Από την απόφαση της ΕΚΤ για το αν θα αυξήσει τη χρηματοδότηση των τραπεζών μέσω του έκτακτου μηχανισμού ELA εξαρτάται αν θα ανοίξουν ή όχι οι τράπεζες τη Δευτέρα. Οπως αναφέρουν τραπεζικές πηγές, τα όρια του συστήματος εξαντλούνται καθώς υπολογίζεται ότι τα συνολικά διαθέσιμα των τραπεζών δεν ξεπερνούσαν το μεσημέρι του Σαββάτου το 1,5 δισ. ευρώ, που σημαίνει ότι με τον ρυθμό που οι καταθέτες αποσύρουν τα χρήματά τους από τις τράπεζες είναι θέμα χρόνου να εξαντληθούν. Σε conference call που έγινε το μεσημέρι του Σαββάτου, οι τραπεζίτες αποφάσισαν να συνεχίσουν να ανεφοδιάζουν τις ΑΤΜ με μετρητά, ώστε να μη δημιουργηθεί πανικός στον κόσμο και η κατάσταση βγει εκτός ελέγχου. Μάλιστα, τέθηκε το ζήτημα να βάλουν όριο στην αναλήψεις μετρητών από τα ΑΤΜ, όμως τελικά αποφασίστηκε να μην αλλάξουν τα όρια για τον ίδιο λόγο.
Ωστόσο, όπως επισημαίνουν τραπεζικές πηγές, τα μηχανήματα δεν μπορούν να δίνουν χρήματα επ’ αόριστον. Μπορούν να δίνουν μέχρι να τελειώσουν τα αποθέματα της κάθε τράπεζας στην Τράπεζα της Ελλάδος. Οπως εξηγούν, η κεντρική τράπεζα μετατρέπει το όριο της κάθε τράπεζας στον ELA σε μετρητά. Οταν λοιπόν εξαντληθεί το όριο αυτό, θα εξαντληθεί και η δυνατότητα της τράπεζας να τροφοδοτεί τους καταθέτες της με μετρητά.
Το αν θα συνεχίσουν να δίνουν οι τράπεζες μετρητά εξαρτάται λοιπόν από το αν η ΕΚΤ θα αυξήσει τον ELA ή όχι. Για τον λόγο αυτόν ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης και ο κ. Ευκλείδης Τσακαλώτος επισκέφθηκαν το Σάββατο τον πρόεδρο της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι για να του ζητήσουν να μην τραβήξει την πρίζα από τις ελληνικές τράπεζες ως το Δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου. Η στάση της ΕΚΤ θα εξαρτηθεί από την απόφαση που θα πάρει στην αυριανή τηλεδιάσκεψη το διοικητικό της συμβούλιο, το οποίο απαρτίζεται από τους κεντρικούς τραπεζίτες των χωρών της ευρωζώνης. Ο Μάριο Ντράγκι όρισε τηλεδιάσκεψη την Κυριακή, μετά το Eurogroup του Σαββάτου.
Μέχρι τότε και μέχρι εξαντλήσεως των αποθεμάτων, οι τράπεζες θα συνεχίσουν να τροφοδοτούν τα ATM με μετρητά. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα τεχνικά ζητήματα που δημιουργούν προβλήματα στην ομαλή τροφοδοσία. Αρχικά η Τράπεζα της Ελλάδος άνοιξε το Σάββατο και θα παραμείνει ανοικτή και την Κυριακή ενεργοποιώντας το δίκτυό της στην επαρχία ώστε να γίνεται η τροφοδοσία των τραπεζών με μετρητά. Από την πλευρά τους οι τράπεζες έχουν κινητοποιήσει το προσωπικό που είναι υπεύθυνο για την τροφοδοσία των ATM. Υπάρχει όμως μια τεχνική δυσκολία με τις χρηματαποστολές. Οπως εξηγούν τραπεζικές πηγές, η κάθε χρηματαποστολή μπορεί να μεταφέρει μέχρι 7,5 εκατ. ευρώ. Πράγμα που σημαίνει ότι δεν είναι δυνατόν να τροφοδοτούνται ανελλιπώς όλα τα καταστήματα. Για αυτό οι τράπεζες έχουν επιλέξει να φροντίσουν να μην ξεμείνουν από μετρητά τα κεντρικά τους καταστήματα. Ετσι, τροφοδοτούν με μετρητά το 50%-75% του δικτύου τους ανάλογα με την τράπεζα.
