Διακοπές με δωρεάν e-βιβλιοθήκη

Ποια η καλύτερη συντροφιά στις καλοκαιρινές διακοπές, για ένα ταξίδι στη φαντασία, τη συγκίνηση και την ψυχαγωγία, από ένα βιβλίο; Για πολλούς οι παιδικές αναμνήσεις των διακοπών είναι συνδεδεμένες με βιβλία γεμάτα χρώματα, σχέδια και γρίφους. Αλλά και για τους ενηλίκους το τρίπτυχο «μαγιό – καπέλο – βιβλίο» αποτελεί ιδανική καλοκαιρινή παρέα. Τα τελευταία χρόνια όμως έξυπνα κινητά και τάμπλετ μάς ακολουθούν στην παραλία και στην εξοχή, συχνά αποσπώντας μας από την ανάγνωση. Αυτή η νέα πραγματικότητα, σε συνδυασμό με τον στόχο για ενίσχυση της φιλαναγνωσίας και το αυξανόμενο ενδιαφέρον για τα e-books, οδήγησε πριν από τρία χρόνια την Εθνική Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Ολλανδίας στην ανάπτυξη πρωτοποριακής εφαρμογής για «έξυπνες» συσκευές. Η «Βιβλιοθήκη των Διακοπών» (VakantieBieb) είναι μια εφαρμογή που διαθέτει μόνο για τους τρεις μήνες των διακοπών δωρεάν ψηφιακά βιβλία, περιοδικά, ταξιδιωτικούς οδηγούς και λεξικά.

Μεγάλο ενδιαφέρον

Ξεκίνησε στοχεύοντας στους ενηλίκους, σύντομα όμως άρχισαν να καταφθάνουν αιτήματα για να προστεθούν βιβλία για μικρούς αναγνώστες. «Οταν προστέθηκαν, παρατηρήσαμε αύξηση των downloads αλλά και μεγάλο ενδιαφέρον από γονείς, εκπαιδευτικούς και σχολεία» αναφέρει μιλώντας στο «Βήμα» ο κ. Σάντερ φαν Κέμπεν, επικεφαλής του Τμήματος Ανάπτυξης Υπηρεσιών της Εθνικής Ψηφιακής Βιβλιοθήκης, που αναπτύσσει υλικό και υπηρεσίες για τις 157 βιβλιοθήκες της χώρας. Συνολικά οι χρήστες έχουν ανέλθει σε 345.000 και τα downloads σε 1,2 εκατομμύρια. Στις πρώτες δύο εβδομάδες που «έτρεξε» για το 2015 υπήρξαν 90.000 χρήστες, οι μισοί εκ των οποίων νέοι.

Τα παιδιά, ως συνήθως, στις σχολικές διακοπές προτιμούν το παιχνίδι, αφοσιώνονται στην τηλεόραση ή πλέον στα βιντεοπαιχνίδια. Ερευνα όμως του Πανεπιστημίου Λέουβεν στο Βέλγιο δείχνει ότι το αναγνωστικό επίπεδο που έχουν κατακτήσει τα παιδιά μειώνεται όταν δεν διαβάζουν στις διακοπές, με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται με την επάνοδο στα θρανία. «Θελήσαμε με αυτή την εύχρηστη εφαρμογή να τους προσφέρουμε ένα εξαιρετικό περιεχόμενο ώστε να κάνουμε πιο γοητευτικό το διάβασμα στη διάρκεια των διακοπών και να τα παρακινήσουμε να το ξεκινήσουν» εξηγεί ο κ. Φαν Κέμπεν.

Στη διαμόρφωση του περιεχομένου συνέδραμε το προσωπικό των βιβλιοθηκών, ενώ σημαντικό ρόλο έπαιξαν και οι ίδιοι οι εκδότες. Δειλά στην αρχή, συνεργάστηκαν με την Εθνική Ψηφιακή Βιβλιοθήκη για την επιλογή των τίτλων που μπορούσαν να παρέχουν, αναλογικά με τα χρήματα που διατίθενται για το πρότζεκτ. Σήμερα, τρία χρόνια μετά, παρέχουν πρόθυμα όχι μόνο παλαιούς αλλά και νέους τίτλους (νουβέλες, θρίλερ, παιδική/εφηβική λογοτεχνία κ.ά.). «Εξαρχής δώσαμε έμφαση στη λειτουργία της VakantieBieb ως προωθητικού εργαλείου. Είδαν στην πράξη την προστιθέμενη αξία του μάρκετινγκ που έγινε από τη βιβλιοθήκη για τα ίδια τα βιβλία αλλά και για τους συγγραφείς τους» λέει ο επικεφαλής του έργου.

