μέλη των αποστολών. Δικαιολογημένα. Οι συνέπειες της χιονοθύελλας ήταν τραγικές με θύματα τους επικεφαλής των ομάδων μαζί με τους Αντριου Χάρις, Νταγκ Χάνσεν, Γιασούκο Νάμπα και τρεις ορειβάτες της ινδο-θιβετιανής συνοριακής αστυνομίας.
Θρίαμβος της επιθυμίας
Μέλος της ομάδας του Ρομπ Χολ εκείνο τον τραγικό Μάιο ήταν ο δημοσιογράφος και αλπινιστής Τζον Κρακάουερ. Ο Κρακάουερ κάλυψε κατ’ αρχάς τη δραματική αποστολή για λογαριασμό του περιοδικού «Outsider» και αργότερα έγραψε το βιβλίο «Into thin air» βασισμένος στις εμπειρίες του. «Η προσπάθεια να ανεβείς στο Εβερεστ είναι μια πραγματικά παράλογη πράξη, ένας θρίαμβος της επιθυμίας έναντι της λογικής» θα έλεγε αργότερα ο Κρακάουερ. «Στη σύγχρονη εποχή οι πόθοι και οι λαχτάρες που διαβιούν στα βαθύτερα στρώματα της ψυχής, εκφρασμένες στα ύψη των βουνών, δεν είναι παρά η ανάγκη απόδρασης των ανθρώπων από τη μονοτονία και τη μονοδιάστατη ζωή των μεγαλουπόλεων».
Το βιβλίο του Κρακάουερ κυκλοφόρησε το 1997, έναν χρόνο μετά την τραγωδία στο Εβερεστ. Δεν ήταν όμως το μόνο. Ενας από τους επιζήσαντες, ο Μπεκ Γουέδερς, γλίτωσε σαν από θαύμα: πέρασε τη νύχτα μισοπαγωμένος με το πρόσωπο στο χιόνι σε ύψος 8.000 μέτρων. Χάρη στη σύζυγό του, που κινητοποίησε μία από τις πιο ριψοκίνδυνες αποστολές διάσωσης που έχουν ποτέ γίνει στο Εβερεστ, ο Γουέδερς μεταφέρθηκε με ασφάλεια στην πατρίδα του έχοντας χάσει τη μύτη του, ένα χέρι και όλα τα δάχτυλά του. Οι εμπειρίες του καταγράφηκαν στο βιβλίο «Left for Dead: My Journey Home from Everest» (Αφημένος ως νεκρός: Το ταξίδι μου σπίτι από το Εβερεστ).
Ενδιαφέρον από το Χόλιγουντ
Το ίδιο το γεγονός αλλά και τα βιβλία που στηρίχτηκαν πάνω του ήταν φυσικό να κινήσουν την περιέργεια των παραγωγών του Χόλιγουντ. Μια τέτοια ιστορία άλλωστε περιέχει όλα τα συστατικά για μια δραματική περιπέτεια από αυτές που μόνο το Χόλιγουντ ξέρει τόσο καλά να κατασκευάζει. Προσθέστε δε ότι υπήρχε και το χειρόγραφο της τελευταίας, δορυφορικής συνομιλίας του Ρομπ Χολ με την έγκυο τότε σύζυγό του Τζέιν! Το αν μη τι άλλο εντυπωσιακό αποτέλεσμα αυτής της μεταφοράς έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα του στο τελευταίο Φεστιβάλ Βενετίας σηκώνοντας την αυλαία της 72ης διοργάνωσης στις αρχές του τρέχοντος Σεπτεμβρίου.
Η ταινία «Εβερεστ» ναι μεν ολοκληρώθηκε πέρυσι, όμως το σχέδιο για τη δημιουργία της είχε ήδη αρχίσει από τη δεκαετία του 1990, με σκηνοθέτη μάλιστα τον Στίβεν Ντάλντρεϊ («Μπίλι Ελιοτ»). Ωστόσο, όπως συχνά συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις, θα έπρεπε να περάσουν πολλά χρόνια για να πάρει μπροστά η κινηματογραφική μεταφορά, κάτι που τελικά έγινε το 2011.
Κατ’ αρχάς τη συγγραφή του σεναρίου ανέλαβαν σεναριογράφοι με πλούσια ατζέντα. Ο Γουίλιαμ Νίκολσον των «Αθλίων» και του «Μονομάχου» και ο Σάιμον Μπόφοϊ των «127 ωρών» του Ντάνι Μπόιλ που επίσης αναφερόταν σε μια ανθρώπινη τραγωδία σχετική με τη φύση: την περίπτωση ενός ανθρώπου που αναγκάστηκε να κόψει το χέρι του προκειμένου να μην πεθάνει από την πείνα και τη δίψα παγιδευμένος σε βράχια από τα οποία ήταν αδύνατον να απεγκλωβιστεί με άλλον τρόπο.
Σκηνοθέτης υπό το μηδέν
Η επιλογή του σκηνοθέτη του «Εβερεστ» έχει επίσης ενδιαφέρον. Το σχέδιο ανέλαβε ο Ισλανδός Μπαλτάζαρ Κορμάκουρ ο οποίος ακολουθεί επιτυχημένη πορεία στο Χόλιγουντ γυρίζοντας ταινίες δράσης αλλά παράλληλα έχει στο ενεργητικό του πιο προσωπικές δημιουργίες σκηνοθετημένες στην Ισλανδία. Ανάμεσά τους το «101 Ρέικιαβικ» (η ταινία που τον έκανε διάσημο) και το «The deep», με θέμα την αληθινή ιστορία ενός ναυαγού ψαροκάικου στις ακτές της Ισλανδίας ο οποίος κατάφερε να επιβιώσει υπό εντελώς αφύσικες συνθήκες και τρομακτικό κρύο.
