Η απόκτηση παιδιού αλλάζει κυριολεκτικά τη ζωή μιας γυναίκας. Οπως μάλιστα δείχνει τώρα μια νέα μελέτη, η εγκυμοσύνη αλλάζει ακόμη και τον εγκέφαλο των γυναικών και μάλιστα μόνιμα. Και αυτό διότι ο «καταρράκτης» των θηλυκών ορμονών κατά τη διάρκεια της κύησης μπορεί να επηρεάσει τμήματα-«κλειδιά» του κεντρικού νευρικού συστήματος της μητέρας, σύμφωνα με τελευταία ερευνητικά στοιχεία.
Τα νέα ευρήματα παρουσιάστηκαν στο συνέδριο της Καναδικής Ενωσης Νευροεπιστημών, το οποίο έλαβε χώρα από τις 24 ως τις 27 Μαΐου στο Βανκούβερ του Καναδά. Μαρτυρούν ότι η κύηση μπορεί να επηρεάσει τον γυναικείο εγκέφαλο, την ίδια στιγμή όμως μπορούν να ρίξουν φως στην ήδη υπάρχουσα αψιμαχία των ειδικών σχετικά με το αν η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης που λαμβάνουν γυναίκες στην εμμηνόπαυση μπορεί να επηρεάσει τον κίνδυνο εμφάνισης νόσου Αλτσχάιμερ αργότερα στη ζωή.
Η μελέτη επικεντρώθηκε σε δύο από τα οιστρογόνα που χρησιμοποιούνται από τις εμμηνοπαυσιακές γυναίκες και έδειξε ότι μπορούν να έχουν μια πολύπλοκη επίδραση η οποία εξαρτάται από την ηλικία της κάθε γυναίκας, καθώς και από το αν έχει γεννήσει ή όχι.
Παρότι η ερευνητική δουλειά διεξήχθη σε αρουραίους στο εργαστήριο, οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας στο Βανκούβερ του Καναδά πιστεύουν ότι τα αποτελέσματα αφορούν και τους ανθρώπους καθώς εμπλέκονται οι ίδιες ορμόνες και εγκεφαλικά κύτταρα.
Αλλαγή στην «πλαστικότητα» του εγκεφάλου
Συγκεκριμένα οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι η τεράστια αύξηση (ακόμη και κατά εκατοντάδες φορές) σε οιστρογόνα που λαμβάνει χώρα στον οργανισμό της γυναίκας στην εγκυμοσύνη μπορεί να αλλάξει την «πλαστικότητα» του εγκεφάλου –την ανάπτυξη νευρικών κυττάρων σε μια περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται ιππόκαμπος και η οποία είναι υπεύθυνη για τη μνήμη και τη χωρική αντίληψη.
«Η πιο πρόσφατη μελέτη μας δείχνει ότι η μητρότητα αλλάζει τη γνωσιακή κατάσταση και τη νευροπλαστικότητα του εγκεφάλου ως απόκριση στην ορμονοθεραπεία, γεγονός που κατ’ επέκταση αποδεικνύει πως η μητρότητα αλλάζει μόνιμα τον εγκέφαλο» ανέφερε η Λίζα Γκαλέα από το Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας και προσέθεσε: «Οι ορμόνες έχουν βαθιά επίδραση στον εγκέφαλο. Η εγκυμοσύνη και η μητρότητα αποτελούν γεγονότα που αλλάζουν τη ζωή των γυναικών και μαζί με αυτήν την ψυχολογική κατάστασή τους αλλά και τη φυσιολογία τους». Σύμφωνα με την ειδικό, οι παράγοντες αυτοί πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όταν οι γιατροί θεραπεύουν διαταραχές του εγκεφάλου στις γυναίκες.
Η πιο ισχυρή μορφή θεραπείας με οιστρογόνα (η οιστραδιόλη) φάνηκε μάλιστα να αυξάνει την παραγωγή νέων κυττάρων στον ιππόκαμπο, καθώς και τις πιθανότητες επιβίωσης αυτών των νευρικών κυττάρων μακροπρόθεσμα, είπε η δρ Γκαλέα κατά τη διάρκεια της παρουσίασής της στο συνέδριο του Βανκούβερ.
Η ορμονο-επίδραση σε μητέρες και μη
Η ερευνητική ομάδα ανακάλυψε επίσης ότι η μακροχρόνια έκθεση σε οιστραδιόλη έδινε «ώθηση» στη μνήμη νεαρών θηλυκών αρουραίων, όπως έδειξαν πειράματα στα οποία τα ζώα προσπαθούσαν να βγουν από έναν λαβύρινθο. Πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι αυτό δεν συνέβη όταν οι αρουραίοι έλαβαν ένα άλλο οιστρογόνο, την οιστρόνη, η οποία περιέχεται στις περισσότερες θεραπείες ορμονικής υποκατάστασης. Αυτή τουλάχιστον ήταν η (μη) επίδραση όταν η οιστρόνη χορηγήθηκε σε μεσήλικους θηλυκούς αρουραίους που είχαν ήδη βιώσει τη μητρότητα –η ορμόνη φάνηκε να μειώνει την ικανότητα μάθησης και μνήμης των ζώων.
Ωστόσο, όταν χορηγήθηκε σε θηλυκούς αρουραίους αντίστοιχης ηλικίας που δεν είχαν προηγουμένως γεννήσει ορμονοθεραπεία με βάση την οιστρόνη, τα πειραματόζωα παρουσίασαν βελτίωση στη μάθηση και στη μνήμη αλλά και μεγαλύτερη νευροπλαστικότητα στον ιππόκαμπο του εγκεφάλου, γεγονός που μαρτυρούσε πως η προηγούμενη εγκυμοσύνη είχε επηρεάσει για πάντα τον εγκέφαλο.
Νέοι δρόμοι στη θεραπεία νευρο-εκφυλιστικών διαταραχών στις γυναίκες
Καθώς, όπως προαναφέρθηκε, η οιστρόνη περιέχεται σε ορισμένες από τις πιο κοινές μορφές ορμονοθεραπείας, τα ευρήματα μπορούν να έχουν σημαντική επίδραση στη θεραπεία νευροεκφυλιστικών διαταραχών στις γυναίκες, σημείωσε η δρ Γκαλέα.
«Αν κάποια γυναίκα έχει γεννήσει, εμφανίζει καλύτερη μνήμη αλλά συγχρόνως διατρέχει αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης μορφών άνοιας όπως η νόσος Αλτσχάιμερ αργότερα στη ζωή της, όπως δείχνουν διαφορετικά στοιχεία. Ωστόσο δεν γνωρίζουμε γιατί μπορεί να συμβαίνει αυτό» είπε η ειδικός στη βρετανική εφημερίδα «The Independent».
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης πολλές γυναίκες αναφέρουν πως αισθάνονται ότι η μνήμη τους τις εγκαταλείπει. Ωστόσο δύο έτη μετά τη γέννα η μνήμη βελτιώνεται σημαντικά, παρότι τείνει να φθίνει ταχύτερα στη μέση ηλικία σε σύγκριση με γυναίκες που δεν έχουν γεννήσει ποτέ. «Οσο πιο πολλά παιδιά κάνει μια γυναίκα τόσο μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας αργότερα στη ζωή της αντιμετωπίζει. Τα πολλά παιδιά «εμπλουτίζουν» τη ζωή αλλά πιθανότατα προκαλούν και περισσότερο στρες» κατέληξε η ερευνήτρια.
HeliosPlus
