Quo vadis Graecia

Φθάσαμε εδώ που είμαστε τώρα, δηλαδή σε μια απόλυτη κατάσταση «in extremis» ύστερα από μία μακρόχρονη περίοδο μνημειώδους κακοδιαχείρισης

Φθάσαμε εδώ που είμαστε τώρα, δηλαδή σε μια απόλυτη κατάσταση «in extremis» ύστερα από μία μακρόχρονη περίοδο μνημειώδους κακοδιαχείρισης, κεντροδεξιάς και κεντροαριστεράς ενώ η παρούσα κυβέρνηση Αριστεράς που προέκυψε από την εκλογική αναμέτρηση της 25ης Ιανουαρίου, αποδείχθηκε κατώτερη των περιστάσεων . «Εντάξει, κάναμε κάποια λάθη», είναι η καθιερωμένη ως ορθή δικαιολόγηση ασύγγνωστων σφαλμάτων. Η ανωτέρω πρόταση είναι αμφίσημη ανάλογα με τον εστιακό. Τονισμό της που, εάν τον λαμβάνει η πρώτη λέξη «ΚΑΝΑΜΕ κάποια λάθη» σημαίνει ότι γενικά πήγαμε καλά αλλά έγιναν και κάποια λάθη, (συγγνώμη!). Η δεύτερη ανάγνωση: «Κάναμε κάποια ΛΑΘΗ», υποδηλώνει τη διάπραξη σφαλμάτων που ενδεχόμενα υπήρξαν μοιραία και όχι βέβαια ότι αποτέλεσαν μια μικρή παρένθεση σε μία κατά τα άλλα εύρυθμη λειτουργία του κράτους.

Αλλά όσοι μας κυβέρνησαν από τη μεταπολίτευση (και πιο πριν ακόμα) έως το 2015 «οι άλλοι», οι κατά κύριο λόγο υπεύθυνοι για την κατάντια μας, έχουν διαχρονικά λεηλατήσει το δημόσιο πλούτο. Διασπάθιζαν το ελληνικό χρήμα και μετά προσέφευγαν στην εύκολη λύση του δανεισμού, για να τα μπαλώσουν. Αυτοί όχι μόνον είναι οι κύριοι υπεύθυνοι, αλλά εμμένουν χωρίς αιδώ ότι για όλα φταίει η παρούσα κυβέρνηση και ουδείς άλλος. Ότι αυτοί ως το τέλος του 2014 διέλαμψαν ως μία τυπική success story και ως παράδειγμα προς μίμηση.


Αλλά σύμφωνα με τη βαρύνουσα γνώμη των ξένων και των Ελλήνων με την κτηθείσαν πικράν πείρα, η Ελλάδα έλαβε τελικά επάξια τον τίτλο της διεφθαρμένης μέχρι μυελού οστών χώρας. Τα δύο εναλλασσόμενα κόμματα εξουσίας (ΝΔ ΚΑΙ ΠΑΣΟΚ) κυβέρνησαν επί μακρόν και μας έφεραν στην κρισιμότερη περίοδο της μεταπολεμικής Ελλάδας, ενώ ο λαός ένιωσε από εντονότατη δυσανεξία μέχρι αυτοκτονική διάθεση από την έξαρση της κοινωνικής αδικίας Δεν άντεξε άλλο και αυτό αποτέλεσε τον κύριο λόγο που έφερε για πρώτη φορά στην εξουσία την Αριστερά, που αποδείχθηκε, ανίκανη, άπειρη και ανέτοιμη να οδηγήσει τη χώρα στο φως της ανάπτυξης. Η Αριστερά που μέχρι πρότινος φάνταζε άμωμη και αδιάφθορη- αλλά και στερούμενη επαρκούς λαϊκής στήριξης- κατελήφθη εξ απίνης όταν έλαβε τόσο υψηλά ποσοστά αποδοχής από το λαό. Αιφνιδιασμένη, έριξε το βάρος στη άσκηση θεαματικής αντιπολίτευσης, αλλά όχι σε επίπονη και κοπιώδη συστηματική προετοιμασία για μια λαοπρόβλητη και χρηστή διαχείριση της εξουσίας.
Ομως οι δεύτεροι, οι διαχρονικοί λεηλάτες, έστυψαν κυριολεκτικά την Ελλάδα: δανείζονταν και μετά ξαναδανείζονταν για να αποπληρώσουν τους τόκους των δανείων. Μέσα σε τέτοια συγκείμενα πολλοί ήταν εκείνοι που έκαναν τεράστιες περιουσίες από τα διάφορα «μεσογειακά» προγράμματα. Από τα πακέτα Ντελόρ τη χρυσή εποχή της ευρωκομπίνας, όπου κάποιοι έφαγαν το καταπέτασμα.
Κάπου στο 2000 πήραμε την ιστορική απόφαση να ενταχθούμε στην ΟΝΕ με ένα κουτοπόνηρο τέχνασμα «μετακύλισης» του χρέους, έμπνευση μεγαλοεταιρείας που αμείφθηκε πλουσιοπάροχα. Η ελληνική ενέργεια εξόργισε πολλούς, αλλά η πλειονότητα -του Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ συμπεριλαμβανομένου- πανηγύρισε την κουτοπονηριά μας βάσει της βρετανικής ρήσης : «The more the merrier». Θέλαν περισσότερο κόσμο στην ΟΝΕ για ευνόητους λόγους. Μαζί τους πανηγύρισε και ο τότε πρωθυπουργός Σημίτης (2000) έμπλεος υπερηφάνειας που η Ελλάδα θα ανήκε πλέον στην ΟΝΕ, το σκληρό (!) πυρήνα της ΕΕ. Με τον ερχομό της τρίτης χιλιετίας, η Ελλάδα βρέθηκε στον κολοφώνα της δόξας της πλάι-υποτίθεται-αλλά και ισόκυρη με τους ανεπτυγμένους λαούς.

