«Οι Ευρωπαίοι θέλουν να κρατούν την Ελλάδα σε «κοντό λουρί» για να την ελέγχουν» έλεγε την περασμένη εβδομάδα κοινοτικός παράγοντας περιγράφοντας τη στάση και τις επιδιώξεις των δανειστών. Με δεδομένα τα στενά χρονικά περιθώρια που υπάρχουν ως τη λήξη της προθεσμίας της 30ής Ιουνίου, αυτό που αναμένεται να προσφέρουν οι δανειστές μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης είναι μια συμφωνία με τη μορφή της περαιτέρω επέκτασης του υπάρχοντος προγράμματος.
Συνέχεια στο μαρτύριο
Η συμφωνία εκτιμάται ότι θα προβλέπει τμηματικές εκταμιεύσεις, υπό τον όρο ότι η Ελλάδα θα υλοποιεί τις δεσμεύσεις της. Τα κεφάλαια που θα εκταμιεύονται θα χρησιμοποιούνται πρωτίστως για την κάλυψη των υποχρεώσεων προς τους δανειστές, οι οποίες αυξάνονται κατακόρυφα τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Συγκεκριμένα, έπειτα από τα 1,55 δισ. ευρώ που πρέπει να πληρωθούν στο ΔΝΤ στα τέλη Ιουνίου ακολουθούν:
- Τον Ιούλιο 3,5 δισ. ευρώ προς την ΕΚΤ και 0,5 δισ. ευρώ προς το ΔΝΤ.
- Τον Αύγουστο 3,2 δισ. ευρώ προς την ΕΚΤ και 300 εκατ. ευρώ προς το ΔΝΤ.
- Τον Σεπτέμβριο 1,2 δισ. ευρώ προς το ΔΝΤ.
- Τον Οκτώβριο 500 εκατ. ευρώ προς το ΔΝΤ.
- Τον Δεκέμβριο 1,2 δισ. ευρώ προς το ΔΝΤ.
Συνολικά ως το τέλος του έτους οι υποχρεώσεις προς τους πιστωτές είναι ύψους 11,9 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα 10,2 δισ. ευρώ πρέπει να πληρωθούν ως τα τέλη Σεπτεμβρίου.
Είναι προφανές ότι η όποια συμφωνία θα πρέπει να καλύπτει τουλάχιστον το εν λόγω χρονικό διάστημα. Τραπεζικές πηγές εκτιμούν ότι είναι πολύ πιθανό να φτάνει ως το τέλος Μαρτίου 2016, που λήγει το πρόγραμμα του ΔΝΤ, ώστε να δοθεί χρόνος στην ελληνική κυβέρνηση να ψηφίσει και να υλοποιήσει τις δεσμεύσεις που θα αναλάβει και να προετοιμαστεί η συμφωνία της επόμενης ημέρας. Το πρώτο τρίμηνο του επομένου έτους θα πρέπει να πληρωθούν 1,35 δισ. ευρώ προς το ΔΝΤ.
Το ενδεχόμενο χρεοκοπίας
Αν τελικά δεν υπάρξει συμφωνία ως το τέλος Ιουνίου και δεν καταβληθεί η δόση ύψους 1,55 δισ. ευρώ προς το ΔΝΤ, κάτι που δεν μπορεί να αποκλειστεί, τότε θα υπάρξει πιστωτικό γεγονός. Στην περίπτωση αυτή o Μάριο Ντράγκι θα μπορούσε να περιορίσει ή να σταματήσει την παροχή ρευστότητας προς τις ελληνικές τράπεζες μέσω που έκτακτου μηχανισμού ELA. Βεβαίως υπάρχει το ενδεχόμενο το ΔΝΤ να μην προχωρήσει άμεσα στην κήρυξη πιστωτικού γεγονότος και να αφήσει περιθώριο ενός μηνός σε περίπτωση που οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται.
Σύμφωνα με την ΕΚΤ, η ευρωτράπεζα χρηματοδοτεί τράπεζες που είναι φερέγγυες και διαθέτουν ενέχυρα (collaterals). Οι ελληνικές τράπεζες μπορούν να χρηματοδοτούνται από τον μηχανισμό ELA ακόμη και αν η Ελλάδα δεν είναι σε πρόγραμμα. Ωστόσο, αν δεν πληρωθεί το ΔΝΤ και η χώρα χρεοκοπήσει, τότε οι εγγυήσεις του Ελληνικού Δημοσίου που χρησιμοποιούν οι τράπεζες στα ίδια κεφάλαιά τους θα εκπέσουν και θα έχουν πρόβλημα φερεγγυότητας. Το ίδιο θα συμβεί και με τα έντοκα που χρησιμοποιούν οι τράπεζες ως ενέχυρα για να αντλήσουν ρευστότητα από την ΕΚΤ.
Το γεγονός αυτό μπορεί να οδηγήσει στην επιβολή περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων (capital controls). Πρέπει να σημειωθεί ότι την επιβολή capital controls αποφασίζει η κυβέρνηση και νομοθετεί το Κοινοβούλιο ύστερα από εισήγηση της Τράπεζας της Ελλάδος. Η επιβολή τους λοιπόν είναι στο χέρι της κυβέρνησης. Σε κάθε περίπτωση, τραπεζικές πηγές επισημαίνουν ότι «αν δεν υπάρξει συμφωνία, μπαίνουμε σε αχαρτογράφητα νερά».
Αυξάνεται η πίεση
Στο μεταξύ αναμένεται να αυξηθεί η πίεση προς την ελληνική πλευρά. «Τώρα αρχίζει η σκληρή διαπραγμάτευση» αναφέρουν οι ίδιες πηγές, οι οποίες εκτιμούν ότι «οι πιστωτές θα κλιμακώσουν την πίεση καθώς πλησιάζουμε στο deadline της 30ής Ιουνίου με στόχο να υπάρξει συμφωνία».
Πάντως από την αγορά αναμένεται με ενδιαφέρον η στάση της ΕΚΤ την προσεχή Τετάρτη ύστερα από την υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας σε CCC, μία βαθμίδα πριν από τη χρεοκοπία, από τον διεθνή οίκο Standard & Poor’s.
Μέχρι στιγμής το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ που αποφασίζει με ψηφοφορία χρησιμοποιεί διάφορες ερμηνείες των αξιολογήσεων ώστε να αποφύγει το «κούρεμα». «Βρίσκεται στη διακριτική ευχέρεια της ΕΚΤ αν θα τραβήξει ή όχι την πρίζα στις ελληνικές τράπεζες» αναφέρουν τραπεζικές πηγές. Ως τώρα με τη στάση της φαίνεται ότι περιμένει σήμα από το Eurogroup. Αν στη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης της προσεχούς Πέμπτης υπάρξει αρνητική απόφαση για την Ελλάδα, θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι την Τετάρτη 24 Ιουνίου θα προχωρήσει σε «κούρεμα» των ενεχύρων.
Οι ελληνικές τράπεζες έχουν ήδη χρησιμοποιήσει ενέχυρα ύψους 119 δισ. ευρώ για να αντλήσουν ρευστότητα και υπολογίζεται ότι τους απομένουν άλλα 33 δισ. ευρώ. Ακόμη και ένα «κούρεμα» της τάξεως του 10% θα δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στη ρευστότητα του συστήματος.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