Τώρα το αν θα ανοίξουν οι τράπεζες τη Δευτέρα θα εξαρτηθεί από το αν θα έχουν ρευστότητα, αν θα έχουν χρήματα να δώσουν στους καταθέτες. Οσο μεγαλύτερη είναι η ζήτηση το Σαββατοκύριακο τόσο πιο δύσκολο είναι να υπάρχουν λεφτά για τη Δευτέρα, αν στο μεταξύ η ΕΚΤ δεν αυξήσει το όριο του ELA. Οι τράπεζες λοιπόν μπορεί να μην ανοίξουν ή να ανοίξουν για λίγο και να κλείσουν αν ξεμείνουν από μετρητά. Από εκεί και πέρα μπορεί να μην ανοίξουν αν μπουν περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων (capital controls). Ομως την επιβολή capital controls την αποφασίζει η κυβέρνηση, ύστερα από εισήγηση του Συμβουλίου Συστημικής Κρίσης, στο οποίο προεδρεύουν ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας, η πρόεδρος της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών Λούκα Κατσέλη, ο πρόεδρος του ΤΧΣ Γιώργος Μιχελής και εκπρόσωποι των τραπεζών. Τραπεζικές πηγές εκτιμούν ότι η κυβέρνηση δύσκολα θα πάρει μια τέτοια απόφαση, η οποία χρειάζεται την έγκριση του Κοινοβουλίου. Επίσης, απόφαση για να μην ανοίξουν οι τράπεζες μπορεί να λάβει και η ΕΚΤ στη βάση ότι παρακωλύεται η λειτουργία του ευρωσυστήματος. Σε κάθε περίπτωση, το ενδεχόμενο η Ελλάδα να βρεθεί χωρίς πρόγραμμα στήριξης μετά τις 30 Ιουλίου, που λήγει το τρέχον πρόγραμμα και όπως αποφάσισε το Eurogroup δεν θα υπάρξει παράταση, θα σημάνει ότι τα 11 δισ. ευρώ που είναι διαθέσιμα μέσω του ΤΧΣ για την κεφαλαιακή ενίσχυση των τραπεζών δεν θα είναι διαθέσιμα. Αυτό σημαίνει ότι σε περίπτωση χρεοκοπίας της Ελλάδας εξαιτίας με πληρωμής του ΔΝΤ στο τέλος του μήνα οι τράπεζες μπορεί να θεωρηθούν αφερέγγυες. Και τούτο διότι ένα μεγάλο μέρος των εποπτικών ιδίων κεφαλαίων τους αποτελείται επίσης από αναβαλλόμενο φόρο, δηλαδή αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις έναντι του κράτους. Η ΕΚΤ θα μπορούσε να μην κάνει αποδεκτούς τους τίτλους αυτούς και ως εκ τούτου η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών να υποχωρήσει κάτω από τα αποδεκτά όρια. Στην περίπτωση αυτή οι ελληνικές τράπεζες θα θεωρούνταν αφερέγγυες και θα χρειαστούν κεφάλαια, πράγμα που θα μπορούσε να οδηγήσει σε bail in, δηλαδή διάσωση με τα χρήματα των καταθετών.
ΤΑ 11 ΔΙΣ. ΤΟΥ ΤΧΣ
Το ενδεχόμενο η Ελλάδα να βρεθεί χωρίς πρόγραμμα στήριξης μετά τις 30 Ιουλίου, που λήγει το τρέχον πρόγραμμα και όπως αποφάσισε το Eurogroup δεν θα υπάρξει παράταση, θα σημάνει ότι τα 11 δισ. ευρώ που είναι διαθέσιμα μέσω του ΤΧΣ για την κεφαλαιακή ενίσχυση των τραπεζών δεν θα είναι διαθέσιμα. Σε περίπτωση δηλαδή χρεοκοπίας της Ελλάδας εξαιτίας μη πληρωμής του ΔΝΤ στο τέλος του μήνα οι τράπεζες μπορεί να θεωρηθούν αφερέγγυες.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
