Πόσοι από εσάς έχετε σκεφτεί να φτιάξετε ένα βιβλίο με τις συνταγές της γιαγιάς σας; Και πόσοι το έχετε καταφέρει και μάλιστα με τη χρηματοδότηση άλλων; Αν απαντήσετε υποθετικά έστω, αλλά αυθόρμητα στα δύο αυτά ερωτήματα, θα μπορέσετε να καταλάβετε τον λόγο που φιλοξενούμε σήμερα, σε αυτήν εδώ τη στήλη, την Αλεξάνδρα Στράτου. Μια νεαρή σεφ που έφτιαξε ένα βιβλίο μαγειρικής χωρίς να γράψει ούτε μία δική της συνταγή! Τι ακριβώς έκανε; Συγκέντρωσε απλώς τις συνταγές της οικογένειάς της σε μια όμορφη έκδοση και τις εμπλούτισε με λίγα δικά της πεζά κείμενα για την ομορφιά τού να μοιράζεσαι μαγειρεύοντας.
Το βιβλίο της Αλεξάνδρας «Cooking to Share» (Μαγειρεύοντας για το μοίρασμα) δεν τυπώθηκε αρχικά όπως συνηθίζεται, αλλά κυκλοφόρησε σε ηλεκτρονική μορφή με χρήματα που συγκεντρώθηκαν μέσω της διαδικτυακής πλατφόρμας Kickstarter. Ούτε ένας, ούτε δύο, ούτε τρεις ήταν οι χρηματοδότες, αλλά 500 και αν αναρωτιέστε πώς ένα τόσο απλό εγχείρημα έπεισε τόσο κόσμο να το χρηματοδοτήσει, η απάντηση είναι εξίσου απλή: οι δυνητικοί αναγνώστες ταυτίστηκαν. «Ελαβα πολλά συγκινητικά μηνύματα από ανθρώπους που μου έλεγαν ότι ήθελαν να κάνουν το ίδιο, να συγκεντρώσουν δηλαδή τις συνταγές της οικογένειάς τους» μου εξομολογήθηκε όταν τη συνάντησα.
Το βιβλίο: Σαν βγεις στον πηγαιμό
Στη συνέχεια βέβαια και χάρη σε αυτή τη χρηματοδότηση το βιβλίο τυπώθηκε. Είναι γραμμένο στα αγγλικά, περιλαμβάνει πλούσιο φωτογραφικό υλικό και θα μπορούσε να εκπροσωπήσει επάξια την ελληνική κουζίνα ως ένας ακόμη οδηγός μαγειρικής. Ομως ο στόχος της δημιουργού του δεν ήταν αυτός. «Δεν ήθελα να δείξω ότι ξέρω να μαγειρεύω ελληνικά, δεν είναι δικές μου οι συνταγές. Τις έχω καταγράψει όπως τις άκουσα από τη γιαγιά μου και την κυρία που μαγείρευε για την οικογένειά μου, όταν ήμουν παιδί. Κάνοντας αυτή τη διαδικασία ήθελα να συνδεθώ με το παρελθόν μου, με την οικογένειά μου. Το βιβλίο αυτό ήταν μια επιστροφή στις ρίζες μου. Διότι για μένα τα οικογενειακά τραπεζώματα αποτελούν μεγάλο κομμάτι τού ποια είμαι» λέει.
Το ταξίδι της Αλεξάνδρας Στράτου στη μαγειρική είναι ένα ταξίδι εσωτερικής αναζήτησης. Eνα ταξίδι επιστροφής στην Ιθάκη της, στην οικογένειά της, στον τόπο της, στις ρίζες της. Κάτι που σε καμία περίπτωση δεν φανταζόταν όταν ξεκινούσε τις σπουδές της στην Ισπανική Λογοτεχνία, στο Πανεπιστήμιο Μπράουν των ΗΠΑ. «Θέλω να βοηθάω τους ανθρώπους να βλέπουν την όμορφη πλευρά της ζωής. Μαγειρεύω για αυτούς, για να είναι χαρούμενοι» μου είπε δικαιολογώντας την επιλογή της να φοιτήσει και σε μια σχολή μαγειρικής μετά το πέρας των σπουδών της, την Escuela de Cocina Luis Irizar, στην Ισπανία. Και κάπως έτσι η Αλεξάνδρα έγινε σεφ.
