«1. Η κόρη μου είναι 28 ετών και βρίσκεται στη Γαλλία. Στην Ελλάδα δεν έχει κανένα εισόδημα και κανένα περιουσιακό στοιχείο. Είναι υποχρεωμένη να κάνει φορολογική δήλωση; Τα δύο προηγούμενα χρόνια έκανε μηδενικές.
2. Ο γιος μου είναι 24 ετών, φοιτητής. Δεν έχει εισόδημα και κανένα περιουσιακό στοιχείο. Ως τώρα δεν έχει κάνει φορολογική δήλωση. Είναι υποχρεωμένος να κάνει εφέτος, έστω μηδενική;»
Απάντηση:
1.
Εφόσον η κόρη σας κατοικεί μόνιμα στη Γαλλία ή έχει τη συνήθη διαμονή της στη χώρα αυτή και δεν αποκτά εισόδημα στην Ελλάδα, δεν έχει υποχρέωση να υποβάλει φορολογική δήλωση στην Ελλάδα.2. Εφόσον ο γιος σας είναι πάνω από 18 ετών και κατοικεί στην Ελλάδα έχει υποχρέωση να υποβάλει φορολογική δήλωση έστω και αν δεν αποκτά εισόδημα.
Φορολογική κατοικία εργαζομένου στο εξωτερικό
Ο κ. Σωτήρης Μουστάκας ερωτά:
«Η αργοπορία της επιστολής μου σε σχέση με τον χρόνο των δηλώσεων (30.6.2014) πηγάζει από την καθυστέρηση της ΔΟΥ Αμαρουσίου όπου κάθε φορά μου ζητούσαν και κάτι άλλο (απουσίαζε και η αρμόδια υπάλληλος πάνω από έναν μήνα), γι’ αυτό θα ήθελα την απάντησή σας όσο πιο σύντομα γίνεται για να προλάβω τις ημερομηνίες των δηλώσεων.
Ο γαμπρός μου εργάζεται από τον Σεπτέμβριο του 2012 στην Κύπρο, όπου και διαμένει. Η δήλωση οικονομικού έτους 2013 έγινε στην αρμόδια ΔΟΥ Αμαρουσίου και φορολογήθηκε για το παγκόσμιο εισόδημά του λόγω του ότι οι ημέρες εκτός Ελλάδας ήταν λιγότερες από 183. Επειδή το 2013 έμεινε ολόκληρο το έτος στην Κύπρο (δηλαδή, πάνω από 183 ημέρες), είχα ξεκινήσει τη διαδικασία μεταφοράς του φακέλου του στη ΔΟΥ κατοίκων εξωτερικού. Αφού προσκόμισα ό,τι μου ζήτησαν, δηλαδή μεταφρασμένη σύμβαση με την εταιρεία όπου εργάζεται και βεβαίωση μόνιμης κατοικίας, στις 10.6.2014 μου απάντησαν ότι δεν μπορεί να γίνει η μεταφορά του φακέλου του γιατί πρέπει να είναι στο εξωτερικό και η οικογένειά του (σύζυγος και παιδί ανήλικο 11 μηνών –η σύζυγος ως αρχιτέκτονας ασκεί δραστηριότητα στην Ελλάδα) και φορολογική βάση είναι η Ελλάδα.
Επειδή από τις απαντήσεις σας στις φορολογικές απορίες στις 14.4.2013 υπάρχει ανάλογο παράδειγμα, θα ήθελα να μου απαντήσετε – επιβεβαιώσετε αν προβλέπει τα ίδια ο νόμος και ποιος είναι αυτός, δηλαδή όταν ο σύζυγος είναι μόνιμος κάτοικος εξωτερικού και η υπόλοιπη οικογένειά του κάτοικοι Ελλάδας, και αν είναι δυνατόν σε τι ενέργειες πρέπει να προβώ.
Απάντηση: Ο προσδιορισμός της κατοικίας του φορολογουμένου έχει ουσιαστική σημασία διότι αυτή καθορίζει τον τρόπο φορολογίας του, αν δηλαδή αυτός θα φορολογηθεί για το σύνολο των εισοδημάτων οπουδήποτε και αν αυτά έχουν προκύψει (στην Ελλάδα ή στην αλλοδαπή) ή αν θα φορολογηθεί μόνο για το εισόδημα που έχει προκύψει στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με τη διοικητική πρακτική και τη δικαστηριακή νομολογία, η έννοια της κατοικίας για τους σκοπούς της φορολογίας είναι ταυτόσημη με την έννοια της κατοικίας όπως αυτή ορίζεται από τον Αστικό Κώδικα, σύμφωνα με τις διατάξεις του οποίου (άρθρο 51) κατοικία είναι ο τόπος όπου ένα πρόσωπο έχει εγκατασταθεί μόνιμα και ο οποίος αποτελεί το κέντρο των βιοτικών σχέσεων. Κανένας δεν μπορεί να έχει ταυτόχρονα περισσότερες από μία κατοικίες. Η κατοικία διατηρείται ώσπου να αποκτηθεί νέα. Αν δεν μπορεί να αποδειχθεί η τελευταία κατοικία του προσώπου, κατοικία θεωρείται ο τόπος διαμονής του (ΑΚ 52-53). Κατοικία για την επιβολή του φόρου θεωρείται η αστική κατοικία όπως αυτή ορίζεται από τον ΑΚ.