Αν και βασικός στόχος είναι η ενθάρρυνση της ψηφιακής ανάγνωσης, πρωτοβουλίες όπως αυτή που ενισχύουν την αγάπη για την ανάγνωση μπορούν να αποτελέσουν κίνητρο για τους νέους αλλά και για μεγαλύτερους να έρθουν πιο κοντά στον φυσικό χώρο της παραδοσιακής βιβλιοθήκης. Σήμερα στις ολλανδικές βιβλιοθήκες υπάρχουν 3,8 εκατ. μέλη, το 66% των οποίων είναι κάτω των 18 ετών, ενώ η πλειονότητα είναι γυναίκες.

Μία ακόμη ενδιαφέρουσα τοπική πρωτοβουλία αποτελεί το «Boekstart». Οι γονείς λαμβάνουν ένα μικρό κουτί από τη δημοτική βιβλιοθήκη της πόλης τους με μια δωρεάν συνδρομή για το παιδί τους ως την ηλικία των 18 ετών, καθώς και ένα «τσακισμένο» βιβλίο για αρχή. Επιπλέον, συνεργάζονται με τα σχολεία κάθε περιοχής για να ενθαρρύνουν τους μαθητές να διαβάζουν τόσο εντός σχολείου όσο και εκτός.

Δυναμική αγορά τα e-books

Οσο για τη διείσδυση των e-books, ποσοστό 6% των πωληθέντων βιβλίων στην Ολλανδία για το 2014 ήταν ψηφιακά, ενώ στον τομέα της φαντασίας έφτασαν και το 12,9%. Αν αναλογιστούμε δε ότι στις ΗΠΑ και στη Βρετανία το ποσοστό ανέρχεται σε 20%-25% της αγοράς, υπάρχουν μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης. Στη χώρα μας το αντίστοιχο ποσοστό είναι μικρότερο του 1%, παρά το γεγονός ότι πλέον υπάρχει ένας πολύ ικανοποιητικός κατάλογος διαθέσιμων τίτλων και όλοι οι μεγάλοι εκδότες έχουν μπει δυναμικά στον χώρο των e-books. Μάλιστα οι βιβλιοθήκες των Ινστιτούτων Γκαίτε και Θερβάντες παρέχουν ήδη υπηρεσίες δανεισμού e-books στους χρήστες τους.

«Στη χώρα μας υπάρχει μια συνεχώς αυξανόμενη τάση. Πάμε καλύτερα αλλά δεν έχουμε κάνει το άλμα» σχολιάζει στο «Βήμα» ο κ. Μιχάλης Καλαμαράς, ιδρυτής του blog eAnagnostis. «Αυτό που λείπει είναι μια ολοκληρωμένη και προσιτή υπηρεσία που θα μπορούσε να αναδειχθεί μέσα από τις ίδιες τις βιβλιοθήκες και θα εξοικειώσει τους αναγνώστες με τα e-books» συμπληρώνει.

Στην Αμερική τον ρόλο αυτόν έπαιξε το Amazon, στη Σουηδία όμως πρωτοστάτησε η Δημοτική Βιβλιοθήκη της Στοκχόλμης αποδεικνύοντας ότι παραδοσιακό και ψηφιακό βιβλίο δεν ανταγωνίζονται, αντιθέτως αλληλοσυμπληρώνονται. «Συγχρόνως τα e-books μπορούν να μυήσουν νέους, λάτρεις των ψηφιακών μέσων, στην ανάγνωση, να βοηθήσουν ηλικιωμένους και άτομα με προβλήματα όρασης που δυσκολεύονται να διαβάσουν στο χαρτί, αλλά και τυφλούς, καθώς όλες οι ειδικές συσκευές υποστηρίζουν φωνητική αναπαραγωγή» λέει ο κ. Καλαμαράς.