Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων (20 Ιουνίου), οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα προειδοποιούν, με ανακοίνωσή τους για την επιδεινούμενη κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι νεοεισερχόμενοι πρόσφυγες στα Δωδεκάνησα και στα νησιά του Βορείου Αιγαίου, όπου εδώ και μήνες παρατηρείται μία άνευ προηγουμένου άφιξη ανθρώπων που προσπαθούν να σωθούν από τον πόλεμο, τη βία και τη φτώχια.
Από την αρχή του χρόνου, περισσότεροι από 46.000 πρόσφυγες έχουν περάσει στην Ελλάδα από τα θαλάσσια σύνορα, ενώ τα νησιά που έχουν δεχτεί το μεγαλύτερο αριθμό προσφύγων είναι η Λέσβος, η Χίος, η Κως, η Λέρος και η Σάμος. Στην Κω, όπου οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έχουν ξεκινήσει τους τελευταίους μήνες ένα πρόγραμμα παροχής ιατρικής και ανθρωπιστικής βοήθειας, η κατάσταση κρίνεται ιδιαίτερα ανησυχητική, εξαιτίας της παντελούς έλλειψης υπηρεσιών υποδοχής από τις αρχές. Εκατοντάδες πρόσφυγες και μετανάστες αναγκάζονται να διαμένουν σε ένα εγκαταλελειμμένο και ερειπωμένο ξενοδοχείο, το «Κάπταιν Ηλίας» (Captain Elias), χωρίς ηλεκτρισμό και παροχή οποιασδήποτε βοήθειας και προστασίας.
«Φαίνεται ότι η στάση της ΕΕ είναι να αντιμετωπίζουμε τους μετανάστες και τους πρόσφυγες ως εχθρούς», επισημαίνει στο vima.gr ο κ. Στάθης Κυρούσης, επικεφαλής της αποστολής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια. «Θέλουν να χτίσουν τείχη, να αναπτύξουν στρατιωτικές δυνάμεις, να κάνουν ο, τιδήποτε θα κρατήσει τους ανθρώπους αυτούς εκτός της Ευρώπης. Η Ευρώπη σήμερα παρέχει περιορισμένη, ή σε κάποιες περιπτώσεις ακόμη και μηδαμινή βοήθεια στους πρόσφυγες.
Πριν από εδώ, έχω εργαστεί σε πολλούς προσφυγικούς καταυλισμούς: στην Υεμένη, το Μαλάουι και την Αγκόλα. Στην Κω όμως, πρώτη φορά στη ζωή μου, βλέπω ανθρώπους να έχουν εγκαταλειφθεί πλήρως. Οι αρχές εντόπισαν το εγκαταλελειμμένο ξενοδοχείο «Κάπταιν Ηλίας», διότι βρίσκεται σε απόσταση από το κέντρο της πόλης – και απλά τους πέταξαν εκεί χωρίς καμία πληροφορία, χωρίς βοήθεια, χωρίς παροχές, χωρίς τίποτα. Οι συνθήκες είναι εντελώς απαράδεκτες. Φαίνεται να υπάρχει μια πολιτική του τύπου «Αφήστε τους να υποφέρουν. Αν δεν υποφέρουν, θα συνεχίσουν να έρχονται». Δεν υπάρχει καμία επίσημη αρχή να αναλάβει την ευθύνη για τη διαχείριση του προσφυγικού καταυλισμού στο πρώην ξενοδοχείο προκειμένου να διασφαλιστούν αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων. Κανείς δεν κουνάει ούτε το μικρό του δαχτυλάκι για να βοηθήσει.
Η διαχείριση αυτής της εισροής ανθρώπων αποτελεί εξολοκλήρου ευθύνη του κράτους. Αλλά εν τη απουσία οποιασδήποτε ουσιαστικής βοήθειας, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα αποφασίσαμε ότι έπρεπε να κάνουμε κάτι για την υγεία και τη στοιχειώδη αξιοπρέπεια αυτών των ανθρώπων.
Αναλάβαμε τον καθαρισμό του ξενοδοχείου. Αδειάσαμε την πισίνα, η οποία ήταν γεμάτη με στάσιμο νερό και αποτελούσε κίνδυνο για τα μικρά παιδιά και εγκαταστήσαμε τουαλέτες και ντους. Παρέχουμε ιατρική φροντίδα και ψυχολογική υποστήριξη. Η κατάσταση έχει βελτιωθεί λίγο, αλλά ο χώρος εξακολουθεί να φιλοξενεί πενταπλάσια ή κάποιες ημέρες, ακόμα και εξαπλάσια άτομα από την χωρητικότητα του. Οι άνθρωποι έχουν λίγο ως πολύ εγκαταλειφθεί εκεί.
Συνήθως οι άνθρωποι αυτοί δεν έχουν τίποτα, εκτός από τη μικρή βοήθεια που τους παρέχουμε οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα. Οι τοπικές κοινότητες δεν έχουν πια τη δυνατότητα να συνεχίσουν να προσφέρουν δωρίζοντας ρούχα στους νεοαφιχθέντες πρόσφυγες, καθώς η ροή των ανθρώπων συνεχίζει να αυξάνεται σταθερά.
Σε όλα τα νησιά υπάρχουν χιλιάδες άνθρωποι που βρίσκονται σε πλήρως υποβαθμισμένες συνθήκες, με πολύ λίγες πληροφορίες σχετικά με τα επόμενα βήματά τους και καμία προοπτική για το μέλλον τους.
Όταν ρωτάς τους περισσότερους ανθρώπους εδώ, δεν ξέρουν τι πρόκειται να τους συμβεί –δεν έχουν ιδέα. Έχουν πολύ συγκεχυμένες πληροφορίες. Μερικοί άνθρωποι με τους οποίους έχω μιλήσει, λένε ότι θέλουν να συναντήσουν τις οικογένειές τους στη Σουηδία, αλλά δεν έχουν καμία ιδέα για το πώς θα φτάσουν εκεί.
Αυτό που θα έπρεπε να συμβαίνει εδώ είναι η παροχή ενός συνόλου υπηρεσιών από το κράτος, όπως στέγαση υπό αξιοπρεπείς συνθήκες υγιεινής, βασικές υπηρεσίες υγείας καθώς και σαφείς πληροφορίες για τις επιλογές και τα επόμενα βήματα της γραφειοκρατικής διαδικασίας.
Αυτές είναι υποχρεώσεις, και είναι εντελώς επαίσχυντο το γεγονός ότι παραμελούνται σε τέτοιο βαθμό άνθρωποι που έχουν υποφέρει τόσο πολύ», λέει ο κ. Κυρούσης.
Στα Δωδεκάνησα περισσότεροι από 14.000 πρόσφυγες έφτασαν από την Τουρκία χρησιμοποιώντας μικρές φουσκωτές βάρκες. Αυτή την περίοδο, καταφτάνουν στην Κω κατά μέσο όρο 150 με 200 άνθρωποι κάθε μέρα. Πάνω από το 90% αυτών των ανθρώπων προέρχονται από εμπόλεμες χώρες όπως η Συρία, το Αφγανιστάν, το Ιράκ και η Σομαλία.
