TO BHMA – THE ΝΕW YORK TIMES
Η ηχηρή νίκη του όχι στο δημοψήφισμα της Ελλάδας άφησε τους ευρωπαίους ηγέτες όπως την καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ της Γερμανίας με μία άκαμπτη και καθαρή επιλογή. Μόνο αυτοί έχουν τη δύναμη να αποφασίσουν τι θα ακολουθήσει: είτε να ωθήσουν την Ελλάδα έξω από την Ευρωζώνη είτε να προσφέρουν μία διέξοδο για την ελληνική οικονομία, ξεκινώντας με τη μείωση των τεράστιων και ανεξόφλητων χρεών της.
Η Ελλάδα έχει υποφέρει και θα συνεχίσει να υποφέρει: ο δείκτης ανεργίας της είναι πάνω από 25%, το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της έχει μειωθεί κατά ένα τέταρτο από το 2008. Αυτό που έδειξαν τα προηγούμενα χρόνια είναι ότι η ταλαιπωρία και η λιτότητα δεν βοήθησαν την Ελλάδα και τους πιστωτές της. Η ηθικολογία και η τιμωρία δεν μπορούν πλέον να αλλάξουν αυτή την πραγματικότητα.
Η κυρία Μέρκελ, ο πιο ισχυρός ηγέτης στην Ευρώπη, πρέπει τώρα να αποφασίσει αν είναι πρόθυμη να ρισκάρει τη σταθερότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να αποστείλει την Ελλάδα στην οικονομική ύφεση και να απειλήσει τις παγκόσμιες οικονομικές αγορές, ή να κάνει το λογικό πράγμα σε αυτή την κρίσιμη στιγμή.
Οι ηγέτες της ευρωζώνης θα συζητήσουν τις επιλογές τους και θα εξετάσουν μια νέα πρόταση από τον πρωθυπουργό της Ελλάδας, Αλέξη Τσίπρα. Θα πρέπει να δράσουν γρήγορα γιατί οι ελληνικές τράπεζες ξεμένουν από μετρητά αφού η κυβέρνηση επέβαλλε έλεγχο κεφαλαίων πριν μια εβδομάδα.
Από οικονομική σκοπιά, είναι ξεκάθαρο τι πρέπει να κάνουν οι ηγέτες της Ευρώπης. Πρέπει να αναδιαρθρώσουν το συνολικό χρέος των 317 δισεκατομμυρίων ευρώ της Ελλάδας – περίπου 177% του ΑΕΠ της – και να κρατήσουν τη χώρα, μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ, στην ευρωζώνη. Αν αφήσουν τη χώρα να εγκαταλείψει το ευρώ, θα πληγεί, φυσικά, η Ελλάδα καθώς θα γίνουν οι τράπεζές της αφερέγγυες και θα μειωθεί ακόμη περισσότερο η οικονομική δραστηριότητα, καθώς η κυβέρνηση θα εκδίδει νέο πρόχειρο χαρτονόμισμα, ακολουθούμενο πιο πιθανά από επιστροφή σε μια πολύ υποτιμημένη δραχμή. Κανείς δεν ξέρει πραγματικά πόσο άσχημα είναι τα πράγματα σε αυτό το σενάριο. Για αυτό ο κύριος Τσίπρας και οι αρχηγοί των άλλων ελληνικών πολιτικών κομμάτων είπαν ότι θέλουν η χώρα τους να παραμείνει στην ευρωζώνη.
Μια ελληνική έξοδος θα έκανε ανείπωτη ζημιά στην αξιοπιστία του ευρώ και στους σχεδιασμούς της Ευρωπαΐκής Ενωσης, κάνοντας ξεκάθαρο ότι η ιδιότητα μέλους οποιασδήποτε χώρας θα μπορούσε να ανακληθεί. Αυτό ίσως δεν είναι μια άμεση ανησυχία για άλλες οικονομικά ασθενείς χώρες όπως η Ιταλία, η Πορτογαλία και η Ισπανία, δεδομένου ότι οι αποδόσεις των κρατικών τους ομολόγων αυξήθηκαν μόνο μέτρια μετά το ελληνική δημοψήφισμα. Όμως το φάντασμα κι άλλων εξόδων κρατών από την ευρωζώνη θα έκανε αναμφίβολα πιο δύσκολο για τους ευρωπαίους ηγέτες να διαχειριστούν μελλοντικές κρίσεις.
Οσοι είναι αντίθετοι στην απομείωση του χρέους έχουν υποστηρίξει ότι μία σωτηρία της Ελλάδας θα αντάμειβε απλώς μια κυβέρνηση που απέτυχε να μεταρρυθμίσει την ανεπαρκή της οικονομία. Όμως αυτό είναι μια βολική παρανόηση του τι συνέβη στην κρίση. Ήταν οι Ευρωπαίοι ηγέτες και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αυτοί που έκαναν το μεγαλύτερο λάθος το 2012, όταν μόνο μερικώς αναδιάρθρωσαν τα χρέη της Ελλάδας, πολλά από τα οποία οφείλονταν σε τράπεζες στη Γερμανία και στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Προέβαλλαν ως λύση στο πρόβλημα την απάιτηση η Ελλάδα να μειώσει τις δαπάνες και να αυξήσει τους φόρους. Αυτό οδήγησε σε ύφεση μια αδύναμη οικονομία και ανέβασε την ανεργία, κάνοντας την ανάπτυξη και την αύξηση των εσόδων αδύνατες. Στην πιο πρόσφατη πρότασή τους, οι πιστωτές της Ελλάδας επιδιώκουν ακόμα περισσότερες μειώσεις στις ήδη μέτριες συντάξεις, κάτι που θα οδηγούσε σε περαιτέρω οικονομική συρρίκνωση.
Ναι, οι Έλληνες αξιωματούχοι του παρελθόντος και του παρόντος είναι υπεύθυνοι για πολλά από τα προβλήματα της χώρας. Αλλά οι Ευρωπαίοι ηγέτες έκαναν την κρίση χειρότερη με την κακοδιαχείρισή τους. Τώρα είναι υποχρέωσή τους να εξαλείψουν την απειλή για την ευρωζώνη σώζοντας μια μικρή, παράλυτη χώρα.

* Είναι το κεντρικό άρθρο της εφημερίδας The New York Times