Απέναντι στην πρωτόγνωρη κατάσταση με τη μαζική διέλευση χιλιάδων Σύρων από τα Βαλκάνια με προορισμό τη δυτική Ευρώπη, η Γερμανία αναλαμβάνει κεντρική πρωτοβουλία στο πλαίσιο των προσπαθειών επίλυσης της προσφυγικής κρίσης αναστέλλοντας τη Συνθήκη Δουβλίνο ΙΙ.
Πρακτικά ανοίγει τις πύλες της στους Σύρους που φεύγουν για να γλιτώσουν από τον εμφύλιο πόλεμο, σταματώντας τις επαναπροωθήσεις των προσφύγων στις χώρες πρώτης απογραφής, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία.
Το Ομοσπονδιακό Γραφείο Μετανάστευσης και Προσφύγων της Γερμανίας (BAMF) εξέδωσε εσωτερικές οδηγίες για την αναστολή ισχύος των διαδικασιών που προβλέπει ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός Δουβλίνο ΙΙ για τους Σύρους πρόσφυγες, σύμφωνα με την διαδικτυακή πλατφόρμα πληροφόρησης για ζητήματα ασύλου Asylum Information Database (Aida)
Βάσει των οδηγιών, που φέρουν ημερομηνία 21 Αυγούστου 2015, ακυρώνονται οι διαδικασίες του Δουβλίνου ΙΙ που είχαν δρομολογηθεί για τους Σύρους πρόσφυγες προκειμένου η Γερμανία να καταστεί το κράτος-μέλος που θα είναι υπεύθυνο για την απεξεργασία των αιτήσεων ασύλου.
Ανακαλούνται ταυτόχρονα εντολές αναγκαστικής επαναπροώθησης σε άλλες χώρες που έχουν ήδη εκδοθεί.
Βάσει του κανονισμού Δουβλίνο ΙΙ, ένα κράτος-μέλος μπορεί να κάνει χρήση της «ρήτρας κυριαρχίας» για να αναλάβει οικειοθελώς την ευθύνη για την επεξεργασία των αιτήσεων χορήγησης ασύλου για τις οποίες σε άλλη περίπτωση δεν φέρει την ευθύνη.
Η κίνηση του Βερολίνου προσθέτει περαιτέρω πίεση στις ευρωπαϊκές χώρες, περιλαμβανομένης της Βρετανίας, οι οποίες χρησιμοποιούν το πρωτόκολλο 1990 ως νομική βάση για να αρνηθούν να αναλάβουν μερίδιο στην κατανομή των προσφύγων από τη Μέση Ανατολή και την Αφρική που συρρέουν στην Ευρώπη για να γλιτώσουν τον πόλεμο, την καταστολή και την πείνα.
Η αναστολή του κανονισμού έρχεται ταυτόχρονα με το κοινό κάλεσμα που απηύθυναν οι Άνγκελα Μέρκελ και Φρανσουά Ολάντ για ενιαία απάντηση της Ευρώπης στην προσφυγική κρίση με την εφαρμογή ενιαίου συστήματος χορήγησης ασύλου.
Σε κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν τη Δευτέρα ο Γάλλος πρόεδρος ζήτησε επίσης εκ νέου ίση κατανομή των προσφύγων που δικαιούνται άσυλο, ενώ η Γερμανίδα καγκελάριος υπογράμμισε ότι πρέπει να ιδρυθούν από φέτος τα κέντρα καταγραφής προσφύγων και μεταναστών στις χώρες πρώτης εισόδου, όπως είναι η Ιταλία και η Ελλάδα.