Η έρευνα για την υπαγωγή ενός φυσικού προσώπου σε φόρο ή όχι θα πρέπει να στρέφεται στην εξακρίβωση της κατοικίας ή της διαμονής του καθ’ όσον, αν το φυσικό πρόσωπο κατοίκησε ή διέμεινε επί εξάμηνο στην Ελλάδα, υπόκειται σε φόρο για το σύνολο του εισοδήματος οπουδήποτε αυτό έχει προκύψει, αν δε κατοικεί στην αλλοδαπή, υπόκειται σε φόρο μόνον εφόσον το εισόδημα προέκυψε στην Ελλάδα. Στην έρευνα αυτή η έννοια του όρου «κατοικία» θα λαμβάνεται με βάση τις διατάξεις του ΑΚ.
Με τις διατάξεις του άρθρου 4 του νέου ΚΦΕ (Ν. 4172/2013) γίνεται για πρώτη φορά αναφορά στη φορολογική κατοικία. Ετσι, σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές, ένα φυσικό πρόσωπο είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας εφόσον έχει στην Ελλάδα τη μόνιμη ή κύρια κατοικία του ή τη συνήθη διαμονή του. Ως συνήθη διαμονή θεωρείται εκείνη που διαρκεί πάνω από 183 ημέρες κάθε ημερολογιακό έτος.
Ετσι, αν φυσικό πρόσωπο έλληνας υπήκοος εγκατασταθεί σε χώρα της αλλοδαπής ή στη χώρα αυτή έχει τη συνήθη διαμονή του, θα φορολογηθεί με βάση το καθεστώς φορολογίας που ισχύει στη χώρα αυτή, ανεξάρτητα αν στη χώρα αυτή έχει μεταφέρει τον οικιακό του βίο και την κατοικία της οικογένειάς του. Οσα υποστηρίζουν οι φορολογικές αρχές της ΔΟΥ Αμαρουσίου είναι λίαν επιεικώς ανοησίες.
Υπαγωγή στον τεκμαρτό προσδιορισμό του εισοδήματος
Ο κ. Χρήστος Δούκας ερωτά:
«Σας παρακαλώ πολύ να με ενημερώσετε για το πώς θα φορολογηθώ το 2015 στην περίπτωσή μου. Είμαι άνεργος, ανύπανδρος, με μοναδικό εισόδημα από ακίνητα 5.000 ευρώ, χωρίς άλλο έσοδο (τόκους ή άλλα). Εχω τεκμήρια 9.000 ευρώ (διαβίωσης, κατοικία, αυτοκίνητο). Σας ερωτώ πώς θα φορολογηθώ, με ποια κλίμακα και για ποιο εισόδημα. Θα έχω τη μείωση του φόρου εφόσον προσκομίσω αποδείξεις; Εχω αφορολόγητο;»
Απάντηση: Εφόσον έχετε προσδιορίσει το τεκμαρτό εισόδημα σε 9.000 ευρώ, θα φορολογηθείτε με την κλίμακα που ισχύει για τα εισοδήματα από επιχειρηματική δραστηριότητα, δηλαδή με συντελεστή 26% για το τεκμαρτό σας εισόδημα, χωρίς καμία μείωση του φόρου και χωρίς αφορολόγητο ποσό.
Η δήλωση της ψιλής κυριότητας ακινήτου
Ο κ. Μηνάς Παραλυκίδης ερωτά:
«Ο πεθερός μου με δωρεά εν ζωή το 1998 άφησε στον γιο μου, που γεννήθηκε το 1992, την ψιλή κυριότητα από μια μονοκατοικία 65 τ.μ. σε ένα χωριό της Ελασσόνας. Την επικαρπία την άφησε στην κόρη του και η ψιλή κυριότητα και η επικαρπία δηλώθηκαν στο Ε9. Επίσης δηλώνεται και εισόδημα 100 ευρώ μηνιαίως από το ενοίκιο του εν λόγω σπιτιού. Εφέτος θα πρέπει να ξανακάνουμε Ε9 και να δηλωθεί ξανά η ψιλή κυριότητα στο όνομα του γιου, που πλέον είναι 22 ετών, φοιτητής και προστατευόμενός μας; Η δήλωση θα φέρει τεκμαρτό εισόδημα, άρα και φόρο, στο όνομα του γιου μου. Εχω τρία παιδιά: ο ένας γενν. 1989, μεταπτυχιακός φοιτητής ακόμη, εφέτος προστατευόμενος, 1992 ο εν λόγω και 2001 η τρίτη, μαθήτρια γυμνασίου».
Απάντηση: Εφόσον δεν έχετε καμία μεταβολή στην περιουσιακή και οικογενειακή κατάστασή σας, δεν έχετε υποχρέωση να υποβάλετε ξανά το Ε9. Ο γιος σας ως ψιλός κύριος δεν έχει καμία φορολογική υποχρέωση. Ούτε υποχρέωση υποβολής φορολογικής δήλωσης έχει εφόσον είναι προστατευόμενο μέλος.
Αποζημίωση εργαζομένου που βγήκε στη σύνταξη
Ο κ. Στέλιος Ματθαιολαμπάκος ερωτά:
«Θέλω να μάθω σε ποιον κωδικό της φορολογικής δήλωσης πρέπει να γράψω την αποζημίωση που έλαβα λόγω συνταξιοδότησης».
Απάντηση: Η αποζημίωση λόγω λύσης της σχέσης εργασίας δεν αποτελεί εισόδημα. Φορολογείται με ειδική κλίμακα με εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης. Η αποζημίωση αυτή απαλλάσσεται και της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης. Θα γραφεί στους κωδικούς 657-658 του εντύπου της δήλωσης φόρου εισοδήματος.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
