Κωστής Μαραβέγιας: Με κούρασε ο διχαστικός λόγος

Ο Κωστής Μαραβέγιας συνεργάζεται για δεύτερη φορά με τον Γιάννη Μπέζο. Mετά τον «Φιλάργυρο» του Μολιέρου έγραψε τη μουσική για τις «Εκκλησιάζουσες» του Αριστοφάνη που θα παιχθεί στην Επίδαυρο στο τέλος Ιουλίου από το Εθνικό Θέατρο. Για τον 40χρονο μουσικό και τραγουδοποιό αυτή η πρεμιέρα κρύβει πολλές πρωτιές.

Θέατρο

«Μου αρέσει πολύ, γιατί αποστασιοποιούμαι από τον εαυτό μου, από ό,τι κάνω όταν είμαι μόνος μου. Στο θέατρο λειτουργεί λιγότερο το «εγώ». Υπάρχουν τα δεδομένα, η πλοκή, τα σκηνικά, οι χαρακτήρες, οι ηθοποιοί. Υπάρχει μια διαφορετική καλλιτεχνική προσέγγιση. Ουσιαστικά συλλέγω όλα αυτά τα στοιχεία, που είναι ετερόκλητα μεταξύ τους, τα φιλτράρω και μαζί με τις ιδέες που έχω, προσπαθώ να βγάλω κάτι καινούργιο, όχι απαραίτητα αντιπροσωπευτικά δικό μου, αλλά της παράστασης. Αυτά που γράφω προτιμώ να τα επεξεργάζομαι αφού ξεκινήσουν οι πρόβες. Αυτές με οδηγούν».

Αριστοφάνης

«Οι «Εκκλησιάζουσες» έχουν μια σύγχρονη ματιά. Είναι ένα πολύ επίκαιρο έργο. Πάντα ήταν και παραμένει. Με τον Αριστοφάνη αισθάνθηκα μια οικειότητα, γιατί και σε εμένα, κάτω από το χαρούμενο της μουσικής μου, υπάρχει κάτι πιο βαρύ. Κάτι φυσικά που παρατηρώ και σε άλλους καλλιτέχνες. Είναι η αριστοφανική ματιά στα πράγματα που έχουν καλλιτέχνες, μια μετεξέλιξη αριστοφανικής προσέγγισης. Σημαίνει ότι μπορούμε να θίξουμε κάτι σοβαρό με πιο ελαφρύ τρόπο. Και να βγει κάτι δυνατό, στέρεο. Νομίζω ότι μπήκα στο κλίμα».

Γιάννης Μπέζος

«Ο Μπέζος είναι η περίπτωση του ιδανικού συνεργάτη. Σέβεται απόλυτα το έργο σου, δεν παρεμβαίνει παρά μόνο όταν πιστεύει ότι αποκλίνεις από αυτό που έχει στο μυαλό του. Μια συνεργασία υγιής, ποιοτική και, παράλληλα, μια πολύ καλή προσωπική σχέση. Στον «Φιλάργυρο» δεν έχασα ούτε μια πρόβα. Τώρα, ομολογώ, πήγα λιγότερο».

Στόχος

«Στην αρχή το φοβόμουν όλο αυτό: Αριστοφάνης στην Επίδαυρο, μου φάνταζε σαν Γολγοθάς. Πάντα υπάρχει η αγωνία αν θα τα καταφέρεις. Αν θα φτάσεις σε αυτό που έχεις οραματισθεί. Εύκολα μπορείς να κάνεις τη σύλληψη μιας ιδέας. Το ζήτημα είναι να πραγματωθεί. Είναι μια δύσκολη πορεία».

Μουσική

«Σε μια θεατρική παράσταση η μουσική επιθυμώ να υπογραμμίζει τα πράγματα, να δημιουργεί έναν συναισθηματισμό και να προκαλεί το θυμικό που ίσως να μην έβγαινε με το κείμενο. Στόχος δεν είναι να φανεί ο συνθέτης. Κάτι τέτοιο είναι πολύ επικίνδυνο, γιατί γίνεται αυτοαναφορικό και προβάλλει ένα «εγώ» που επισκιάζει την ουσία μιας ολότητας, που είναι η παράσταση. Εχοντας όλα αυτά κατά νου, μαζί με το έργο και τον Αριστοφάνη, έγραψα τις μελωδίες, τα χορικά, έκανα και μια μικρή στιχουργική απόδοση στο κείμενο, πάντα με τη σύμφωνη γνώμη του Γιάννη Μπέζου».