Κουζίνα: Επιβίωση και αυτογνωσία
Η επιστροφή στον εαυτό, η βαθύτερη γνωριμία μαζί του, η αυτογνωσία, είναι εκείνα που κινητοποίησαν την Αλεξάνδρα να γράψει το δικό της βιβλίο μαγειρικής. Οχι για να το απευθύνει στους ξένους, ώστε να γνωρίσουν την παραδοσιακή κουζίνα του τόπου μας, ούτε για να μαζέψει ξανά για το ελληνικό κοινό αυτά που ήδη ξέρουν. «Για να εμπνεύσω τους αναγνώστες να ακολουθήσουν το ίδιο μονοπάτι, να κάνουν την ίδια πράξη, ώστε να επιστρέψουν στις ρίζες τους. Απευθύνομαι στη νεότερη γενιά που έχει αποσυνδεθεί από τη διαδικασία του φαγητού, έχει συνηθίσει το καθημερινό φαγητό να το μαγειρεύει η μαμά, η γιαγιά ή κάποιος άλλος. Ωστόσο το να έχεις μια λειτουργική κουζίνα στο σπίτι σου είναι ουσιώδες για την ανθρώπινη υπόστασή σου». Γιατί άραγε; Οι εξηγήσεις δεν αργούν να έρθουν: «Τα δύο βασικά πράγματα που χρειαζόμαστε για να επιβιώσουμε είναι η στέγη και το φαγητό, άρα μαγειρεύοντας εξασφαλίζεις την επιβίωσή σου. Ο άνθρωπος που μπαίνει στη διαδικασία να μαγειρέψει για τον εαυτό του και τους άλλους είναι πιο κοντά στην ανθρώπινη υπόστασή του κατά κάποιον τρόπο. Αν μια μέρα κάνω παιδιά, εύχομαι να είμαστε όλοι μαζί μέσα στην κουζίνα και να με βοηθάνε, να συνεργαζόμαστε για την επιβίωσή μας».
Μαγειρική: Τραπέζι για έναν και για όλους
Το τραπέζι της οικογένειας, το τραπέζι της παρέας είναι για την Αλεξάνδρα σημείο συνάντησης, εστία ζυμώσεων: «Εχω πολύ ωραίες αναμνήσεις από τα τραπέζια των παιδικών μου χρόνων και σήμερα θέλω να αναπαράγω την αίσθηση αυτή όταν καλώ τους φίλους μου να φάμε μαζί. Τους εμπλέκω πάντα στη διαδικασία, τους αναθέτω να αποτελειώσουν το ζέσταμα του κρέατος, να το σερβίρουν με τη σάλτσα, να με βοηθήσουν στο στρώσιμο του τραπεζιού. Μου αρέσει να μαγειρεύω για ανθρώπους που δεν γνωρίζονται καλά μεταξύ τους. Γιατί θεωρώ ότι δημιουργούνται νέες συνέργειες ειδικά όταν συμμετέχουν και οι ίδιοι με κάποιον τρόπο στη διαδικασία». Φυσικά ο σύγχρονος τρόπος ζωής αναγκάζει και την ίδια, όπως και τους περισσότερους, να τρώει αρκετές φορές μόνη. Μαγειρεύει για τον εαυτό της; «Παλαιότερα όχι, τώρα πια πολλές φορές. Με πολλή όρεξη φτιάχνω για μένα ένα ωραίο, πλούσιο πρωινό και θεωρώ πολύ σημαντικό να μπορείς να μαγειρεύεις για τον εαυτό σου. Είναι ένα δείγμα αγάπης προς εσένα. Διότι για να μπορέσεις να φροντίσεις κάποιον άλλον πρέπει πρώτα να μπορείς να φροντίσεις τον εαυτό σου. Το φαγητό, δηλαδή, ενώ είναι μια πράξη αγάπης για τους άλλους, τελικά σε βοηθάει να επιστρέψεις στον εαυτό σου».
Λαϊκή: Η ύπαιθρος στην πόλη
Και προτού προλάβουμε να αισθανθούμε τύψεις για τον τρόπο με τον οποίο ζούμε, η Αλεξάνδρα το ξεκαθαρίζει: «Δεν θεωρώ ρεαλιστικό να πω σε κάποιον να μαγειρεύει καθημερινά. Θα του προτείνω όμως να πηγαίνει στη λαϊκή. Να έχει τα βασικά στο ψυγείο του, ώστε ανά πάσα στιγμή να μπορεί χωρίς προγραμματισμό να φτιάξει κάτι. Η λαϊκή μού αρέσει γιατί με φέρνει σε επαφή με τη φύση και τους ανθρώπους της υπαίθρου και με μαθαίνει πράγματα που δεν θα τα μάθαινα ποτέ ως γνήσιο παιδί της πόλης».
Το βιβλίο της Αλεξάνδρας Στράτου «Cooking to Share» κυκλοφορεί στα αγγλικά (www.cookingtoshare.com).
*Δημοσιεύθηκε στο BΗΜΑ GOURMET την Κυριακή 10 Μαΐου 2015.
