Αν ήταν παιχνίδι, θα το έλεγαν το κυνήγι του χαμένου θησαυρού. Γιατί το εφετινό εικαστικό πρόγραμμα του 15ου Φεστιβάλ Νάξου μάς καλεί να πάρουμε τον χάρτη του νησιού ανά χείρας και να ανακαλύψουμε, πέρα από την τέχνη, και μνημεία που ενδεχομένως αγνοούσαμε. Με επίκεντρο τον Πύργο Μπαζαίου, ο οποίος δεσπόζει αγναντεύοντας την ηρεμία της ενδοχώρας, η έκθεση «Falling Apart», σε επιμέλεια Μάριου Βαζαίου, ξεδιπλώνει τις πτυχές της σε σημεία-κλειδιά του νησιού. Οπως στα ερείπια του βυζαντινού μοναστηριού της Καλορίτσας (9ος αιώνας) και στο μουσείο του Γύρουλα στον αρχαιολογικό χώρο του ναού της θεάς Δήμητρας στο Σαγκρί, μνημεία που με τις εικαστικές παρεμβάσεις που έχουν γίνει σε αυτά λειτουργούν σαν δορυφόροι σε τροχιά γύρω από τον Πύργο Μπαζαίου.
Σε αυτό το μνημείο του 17ου αιώνα αντιπαραβάλλονται έργα του πρόωρα χαμένου Νίκου Αλεξίου με γλυπτά από ναξιακό μάρμαρο του μόνιμου κατοίκου του νησιού, Ινγκμπερτ Μπρουνκ. Ο μεν είχε παρουσιάσει στον Πύργο τη συλλογή του με έργα περίπου 70 καλλιτεχνών το 2009 και το 2007 ο δε, αλλά τελικά η συνύπαρξή τους μοιάζει σαν από καιρό προδιαγεγραμμένη και αυτονόητη. Τα εύθραυστα υλικά του Αλεξίου –καλάμι και χαρτί –μετουσιώνονται σε έργα στιβαρά, ενώ η βαριά υλικότητα της πρώτης ύλης του Μπρουνκ εξαϋλώνεται σε τέτοιον εντυπωσιακό βαθμό ώστε να πιστεύεις προς στιγμήν ότι το μάρμαρο είναι ένα καλότροπο, εύπλαστο υλικό που υποτάσσεται εύκολα στις βουλές του κυρίου του. Ο γερμανός γλύπτης είναι κάτοικος του νησιού από το 1985 και δουλεύει με προσήλωση το υλικό αντιμετωπίζοντας με φαντασία τις χρωματικές ατέλειές του που το καθιστούν ακατάλληλο για πρακτικές χρήσεις. Ο μικρός χιτώνας του από μάρμαρο που εκτίθεται στο μουσείο του Γύρουλα είναι ωστόσο ολόλευκος. Λουσμένος στο φως παρουσιάζεται ανάμεσα στα υπόλοιπα εκθέματα-ευρήματα από τον ναό της Δήμητρας που χρονολογούνται στον 6ο αιώνα π.Χ. –σε αυτό το μικρό μουσείο-κόσμημα το οποίο ωστόσο θα πρέπει να επιμείνετε να ανακαλύψετε με δική σας ευθύνη. Ταμπέλα που να οδηγεί σε αυτό δεν πρόκειται να δείτε (και ας του έχει απονεμηθεί το βραβείο πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρωπαϊκής Ενωσης, Europa Nostra, το 2003), οπότε αναζητήστε το δίπλα σε ένα μικρό φυλάκιο που θα συναντήσετε καθώς θα ανεβαίνετε τα σκαλοπάτια που οδηγούν στον ναό.
Σε κοντινή απόσταση από τον Πύργο, ο περυσινός φιλοξενούμενος του Φεστιβάλ Νάξου, Κωστής Αντωνιάδης, έχει στην ουσία ενσωματώσει τα αέρινα πορτρέτα του στα ερείπια του βυζαντινού μοναστηριού της Καλορίτσας. Σαν αποτυπώματα πάνω σε μια λίθινη σινδόνη υποδέχονται τον επισκέπτη ύστερα από μια ανηφορική διαδρομή που θα δοκιμάσει τις αντοχές σας αλλά θα σας αποζημιώσει με το παραπάνω.
info:
«Falling Apart»: Πύργος Μπαζαίου, Νάξος, ως τις 25/09, www.naxosfestival.gr
* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 2 Αυγούστου 2015
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
