Δυο αγγλικές παροιμίες επικαθορίζουν τη σχέση Ελλάδας και ΕΕ (ειδικότερα της κραταιάς Γερμανίας που είναι πάντα «γενναιόδωρη» στην παροχή δανείων ) : «If you can’t beat them, join them» (Αν δεν μπορείς να τους νικήσεις, πήγαινε με το μέρος τους) και, επίσης: «Beggars cannot be chosers»( Οι ζητιάνοι δεν μπορούν να επιλέγουν). H Ελλάδα-είτε το θέλουμε είτε όχι-αποτελεί πλέον ένα ευρω-προτεκτοράτο από κάθε άποψη (βλ. και δηλώσεις αξιωματούχου της ΕΕ Ρόμπερτ Φίκο). Ηδη ο Ζαν- Κλοντ Γιουνκέρ από τη σύναψη το πρώτου μνημονίου ομολογούσε με στενοχώρια και αμηχανία ότι η Ελλάδα, λόγω των ανειλημμένων υποχρεώσεών της , για να συναφθεί το μνημόνιο 1, όφειλε να παραχωρήσει σημαντικό μέρος της εθνικής της κυριαρχίας της, ως «αντίδωρο» για τα «πακέτα διάσωσης», που ελάμβανε και με τα οποία όμως ουδείς διεσώθη πλην των ξένων Τραπεζών(γερμανικών, κυρίως) που τα εισέπρατταν, ως αναξιοπαθούσες κυρίες. Όλα αυτά βέβαια δεδομένου ό,τι ως ζητιάνοι δεν είχαμε δικαίωμα άλλης επιλογής παρά να τιμήσουμε τα δυσθεώρητα χρέη μας. Επρόκειτο για τυπική περίπτωση θατσερικής ΤΙΝΑ
Η ΕΕ (συλλογικά ΕΕ (Κομισιον) ΕΚΤ, ΔΝΤ) υπήρξε «η προστάτιδα δύναμη» των φτωχών-κρατών της ένωσης . Ως παιδονόμος που επέβλεπε αυστηρά, «τα παιδιά» μήπως παραβούν τους κανόνες δημοσιονομικής πειθαρχίας, ως δίκης οφθαλμός ος τα πανθ’ ορά και ως αυστηρώς τιμωρός (disciplinarian) με τις κυρώσεις που επέβαλε σε όσους δεν συμμορφωνόντουσαν , ιδίως αν η χώρα που… παραστρατούσε δημοσιονομικά ήταν μικρή και αδύναμη οικονομικά (και δυσφορούσε κατά της λιτότητας,) γιατί οι «Μεγάλοι» (Γερμανία και Γαλλία) απολάμβαναν κάποιας ασυλίας, λόγω της συνδρομής τους στην ονείρωξη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης που ποτέ δεν ολοκληρώθηκε και δεν πρόκειται να ολοκληρωθεί ποτέ εις το εγγύς ή το απώτερο μέλλον για πολλούς προφανείς λόγους.
Αν δεν μπορείς να νικήσεις κάποιον, πας με το μέρος του αλλά κατά κανόνα αυτό ουδόλως προϋποθέτει ότι αυτομάτως καθίστασαι ισότιμος και ισόκυρος εταίρος του. Το αντίθετο μάλιστα: γίνεσαι προστατευόμενο μέλος σε μία οικογένεια ισχυρών, ένα οιονεί ψυχοπαίδι. Αυτό υπήρξε η άνευ όρων συνθηκολόγηση του Τσίπρα που από διακεκριμένος ανά την υφήλιο σφοδρός πολέμιος της λιτότητας και των μνημονίων, αναγκάστηκε εκ των πραγμάτων να υπογράψει το 3ο μνημόνιο συνεπιφέροντας ένα όλως ανεπιθύμητο νέο σχίσμα της Αριστεράς. Εκών άκων πήγε με το μέρος των «άλλων», αλλά ως ηττημένος. Εκών άκων-ιδίως αθέτησε όλες σχεδόν τις υποσχέσεις της Θεσσαλονίκης, χάνοντας μέρος της εκτίμησης και της δημοφιλίας που έτρεφε γι’ αυτόν ο λαός, μολονότι ακόμα και τώρα που η χώρα μας βρίσκεται σε ένα απερίγραπτο χάλι ο Τσίπρας διατηρεί μέρος της.
Θα ήταν ηλίθιο να λέγαμε πως η Ελλάδα έλαβε βοήθεια λόγω συμπόνιας και επίδειξης πνεύματος αλληλεγγύης των Ευρωπαίων που απλά προστάτευαν ηρωικά το ευρώ. Και το γελοίον του πράγματος ήταν ότι ο τότε πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου επαναλάμβανε μονότονα ότι «Η Ελλάδα δεν χρειάζεται βοήθεια», ενώ αφετέρου είχε μυστικές επαφές με τον Ντομινίκ-Στρος Καν παρακαλώντας τον –ως επαίτης που δεν μπορούσε να επιλέγει- να δεχθεί το ΔΝΤ κάτω από τις φτερούγες του την απροστάτευτη Ελλάδα, θύμα, τότε, των απανταχού τοκογλύφων.
