Κύπρος – Ισραήλ προχωρούν, η Αθήνα μένει πίσω

Η ραγδαία πρόοδος των σχέσεων Κύπρου και Ισραήλ με έμφαση στην ενέργεια και στη στρατιωτική αμυντική συνεργασία αναβαθμίζει σημαντικά τον ρόλο της Λευκωσίας στην περιοχή. Αυτό είναι το συμπέρασμα που προκύπτει από τις συνομιλίες που είχαν πριν από λίγες ημέρες στην Ιερουσαλήμ ο Νίκος Αναστασιάδης και ο Βενιαμίν Νετανιάχου. Υπάρχει όμως και ένα άλλο συμπέρασμα που ίσως χρήζει ιδιαίτερης ανάλυσης για την Αθήνα.

Αυτή τη στιγμή όλες οι ενδείξεις συντείνουν στο ότι η ισραηλινή πλευρά αισθάνεται πιο σίγουρη για τις προοπτικές συνεργασίας της με τη Λευκωσία, καθώς μάλιστα η ελληνική κυβέρνηση παραμένει εγκλωβισμένη στη μακρόσυρτη διαπραγματευτική διαδικασία με τους πιστωτές της. Ο πρόεδρος Αναστασιάδης μάλιστα έχει μετατραπεί το τελευταίο διάστημα σε βασικό δίαυλο μηνυμάτων της ελληνικής κυβέρνησης τόσο προς το Ισραήλ όσο και προς το Κάιρο.

Η Αθήνα θα επιδιώξει το προσεχές διάστημα να ξεφύγει από αυτή την ιδιότυπη «απομόνωση» με μία σειρά επισκέψεων ελλήνων κυβερνητικών αξιωματούχων στο Ισραήλ. Οπως ήδη έγραψε «Το Βήμα», στις 6-7 Ιουλίου θα βρεθεί στην Ιερουσαλήμ ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς και στις 19 Ιουλίου ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Πάνος Καμμένος. Αν όλα πάνε σύμφωνα με τον σχεδιασμό, ο Αλέξης Τσίπρας αναμένεται να επισκεφθεί το Ισραήλ στις 4 Αυγούστου και στη συνέχεια να πραγματοποιηθεί και η τριμερής Σύνοδος Κορυφής Ισραήλ – Κύπρου – Ελλάδας (εντός του φθινοπώρου). Νωρίτερα, λογικά, θα πραγματοποιηθεί στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ τριμερής συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών.

Σύμφωνα όμως με διπλωματικούς κύκλους που έχουν άριστη γνώση των εξελίξεων, η Ιερουσαλήμ δίνει στην παρούσα φάση μείζονα προτεραιότητα στις σχέσεις της με τη Λευκωσία, η οποία σταδιακά εξέρχεται και από τους περιορισμούς του Μνημονίου. Η συνεργασία με την Ελλάδα μοιάζει να έχει περάσει σε δεύτερο πλάνο, καθώς πέραν της σταθερής συνεργασίας στον αμυντικό τομέα (κυρίως με την πραγματοποίηση στρατιωτικών ασκήσεων) δεν έχει υπάρξει η εμβάθυνση που πολλοί θα ανέμεναν στις ελληνοϊσραηλινές σχέσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι το μόνο σχέδιο, στον ενεργειακό τομέα, που περιλαμβάνει την Ελλάδα είναι η κατασκευή καλωδίου για ηλεκτρική ενέργεια, κάτι όχι αμελητέο αλλά αναμφίβολα λιγότερο φιλόδοξο από όσα ακούγονταν τα προηγούμενα χρόνια.

Τα τρία σημεία

Από τις συνομιλίες που είχε ο πρόεδρος Αναστασιάδης με τον πρωθυπουργό Νετανιάχου, είναι σαφές ότι οι δύο κυβερνήσεις θα προχωρήσουν ταχύτατα σε τρία σημεία. Το πρώτο αφορά την προώθηση της υπογραφής συμφωνίας συνεκμετάλλευσης κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο, κάτι το οποίο θα ενισχύσει και την κυριαρχία της Λευκωσίας στις θαλάσσιες ζώνες της.

Το δεύτερο είναι η συμφωνία που η Κυπριακή Δημοκρατία προετοιμάζεται να υπογράψει, πιθανότατα στις αρχές του φθινοπώρου, για την παροχή φυσικού αερίου στην Αίγυπτο. Πρόκειται για κίνηση με σημαντική γεωπολιτική σημασία, διότι μετά την πρόσφατη ανακοίνωση της κοινοπραξίας Noble Energy – Delek για την εμπορευσιμότητα του κοιτάσματος «Αφροδίτη» ανοίγει ο δρόμος για την κατασκευή αγωγού από το κοίτασμα προς τους δύο ανενεργούς τερματικούς σταθμούς LNG στην Αίγυπτο.

Οσον αφορά στην ενίσχυση της στρατιωτικής συνεργασίας Λευκωσίας – Ιερουσαλήμ με έμφαση στην ενεργειακή ασφάλεια, πρόκειται για μια συνεργασία την οποία ευνοούν και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Σύμφωνα δε με ισραηλινούς αναλυτές, η Κύπρος θα μπορούσε να προσφέρει στην Ιερουσαλήμ στρατηγικό βάθος με την προσφορά διευκολύνσεων, όπως π.χ. η στάθμευση πολεμικών αεροσκαφών που θα βρίσκονται εκτός του βεληνεκούς των πυραύλων της Χαμάς ή ακόμη και της Χεζμπολάχ.