Επίδαυρος

«Δεν μου αρέσει να ακούω ηχογραφημένη μουσική στο θέατρο. Πολύ παραπάνω στον ανοιχτό χώρο. Οταν δημιουργείς ηχογραφημένο υλικό «σκεπάζει» και το έργο και τους διαλόγους. Το θεωρώ μεγάλη παγίδα για το θέατρο. Στην προκειμένη περίπτωση το πετύχαμε με μια λιτή προσέγγιση και μια δουλεμένη απλότητα: φτιάξαμε μια μπάντα που αποτελείται από ηθοποιούς της παράστασης. Με τη μουσική πρέπει να υποστηρίζουμε τον χώρο, το έργο, το κοινό που έρχεται, αλλά και τη διαδρομή που κάνει κάποιος για να φτάσει ως την Επίδαυρο. Ολα τα έλαβα υπόψη μου».

Απόψεις

«Οταν είσαι καλλιτέχνης έχει κόστος να λες τις απόψεις σου –μπορεί να χάσεις κόσμο, να χάσεις θαυμαστές. Προσωπικά πιστεύω ότι πρέπει να τοποθετούμαι μέσα από τη δουλειά μου, τη μουσική και τον στίχο μου. Σπανίως έχω εκφρασθεί δημοσίως και το κάνω μόνον όταν πιστεύω ότι υπάρχει ανάγκη να διαφοροποιηθώ, όταν νιώθω ότι μια φωνή που με εκφράζει είναι απούσα. Και στα επτά-οκτώ χρόνια το έχω κάνει τρεις φορές και δεν το μετανιώνω καθόλου».

Πόλωση

«Κάθε εποχή έχει τις δυσκολίες που τις αναλογούν. Σήμερα επικρατεί ένα κλίμα πόλωσης και ακραίας τοποθέτησης από όλους για όλα, και αυτό υποστηρίζεται και από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Γι’ αυτό θέλει μεγάλη προσοχή. Αλλά δεν πρέπει να αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα, ειδικά όταν πιστεύουμε ότι μια τοποθέτηση είναι νηφάλια, δεν θίγει κάποιους και εμπνέει έναν ενωτικό χαρακτήρα. Εχω κουραστεί με τον διχαστικό λόγο και το διχαστικό πνεύμα. Αν ως λαός και ως κοινωνία μετουσιώσουμε αυτό το διχαστικό πνεύμα, το μόνο που έχουμε να περιμένουμε είναι πόλεμος».

Αντίδραση

«Σε στιγμές απόλυτης λήθης και απόλυτης πλαστής ευημερίας με ενδιαφέρει να ξύνω πληγές. Οπως έκανα με το Welcome to Greece… Μετά τα Δεκεμβριανά μίλησα τραγουδιστά και πολύ καυστικά. Σε στιγμές τόσο έντονες και πόλωσης με ενδιαφέρει να απευθύνω έναν ενωτικό λόγο και ένα ενωτικό κάλεσμα μέσα από συναυλίες και στίχους. Αυτό είναι το ζητούμενο για εμένα ως καλλιτέχνη –και όχι να περιγράφω την πραγματικότητα. Ενισχύοντας αυτό που ζούμε ενισχύουμε τον διχασμό».

Διχασμός

«Τι είναι σήμερα η Αριστερά και τι είναι η Δεξιά είναι και συγκεχυμένο και μπερδεμένο. Για εμένα αυταξία σήμερα είναι να μιλάς για ομορφιά και για αγάπη, και όχι Αριστερά ή Δεξιά. Δεν ξέρω ποιος μπορεί να μου ορίσει την Αριστερά και τη Δεξιά στις μέρες μας. Πώς μπορώ να πιστέψω ότι πρεσβευτής της Αριστεράς είναι ένα κόμμα που συνδράμει με ένα ακροδεξιό κόμμα; Πώς μπορώ να πιστέψω ότι ένας διχαστικός λόγος που ακούω εκφράζει μια ανθρωποκεντρική Αριστερά; Είναι αστείο όλο αυτό και όχι μόνο σε εθνικό επίπεδο. Θεωρώ ότι η σοσιαλιστική πορεία της κοινωνίας είναι το ζητούμενο. Η εξέλιξη του ανθρώπου μέσα από παιδεία, εργασία, παροχές, πρόνοια. Αυτό είναι για εμένα πολιτική».