Αφετέρου η Α(ν)γκελα Μέρκελ επαναλάμβανε και αυτή ανόητα και ad nauseam το ίδιο τροπάριο προκειμένου να καθησυχάσει του ψηφοφόρους της, εν όψει εκλογών στη χώρα της, ότι δηλαδή, «η Ελλάδα μπορεί να τα βγάλει πέρα μόνη της» (!!!)
Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα τη φοβερή εκείνη εποχή, τέλος 2009 έως καλοκαίρι του 2012, ήταν κυριολεκτικά έξω φρενών με τον τότε αντιμνημονιακό Αντώνη Σαμαρά. Ευτυχώς οι δύο καλοκαιρινές εκλογές του 2012, οι εν μέσω απειλών και σκανδαλώδους επέμβασης στα εσωτερικά της χώρας τρομοκράτησαν το λαό που έμφοβος υπερψήφισε-ούτως ειπείν- την ΝΔ, οριακά έστω, αλλά έτσι ώστε να καταστεί δυνατόν να σχηματιστεί κυβέρνηση Σαμαρά με τη σύμπραξη του ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ. Η τελευταία ήθελε και αυτή να δοκιμάσει τη γλυκιά γεύση της εξουσίας, κάτι για το οποίο μετάνιωσε πολύ πικρά αργότερα, όπως είχε μετανιώσει εξίσου πικρά λίγο πιο πριν ο ΛΑΟΣ του Γ. Καρατζαφέρη. Αν ληφθεί υπόψη και η βάσκανος μοίρα που επιφυλάχτηκε στο άλλοτε πανίσχυρο ΠΑΣΟΚ, συμπεραίνεται αβασάνιστα ότι καταρχήν «δεν ζουν τύχης λαμπράς όσοι συνεργάζονται με τη ΝΔ.
Ο τέως πρωθυπουργός με την αναγγελία του δημοψηφίσματος άλλαξε εντός μας το ρυθμό του κόσμου μας. Οι «αργίες» των τραπεζών, ο έλεγχος κεφαλαίων, το μαζικό κλείσιμο μαγαζιών, με τη συνακόλουθη απόλυση εργαζομένων καθώς και οι ατέλειωτες ουρές στις Τράπεζες που νόμιζες πως επρόκειτο για χορήγηση βοηθήματος σε γέρους και απόρους αλλά ήταν ανάληψη 50-60 ευρώ από τις αποταμιευμένες οικονομίες τους , ήλθαν ως θερινή θεομηνία με αμέτρητα θύματα, ωσάν ένας εφιάλτης καλοκαιριάτικης νύχτας . Αλλά κανένα από τα οικονομικά «σαΐνια» της κυβέρνησης δεν ήταν σε θέση να αφυπνίσει τον Τσίπρα για το τι θα συνέβαινε μετά τη μοιραία αναγγελία προκήρυξης δημοψηφίσματος. (Ή το ήξεραν αλλά δεν τολμούσαν να του το πουν;).
Αναρωτιέται κανείς τι ήταν αυτό που έπραξε τώρα ο Τσίπρας: άτακτη υποχώρηση ενός κατά κράτος ηττημένου που πανικοβλήθηκε από τα εκβάντα ή, διπλωματικά μελετημένη στοχαστική αναδίπλωση με μεσοπρόθεσμα κέρδη ; Η απάντηση θα δοθεί γρήγορα αλλά ας ευχηθούμε να καθυστερήσει για ευθετότερο χρόνο γιατί η πρώτη εκδοχή είναι πιθανή.
Η προκήρυξη εκλογών δεν αποτελεί ιδανική λύση αλλά αδήριτη ανάγκη για ένα πρώτο κόμμα που τώρα τριχοτομείται-και βάλε. Από δω Τσακαλώτος, από κει Σακελλαρίδης ,ο ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται να ανταποκρίνεται στο σημασιολογικό περιεχόμενο της λέξης «φυλλοροώ» που τόσο μεγάλη ηδονή νιώθουν να την ακούν και να την προφέρουν επιχαίροντας, όσοι δεν συμπαθούν Τσίπρα- ΣΥΡΙΖΑ (χωρίς απαραίτητα να τον μισούν). Υπάρχει το ενδεχόμενο να επιστρέψει στη φυσική του κοίτη μετά τις 20 Σεπτέμβρη: στην άσκηση αξιωματικής αντιπολίτευσης, όπου και θα διαπρέψει εκ νέου.
Ετσι όπως απόληξε το θλιβερό εξάμηνο, ο συμπαθής κατά τα άλλα ηγέτης της αξιωματικής αντιπολίτευσης κ. Βαγγέλας Μεϊμαράκης εμφανίζεται ως ήρεμη δύναμη που χαμογελάει καλοσυνάτα Θα φέρει πίσω τα «ξενιτεμένα πουλιά της ΝΔ;». Ισως γιατί το ύφος του είναι γλυκό και φαίνεται ωσάν να τους λέει παρακλητικά τροποποιώντας ελληνική ταινία-μελό: «Γυρίστε πίσω αγαπημένοι!»
Ο Θάνος Κακουριώτης είναι ομότιμος καθηγητής ΑΠΘ