Τα πρώτα χρόνια του θαυμαστού καινούργιου κόσμου του ευρώ μειώθηκε η αγοραστική μας δύναμη, αλλά εμφανίστηκε η εθνοσωτήρια «πιστωτική κάρτα» και η διαρκής ονείρωξη, των μεσαίων και μικρομεσαίων τάξεων που νόμιζαν ότι μπορούσαν να δανείζονται, να ξοδεύουν και… «έχει ο θεός». Θυμάμαι ακόμα-με κάποια νοσταλγία τα ενοχλητικά επίμονα τηλεφωνήματα για κάρτες με «προσφορές» που παρείχαν μεγάλες ευκαιρίες να καταναλώσεις. Όρεξη να’ χες να ξοδέψεις, άνευ λόγου και αιτίας. Η « shopping therapy αποδείχθηκε το πλέον θαυματουργό αντικαταθλιπτικό.


Είδαμε όμως με οργή και δυσφορία τη ζωή να ακριβαίνει αισθητά, αφού όλα τα αγαθά στρογγυλοποιήθηκαν σαφώς προς τα επάνω. Με το ευρώ η ζωή έγινε ακριβότερη και το καλάθι της νοικοκυράς κατέστη αισθητά ελαφρύτερο. Διαπιστώσαμε ακόμα με αγανάκτηση ότι ενώ αγοράζαμε τα περισσότερα αγαθά ακριβότερα από ό,τι στις άλλες χώρες της ΕΕ, οι μισθοί και τα ημερομίσθια στην Ελλάδα παρέμεναν εξαιρετικά χαμηλοί (με εξαίρεση- συγκριτικά- αυτούς της Πορτογαλίας). Οι κυβερνώντες μας καθησύχαζαν υποσχόμενοι ότι μισθοί μας θα ανέβαιναν στα επίπεδα των άλλων χωρών της ΕΕ κάπου στο 2015 έως 2017.

Κι όμως αν συγκρίνουμε την εποχή που ζητούσαμε ευρωπαϊκοποίηση μισθών κα συντάξεων με το σήμερα, η πρώτη φαντάζει παραδεισένια με τους 14 μισθούς και τα καταστήματα να βάζουν λουκέτο μόνο τις μέρες και ώρες αργίας. Αν και ο μέσος Ελληνας πατούσε σε πολύ λεπτό στρώμα πάγου, εν τούτοις, απολάμβανε μέρες ξεγνοιασιάς «κρασιού και λουλουδιών» με μεσαίους και μικρομεσαίους να υιοθετούν ένα καινούργιο lifestyle με τζιπ, κότερα, πισίνες και ό,τι άλλο νόμιζαν πως τους προσέδιδε κύρος. Ηταν μία σύντομη περίοδος μιας ντόλτσε βίτα στηριγμένης στα δανεικά, όπως αυτή της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης με το αμερικανικό dawes plan επί Γκούσταβ Στρέσεμαν
Ο πρώην ΥΠ,ΟΙΚ. Βαρουφάκης υποτίθεται πως ήλθε ως σωτήρας της ελληνικής οικονομίας και αποδείχτηκε ουσιαστικός ολετήρας της. Γιατί ο Τσίπρας αποποιήθηκε τις προτάσεις των δανειστών για να επιλέξει το ολέθριο δημοψήφισμα και τώρα θα αντιμετωπίσει επαχθέστερα μέτρα; Πώς θα αντέξει ο λαός τις συνέπειες και τις παρενέργειες ενός άσκοπου καταστροφικού δημοψηφίσματος;

