Υπό την τζιχαντιστική απειλή και την ανάγκη προστασίας των συνόρων, υποστηρίζει σε άρθρο του το αμερικανικό περιοδικό Foreign Policy, η Ρωσία επιχειρεί να αυξήσει την επιρροή της στην Κεντρική Ασία και συγκεκριμένα στις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες. Από τότε που οι ρώσοι συνοριοφύλακες αποχώρησαν από τα νότια σύνορα του Τατζικιστάν με το Αφγανιστάν το 2005, ρώσοι αξιωματούχοι προειδοποιούν ότι η χώρα θα μπορούσε να γίνει η νέα πύλη εισόδου τζιχαντιστών προς τη Ρωσία. Ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν μοιάζει να εκπέμεπει το μήνυμα προς τις χώρες της Κεντρικής Ασίας «Αφηστε με να σας σώσω από τους τζιχαντιστές».
Όταν τον περασμένο Απρίλιο, ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, επισκέφθηκε το Τατζικιστάν είπε ότι η χώρα «αντιμετωπίζει αυξανόμενες απειλές από τον νότο εξαιτίας της επιδεινούμενης κατάστασης στο Αφγανιστάν, όπου έχουν παρεισφρήσει ήδη μαχητές του Ισλαμικού Κράτους». Εκτιμάται ότι περίπου 2.000 με 4.000 κάτοικοι των κρατών της Κεντρικής Ασίας (περίπου 400 από το Τατζικιστάν) έχουν ταξιδέψει στο Ιράκ και στη Συρία, ωστόσο ανεξάρτητοι αναλυτές αμφιβάλλουν για το κατά πόσο το Ισλαμικό Κράτος έχει καταφέρει να εδραιωθεί στο Αφγανιστάν ή απλά οι μαχητές του χρησιμοποιούν το όνομα για να ενισχύσουν την απήχηση της οργάνωσης.
Αυτό ωστόσο, «δεν εμπόδισε τη Ρωσία να επέμβει και να κάνει επίδειξη ισχύος στο Τατζικιστάν, όπου η Μόσχα δεσμεύθηκε να προσφέρει 1,2 δισ. δολάρια σε στρατιωτική βοήθεια προκειμένου να βοηθήσει τη χώρα να αντιμετωπίσει την απειλή των Ταλιμπάν και του Ισλαμικού Κράτους» γράφει το Foreign Policy. «Η Μόσχα δικαίως ανησυχεί για τον ισλαμικό εξτρεμισμό στην Κεντρική Ασία» σχολίασε στο FP, ο Τζον Χερμπστ, διευθυντής στο Κέντρο Ευρασίας του Ατλαντικού Συμβουλίου, μία δεξαμενή σκέψης με έδρα την Ουάσινγκτον στις Ηνωμένες Πολιτείες.
«Υπάρχουν πραγματικές απειλές. Αλλά θα προσπαθήσουν οι Ρώσοι να τις μεγεθύνουν για να πείσουν τις κυβερνήσεις της Κεντρικής Ασίας να συνεργαστούν πιο στενά μαζί τους; Σίγουρα» προσέθεσε. Στο Τατζικιστάν η Ρωσία έχει ήδη έντονη στρατιωτική παρουσία, με 6000 ρώσους στρατιώτες να βρίσκονται στη μεγαλύτερη ρωσική στρατιωτική βάση στο εξωτερικό, ενώ σχεδιάζει να στείλει ακόμη 3000 μέχρι το 2020.
Τώρα, σύμφωνα με το FP, η Μόσχα με τη δικαιολογία της απειλής από το Ισλαμικό Κράτος ενισχύει την παρουσία της στην περιοχή. Αναλυτές ωστόσο υποστηρίζουν ότι ενώ το Ισλαμικό Κράτος βρίσκεται στο Αφγανιστάν, δεν συνιστά τόσο σοβαρή απειλή όσο υποστηρίζει η Ρωσία. Η παρουσία του ριζοσπαστικού Ισλάμ απασχολεί το Κρεμλίνο αλλά και τις αυταρχικές κυβερνήσεις της Κεντρικής Ασίας. Στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου από το 1992 έως το 1997, εξτρεμιστές μαχητές από όλη την περιφέρεια συμμετείχαν σε μία σύγκρουση που άφησε πίσω της 50000 νεκρούς. Το 1999, μία σειρά βομβιστικών επιθέσεων στη Τασκένδη του Ουζμπεκιστάν προκάλεσε τον θάνατο 16 ανθρώπων και τον τραυματισμό 120. Και τον Οκτώβριο του 2014, το υπουργείο Εσωτερικών Υποθέσεων του Τατζικιστάν είπε ότι ανέτρεψε ένα σχέδιο ανατίναξης δύο τούνελ σε μεγάλο αυτοκινητόδρομο, από τζιχαντιστές που είχαν εκπαιδευτεί στη Συρία.
Ωστόσο, η παρουσία του Ισλαμικού Κράτους στην Κεντρική Ασία είναι σχετικά περιορισμένη, είπε ο Έντουαρντ Λέμον, ερευνητής που ασχολείται με την παρουσία μαχητών από την Κεντρική Ασία στη Μέση Ανατολή στο πανεπιστήμιο του Έξετερ στη Βρετανία. «Μόνο ένας στους 20000 τατζίκους μουσουλμάνους βρίσκονται στο Ιράκ και στη Συρία. Αντίθετα ένας στους 1500 βέλγους μουσουλμάνους έχουν πάει εκεί για να πολεμήσουν» προσέθεσε. Επομένως για τον ίδιο, η ενίσχυση της στρατιωτικής παρουσίας της Ρωσίας στην περιοχή «φοράει το ένδυμα της ασφάλειας των συνόρων, αλλά στην πραγματικότητα οι λόγοι είναι γεωπολιτικοί».