Οι δύσκολες συνθήκες γυρισμάτων είναι ταυτόσημες με την πορεία του Κορμακούρ που δηλώνει ότι «τοπίο και καιρός είναι το ήμισύ του». Στόχος του ήταν να γυρίσει μια ταινία για το Εβερεστ όσο το δυνατόν πιο αυθεντικά. «Το Εβερεστ» είπε ο Κορμακούρ στη Βενετία «συνιστά μεταφορά για κάθε είδους φιλοδοξία και όποιος έχει την όποια φιλοδοξία οφείλει να την ισορροπήσει με την οικογενειακή ζωή. Από τη μία είναι το βουνό και από την άλλη η εστία σου. Και τα δύο σε τραβάνε σε αντίθετες κατευθύνσεις. Η ερώτηση «Γιατί θέλεις να ανέβεις στο Εβερεστ;» είναι από τις υπαρξιακές εκείνες ερωτήσεις που μένουν αναπάντητες».
Τραγωδία μέσα στην τραγωδία
Το περισσότερο υπαρξιακό ερώτημα που έθεσε ο Μπαλτάσαρ Κορμακούρ δεν αφορούσε μόνο το περιστατικό που ενέπνευσε τη δημιουργία του «Everest» αλλά και ένα παρόμοιο που έλαβε χώρα στη διάρκεια των γυρισμάτων της ίδιας της ταινίας. Τα γυρίσματα που άρχισαν στις 14 Ιανουαρίου του 2014 στο Κατμαντού και όπως θα το περίμενε κανείς δεν ήταν καθόλου εύκολα. Για 12 με 14 ώρες σε καθημερινή βάση και για μια περίοδο έξι εβδομάδων ηθοποιοί και τεχνικό επιτελείο πάλευαν σε αντίξοες συνθήκες, με τη θερμοκρασία πολλούς βαθμούς υπό το μηδέν. Ωστόσο, η τραγική ειρωνεία ήταν ότι ενώ το «Εβερεστ» γυριζόταν στο Νεπάλ, μια άλλη εξίσου δυνατή χιονοθύελλα προκάλεσε ακόμη μεγαλύτερες καταστροφές από την τραγωδία του 1996. Ακόμη και τα θύματα ήταν περισσότερα. Η τραγωδία συνέβη στις 18 Απριλίου 2014 και τα θύματα ήταν 16 Σέρπα που σκοτώθηκαν λόγω της θανατηφόρας κατολίσθησης ενός τεράστιου κομματιού πάγου! Εξαιτίας της μάλιστα τα γυρίσματα χρειάστηκε να σταματήσουν για ένα αρκετά μεγάλο διάστημα.
Το περισσότερο υπαρξιακό ερώτημα που έθεσε ο Μπαλτάσαρ Κορμακούρ δεν αφορούσε μόνο το περιστατικό που ενέπνευσε τη δημιουργία του «Everest» αλλά και ένα παρόμοιο που έλαβε χώρα στη διάρκεια των γυρισμάτων της ίδιας της ταινίας. Τα γυρίσματα που άρχισαν στις 14 Ιανουαρίου του 2014 στο Κατμαντού και όπως θα το περίμενε κανείς δεν ήταν καθόλου εύκολα. Για 12 με 14 ώρες σε καθημερινή βάση και για μια περίοδο έξι εβδομάδων ηθοποιοί και τεχνικό επιτελείο πάλευαν σε αντίξοες συνθήκες, με τη θερμοκρασία πολλούς βαθμούς υπό το μηδέν. Ωστόσο, η τραγική ειρωνεία ήταν ότι ενώ το «Εβερεστ» γυριζόταν στο Νεπάλ, μια άλλη εξίσου δυνατή χιονοθύελλα προκάλεσε ακόμη μεγαλύτερες καταστροφές από την τραγωδία του 1996. Ακόμη και τα θύματα ήταν περισσότερα. Η τραγωδία συνέβη στις 18 Απριλίου 2014 και τα θύματα ήταν 16 Σέρπα που σκοτώθηκαν λόγω της θανατηφόρας κατολίσθησης ενός τεράστιου κομματιού πάγου! Εξαιτίας της μάλιστα τα γυρίσματα χρειάστηκε να σταματήσουν για ένα αρκετά μεγάλο διάστημα.
Ωστόσο, το γεγονός ότι ένα πολύ μεγάλο μέρος του κοινού έχει γνώση για το όρος Εβερεστ από τα δεκάδες ντοκιμαντέρ που έχουν γυριστεί για αυτό, ήταν κατά κάποιον τρόπο απελευθερωτικό για τον Μπ. Κορμακούρ που αποφάσισε να γυρίσει με ελευθερία την ταινία του, κάτι σαν σινεμά βεριτέ σε 3D, επικεντρωμένος στις ανθρώπινες ιστορίες που συντελούν το σύνολο. Στη Βενετία οι ηθοποιοί έδειχναν να ανατριχιάζουν ενθυμούμενοι τους -30 βαθμούς Κελσίου που έζησαν εργαζόμενοι καθημερινά σε περιοχές όπως το Νεπάλ και οι παρυφές του Εβερεστ. Κάπως ευκολότερες βεβαίως ήταν οι συνθήκες στις ιταλικές Αλπεις και προφανώς η ταλαιπωρία μειώθηκε πλήρως στα συμπληρωματικά εσωτερικά γυρίσματα που έγιναν στα Στούντιο της Τσινετσιτά στην Ιταλία και στα Πάινγουντ στην Αγγλία.
πότε & πού:
Η ταινία «Εβερεστ» θα προβάλλεται στις αίθουσες από την Πέμπτη 1η Οκτωβρίου σε διανομή UIP
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
