Πέθανε σε ηλικία 84 ετών ο Έντγκαρ Λόρενς Ντοκτόροου, ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους αμερικανούς συγγραφείς. Η εκπρόσωπος του εκδοτικού οίκου Random House δεν έδωσε περισσότερες πληροφορίες, αλλά σύμφωνα με δημοσίευμα των New York Times, που επικαλείται τον γιο του συγγραφέα, Ρίτσαρντ, ο Ντοκτόροου πέθανε την Τρίτη στη Νέα Υόρκη εξαιτίας επιπλοκών που του προκάλεσε ο καρκίνος του πνεύμονα από τον οποίο έπασχε.
«Ο Ε.Λ Ντοκτόροου ήταν ένας από τους σπουδαιότερους αμερικανούς συγγραφείς. Τα βιβλία του με δίδαξαν τόσα πολλά και θα μας λείψει» δήλωσε έγραψε στο Twitter ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα.
Ο Έντγκαρ Λόρενς Ντοκτόροου γεννήθηκε από ρωσοεβραίους γονείς δεύτερης γενιάς το 1931 στο Μπρονξ της Νέας Υόρκης, όπου και μεγάλωσε. Σπούδασε στο Κολέγιο Κένιον και στη συνέχεια στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια. Εργάστηκε ως αναγνώστης σεναρίων για την Columbia Pictures και στη συνέχεια στους εκδοτικούς οίκους New American Library και Dial Press.
Δίδαξε σε πανεπιστήμια όπως τα Yale University Drama School, Princeton University, Sarah Lawrence College, University of California, New York University. Το 1984 εξελέγη μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας και του Εθνικού Ινστιτούτου Γραμμάτων και Τεχνών.
Το πρώτο του βιβλίο, «Welcome to Hard Times», εκδόθηκε το 1960 και το δεύτερο, «Big as Life», έξι χρόνια αργότερα. Το 1971 ακολούθησε το «Βιβλίο του Ντάνιελ», το οποίο τιμήθηκε με το National Book Award. Στη συνέχεια ήρθε το επίσης επιτυχημένο «Ragtime» (1975) και πέντε χρόνια αργότερα το «In Loon Lake». Το 1986 τιμήθηκε ξανά με το National Book Award, για τη μαρτυρία «World’s Fair», ενώ το 1989 προστέθηκε μια ακόμα επιτυχία στο ενεργητικό του με το μυθιστόρημα «Μπίλι Μπάθγκεϊτ», το οποίο απέσπασε τα Pen/Faulkner Award και William Dean Howell Medal.
Έγραψε δοκίμια, θεατρικά έργα καθώς και το «Lamentation: 9/11», κείμενο που συνοδεύει φωτογραφίες του Ντέιβιντ Φιν με θέμα την 11η Σεπτεμβρίου. Με το μυθιστόρημα «The March» (2005) απέσπασε το Pen/Faulkner Award για δεύτερη φορά. Άλλα βιβλία του: «Drinks Before Dinner» (1979), «American Anthem» (1982), «Lives of the Poets: Six Stories and a Novella» (1984), «The Waterworks» (1994), «City of God» (2000).
«Συνήθως μου παίρνει αρκετά χρόνια για να γράψω ένα βιβλίο. Το ‘World’s Fair’ ήταν η εξαίρεση. Φαίνεται ότι ήταν ένα βιβλίο που βγήκε αβίαστα. Το έγραψα μέσα σε επτά μήνες. Θεωρώ ότι αυτό που συνέβη στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι ότι ο Θεός μού έκανε δώρο ένα βιβλίο» είχε δηλώσει ο Ντοκτόροου σε συνέντευξή του αναφερόμενος στο συγκεκριμένο βιβλίο που αφηγείται τη ζωή ενός μικρού αγοριού τη δεκαετία του ’30 στη Νέα Υόρκη.
Αμερικανική Ιστορία και Νέα Υόρκη
Εκπρόσωπος της γενιάς των μεταμοντέρνων αμερικανών μυθιστοριογράφων, ο εβραϊκής καταγωγής Εντγκαρ Λόρενς Ντόκτοροου, καλλιέργησε μέσα από το έργο του την μεγάλη αγάπη του για την αμερικανική Ιστορία αλλά και την πόλη της Νέας Υόρκης, την «δική» του πόλη, εκεί όπου γεννήθηκε, μεγάλωσε, έζησε και πέθανε.
Τα δυο αυτά στοιχεία αποτελούν βασικά χαρακτηριστικά των σημαντικότερων έργων του.
Ο Ντόκτοορου άρχισε να γράφει στο περιοδικό «Dynamo» που εξέδιδε το Γυμνάσιο Επιστημών του Μπρονξ όπου μαθήτευσε. Αξίζει να πούμε ότι το όνομα Εντγκαρ οι δικοί του το έδωσαν προς τιμήν του συγγραφέα Εντγκαρ Αλαν Πόου.
