Min Kamp

Είναι σίγουρα εκδοτικό γεγονός η έκδοση και στα ελληνικά (από τον Καστανιώτη) της εξαλογίας του νορβηγού συγγραφέα Καρλ Ούβε Κνάουσγκορντ με τίτλος «Ο αγώνας μου» («Min Kamp» στα νορβηγικά, όπως ακριβώς και ο τίτλος του μανιφέστου του Χίτλερ). Γραμμένο μεταξύ του 2009 και του 2011, το βιβλίο είναι μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες στη Νορβηγία. Είναι επίσης ένα βιβλίο που έτυχε ευνοϊκότατης κριτικής υποδοχής όπου μεταφράστηκε (ιδιαίτερα στον αγγλοσαξονικό κόσμο και στη Γαλλία), ενώ έχει αγαπηθεί από πολλούς συγγραφείς, όπως η Ζέιντι Σμιθ και ο Τζέφρι Ευγενίδης. Περιμένουμε με ενδιαφέρον τον πρώτο τόμο της ελληνικής έκδοσης για να δούμε ποιες θα είναι οι αντιδράσεις του ελληνικού κοινού, αν θα παρασυρθεί και αυτό μέσα στη θάλασσα από τις χιλιάδες ανώδυνες λεπτομέρειες μιας ύπαρξης όπως συνέβη με τους σκανδιναβούς αναγνώστες.

Τι είναι αυτό το βιβλίο; Μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι είναι ακατάτακτο, αν δεν θέλουμε να το κατατάξουμε αμέσως στην αυτοβιογραφία. Ο Κνάουσγκορντ, που έχει γεννηθεί το 1968, αφηγείται εδώ τη ζωή του, λεπτομέρειες μιας καθημερινότητας που θα φαινόταν αδιάφορη και τετριμμένη, αλλά οργανωμένη μέσα σ’ αυτή τη μεγάλη αφήγηση, που τη χαρακτηρίζει η επαναληπτικότητα, λειτουργεί υπνωτιστικά, όπως έχει επισημάνει η διεθνής κριτική. Το πρώτο βιβλίο που θα διαβάσουμε στα ελληνικά είναι αφιερωμένο στον πατέρα του συγγραφέα, έναν τυραννικό άνθρωπο, αλκοολικό, που ο Κνάουσγκορντ τον παρουσιάζει με έναν τρόπο ζοφερό, όπως ζοφερό παρουσιάζει και το όλο οικογενειακό περιβάλλον. Ενα από τα πολλά σκάνδαλα που συνοδεύουν το βιβλίο και συμβάλλουν στη δημοσιότητά του είναι η αντίδραση της ευρύτερης οικογένειας Κνάουσγκορντ, που χαρακτήρισε αυτόν τον τόμο «λογοτεχνία του Ιούδα».

Για όσους ψάχνουν για νέους Τσέχοφ και νέους Τολστόι, ο νορβηγός συγγραφέας είναι «ο νέος Προυστ». Δεν είναι μόνο το μέγεθος του βιβλίου. Είναι κυρίως η εμμονή στη λεπτομέρεια και στο ασήμαντο που οδηγούν στη σύγκριση. Στον Προυστ πάνω απ’ όλα είναι όμως το στυλ. Ο Κνάουσγκορντ διατείνεται ότι δεν έχει κανένα στυλ. Είναι κι αυτό ένα… στυλ. Περιμένουμε λοιπόν να κρίνουμε εκ του… αναγνωστικού αποτελέσματος.