Με μια παρορμητική απόφαση -ύστερα προφανώς από φαεινή ιδέα τού τότε ΥΠ.ΟΙΚ. Βαρουφάκη- ο πρωθυπουργός αποφάσισε να βάλει τέλος στις τελεσιγραφικές προειδοποιήσεις,, τις απειλές και τους ωμούς εκβιασμούς, προκαλώντας επάλληλες κεραυνοπληξίες σε Ευρωπαίους και Ελληνες : ο «κυρίαρχος» λαός αποφασίζει με δημοψήφισμα για την παραπέρα πορεία των διαπραγματεύσεων. Πολλοί θεώρησαν τον Τσίπρα απρόβλεπτο αφού επί τέλους ύστερα από πολλαπλές και κάθε παρά αμοιβαίες υποχωρήσεις απολήξαμε στο αδιέξοδο της αποφράδας Παρασκευής, 30 Ιουνίου όταν μισθωτοί και συνταξιούχοι είδαν με τρόμο τους αυτοεξυπηρετητές ΑΤΜ να τους «εξυπηρετούν» με 60 ευρώ το πολύ και ενίοτε με 50, ενώ οι ατυχείς επιχειρηματίες υπέστησαν απανωτά εγκεφαλικά.


Ο φιλαλήθης όσο και κυνικός υπουργός Τσακαλώτος μας γνωστοποίησε αυτό που ξέραμε σχεδόν όλοι: μια τέτοια συμφωνία (των εταίρων) λίγες πιθανότητες έγκρισης από το Ελληνικό Κοινοβούλιο είχε λόγω κινδύνου διάσπασης του ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά αυτό έγινε και με το δημοψήφισμα. Αν ο Τσίπρας αγνοούσε την «Πλατφόρμα » και δεχόταν τους όρους, δεν θα υφίστατο ο λαός αυτή την τραγωδία με το κλείσιμο επιχειρήσεων, την απώλεια θέσεων και το χωρίς προηγούμενο κλείσιμο τραπεζών.

Ο Τσίπρας διέβλεψε με τρόμο ότι το όνειρο του Σαμαρά για «αριστερή παρένθεσε» θα γινόταν εφιαλτική πραγματικότητα, ύστερα από τις αντιδράσεις ΔΝΤ και ΕΚΤ και σημαντικό μέρος των εταίρων της ΕΕ που νιώθουν έντονη δυσαρέσκεια σε μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ με πρωθυπουργό τον Τσίπρα και ΥΠ.ΟΙΚ. τον Βαρουφάκη., Ιδιαίτερα ο δεύτερος υπήρξε αποδέκτης μιας συλλογικής αντιπάθειας. Το ντύσιμο, το αγέρωχο ύφος με το ευγενικά ειρωνικό μειδίαμα. Στο διαπραγματευτικό επίπεδο ο ρόλος που διαδραμάτισε παραμένει ως τώρα ένα μεγάλο ερωτηματικό, μνημείο αμφισημίας διγλωσσίας και φαιδρών προτάσεων εξόδου της Ελλάδος από την κρίση, ιδιαίτερα τα περί ύπαρξης «σχεδίου Β΄», που ενδεχόμενα επαυξάνει την αναξιοπιστία και αφερεγγυότητα της Ελλάδας και οδηγεί τους εταίρους σε επιπρόσθετα επαχθή μέτρα για να «συνετισθούμε».

Τώρα που πάμε; Με τη Δαμόκλεια Σπάθη της Grexit πάντα πάνω από το κεφάλι μας και με τα νέα δρακόντεια πλέον μέτρα που είναι αδύνατον να εφαρμοσθούν γιατί αγγίζουν τα όρια του παραλόγου, η Ελλάδα θα έχει πολλούς εχθρούς και ελάχιστους συμμάχους. στην ΕΕ και τις ΗΠΑ.


Ο κ. Κακουριώτης Αθανάσιος είναι ομότιμος καθηγητής ΑΠΘ.

Ακολούθησε το Βήμα στο Google news και μάθε όλες τις τελευταίες ειδήσεις.