Μετά τις σπουδές του στο Κολέγιο Κένιον του Οχάιο και στο Κολούμπια, ο Ντόκτοροου έκανε την στρατιωτική θητεία του στην κατεχόμενη από του Συμμάχους Γερμανία κι επιστρέφοντας στη Νέα Υόρκη έπιασε δουλειά ως «αναγνώστης» κινηματογραφικού στούντιο. Καθότι ήταν αναγκασμένος να διαβάζει πολλά γουέστερν, το πρώτο μυθιστόρημά του ανήκε σε αυτό ακρβώς το είδος.
Στο «Welcome to Hard Times» (1960) λοιπόν, ο Ντόκτοροου αποπειράθηκε μια κριτική του καπιταλιστικού συστήματος μέσα από μια παρωδία γουέστερν που μιλούσε για την ίδρυση μιας μικρής πόλης στην Αγρια Δύση του 19ου αιώνα.
Το «Ράγκταϊμ» ωστόσο, το οποίο εκδόθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1970 και ανήκει στα γνωστότερα έργα του Ντόκτοροου, είναι μια επική αναπαράσταση της κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης της μητροπολιτικής Νέας Υόρκης, μέσα από την οποία ο συγγραφέας σχολιάζει τον κοινωνικό και φυλετικό ρατσισμό.
Το σημαντικότερο μυθιστόρημά του όμως είχε προηγηθεί: είναι το «Βιβλίο του Ντάνιελ» (1971), όπου ο Ντόκτοροου μετέπλασε μυθοπλαστικά την ιστορία της οικογένειας Ρόζενμπεργκ που κατηγορήθηκε για κατασκοπεία υπέρ της Σοβιετικής Ενωσης την περίοδο των μακαρθικών διώξεων. Ο Ρόζενμπεργκ καταδικάστηκαν σε θάνατο και εκτελέστηκαν το 1953, μαύρη κηλίδα στην αμερικανική κοινωνία.
Η υπόθεση συγκλόνισε τις Ηνωμένες Πολιτείες, προκαλώντας παγκόσμια κατακραυγή και το 1984 ο σκηνοθέτης Σίντνεϊ Λουμέτ πέρασε στον κινηματογράφο το μυθιστόρημα στην ταινία «Ντάνιελ» με πρωταγωνιστή τον Τίμοθι Χάτον.
Ο κινηματογράφος ασχολήθηκε αρκετά με το έργο του Ντόκτοροου. Το «Ράγκταϊμ» μετετράπη σε μια σπουδαία τοιχογραφία της εποχής του από τον Τσέχο σκηνοθέτη Μίλος Φόρμαν, μια ταινία που υπήρξε και το κύκνειο άσμα του αλησμόνητου αμερικανού ηθοποιού Τζέιμς Κάγκνεϊ ενώ το «Welcome to Hard Times» είχε γυριστεί το 1966 από τον Μπαρτ Κένεντι με πρωταγωνιστή τον Χένρι Φόντα (παίχθηκε στην Ελλάδα ως «Οι τέσσερις της Αριζόνα»).
Αποτυσημένη ωστόσο ήταν η μεταφορά του γκανγκστερικού έπους «Μπίλι Μπάθγκειτ» στην οποία πρωταγωνιστούσαν οι Ντάστιν Χόφμαν, Νικόλ Κίντμαν και Μπρους Γουίλις.
Από τα λιγότερο γνωστά μυθιστορήματα του Ντόκτοροου είναι το ημιαυτοβιογραφικό «Παγκόσμια Εκθεση» μια λεπτομερής καταγραφή της ζωής στο Μπρονξ της Νέας Υόρκης στην δεκαετία του 1930.
Βιβλία του Ε. Λ. Ντοκτόροου που έχουν κυκλοφορήσει στην ελληνική γλώσσα: «Μπίλι Μπάθγκεϊτ» (Bell, 1990), «Ράγκταϊμ» (Επιλογή/Θύραθεν, 1993), «Παγκόσμια έκθεση» (Νεφέλη, 1997), «Το βιβλίο του Ντάνιελ» (Πόλις, 2006), «Η στρατιά» (Πόλις, 2010), «Χόμερ και Λάνγκλεϋ» (Πατάκης, 2013).
Το 2013 απονεμήθηκε στον Ε.Λ. Ντοκτόροου το σημαντικό Μετάλλιο Διακεκριμένης Συνεισφοράς στα Αμερικανικά Γράμματα.
Ο συγγραφέας εξέδωσε το τελευταίο του μυθιστόρημα το 2014 υπό τον τίτλο «Andrew’s brain».
