Ερωτήματα και προβληματισμό ως προς τον ρόλο και τις δραστηριότητες που αναπτύσσει ο Γιάνης Βαρουφάκης γεννούν οι πρόσφατες συναντήσεις του αρχικά με τον μεγαλοεπενδυτή Τζορτζ Σόρος στο Βερολίνο και στη συνέχεια στην Ουάσιγκτον με τον μεγαλοδικηγόρο Λι Μπουχάιτ, ο οποίος είναι ο πλέον ειδικός στον πλανήτη για θέματα αναδιάρθρωσης κρατικού χρέους. Τα ερωτήματα που εγείρονται αφορούν τις επιδιώξεις του υπουργού Οικονομικών, το αν οι κινήσεις του υπηρετούν τους στόχους της κυβέρνησης και είναι σε γνώση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα ή αφορούν δικές του πρωτοβουλίες.
Οι επαφές στην Ουάσιγκτον


Την περασμένη εβδομάδα, όπως αποκάλυψε η αμερικανική εφημερίδα «The New York Times», ο κ. Βαρουφάκης κατά την επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον για τη σύνοδο του ΔΝΤ συναντήθηκε με τον Λι Μπουχάιτ, ο οποίος ήταν σύμβουλος της ελληνικής κυβέρνησης κατά το PSI και συνέβαλε σημαντικά στη μαζική συμμετοχή των ιδιωτών στο «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων. Η συνάντηση, σύμφωνα με τραπεζικούς κύκλους, «έστειλε μηνύματα στην αγορά». Πληροφορίες αναφέρουν ότι ο κ. Βαρουφάκης διερεύνησε το ενδιαφέρον του Λι Μπουχάιτ να συνεργαστεί και πάλι με την ελληνική κυβέρνηση. Αλλες σημειώνουν ότι ο αμερικανός μεγαλοδικηγόρος ούτως ή άλλως παρέχει τις υπηρεσίες του στην Ελλάδα στο πλαίσιο του PSI. Σε κάθε περίπτωση η κίνηση αυτή προκαλεί ερωτηματικά ως προς τους στόχους της κυβέρνησης Τσίπρα, δηλαδή αν η αθέτηση μιας πληρωμής προς τους πιστωτές που συνιστά default και η αναδιάρθρωση του χρέους είναι στα σχέδιά της.
Επισήμως το έχει αποκλείσει, ωστόσο με τις κινήσεις του ο κ. Βαρουφάκης κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να κρατήσει ζωντανό το σενάριο ενός default. Οπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, δύο είναι τα ενδεχόμενα: «Είτε ο υπουργός Οικονομικών επιδιώκει την αναδιάρθρωση του χρέους είτε μπλοφάρει για να ασκήσει πίεση στους πιστωτές». Οι ίδιες πηγές όμως επισημαίνουν ότι η κυβέρνηση δεν μπορεί επιλεκτικά να μην πληρώσει π.χ. μια δόση στο ΔΝΤ ή ένα ομόλογο στην ΕΚΤ ευελπιστώντας να προκαλέσει μια συζήτηση για αναδιάρθρωση του χρέους.
«Δεν υπάρχει απομονωμένο χρέος» αναφέρουν. «Αν χάσεις μια πληρωμή» εξηγούν, «αυτόματα όλοι οι πιστωτές έχουν δικαίωμα, όχι υποχρέωση, να ζητήσουν τα χρήματά τους». Είναι προφανές ότι μια τέτοια κίνηση θα άνοιγε το κουτί της Πανδώρας.
Σύμφωνα με πληροφορίες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, ο κ. Βαρουφάκης στο κλειστό τραπέζι που έγινε τη Μεγάλη Παρασκευή στο βερολινέζικο ξενοδοχείο «Aldon» με τη συμμετοχή του Τζορτζ Σόρος και άλλων διακεκριμένων συνδαιτυμόνων τους έδωσε την εντύπωση ότι θα συνεχίσει να μπλοφάρει μέχρι τέλους, απειλώντας να μην πληρώσει είτε κάποια δόση στο ΔΝΤ τους επόμενους μήνες είτε τα ομόλογα της ΕΚΤ που λήγουν τον Ιούλιο και τον Αύγουστο.
Το ίδιο μήνυμα μετέδωσε και στην Ουάσιγκτον. Ενώ κατά το ταξίδι του στην αμερικανική πρωτεύουσα ανήμερα το Πάσχα των καθολικών και τη συνάντησή του με την Κριστίν Λαγκάρντ δήλωνε ότι «η Ελλάδα προτίθεται να εκπληρώσει όλες τις υποχρεώσεις προς όλους τους πιστωτές της», δημιουργώντας την εντύπωση ότι η κυβέρνηση έχει εγκαταλείψει το ενδεχόμενο να αθετήσει τις υποχρεώσεις της, δέκα ημέρες αργότερα, όταν επέστρεψε στην Ουάσιγκτον για τη σύνοδο του ΔΝΤ, δήλωνε σε συναδέλφους του, σύμφωνα με δημοσίευμα των «New York Times», ότι εσκεμμένα χρησιμοποίησε τη φράση «η Ελλάδα προτίθεται να εκπληρώσει» και όχι το «θα εκπληρώσει».
Οι πραγματικές επιδιώξεις


Και ναι μεν στην Ουάσιγκτον ήταν με υπουργούς Οικονομικών, στο Βερολίνο όμως ήταν με επενδυτές όπως ο Τζορτζ Σόρος, οι οποίοι εξυπηρετούν τα δικά τους συμφέροντα. Τίθεται λοιπόν το ερώτημα κατά πόσον ο έλληνας υπουργός Οικονομικών μπορεί να ανταλλάσσει μαζί τους πληροφορίες για θέματα στρατηγικής και αν ο Πρωθυπουργός είναι ενήμερος για τις κινήσεις του υπουργού του και κατά πόσο τις εγκρίνει.
Διότι, όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, μόνο η συζήτηση ενδεχόμενου default έχει οδηγήσει τις τιμές των ελληνικών ομολόγων σε επίπεδα χαμηλότερα και από αυτά του 2012. «Αν κάποιος γνωρίζει τις πραγματικές προθέσεις της κυβέρνησης μπορεί να αγοράσει σήμερα ομόλογα προσδοκώντας κέρδη ύστερα από ενδεχόμενη συμφωνία με τους πιστωτές. Αν πάλι η ελληνική κυβέρνηση σχεδιάζει τη μη πληρωμή π.χ. των ομολόγων της ΕΚΤ, τότε μπορεί να σορτάρει (σ.σ.: πουλήσει) το ευρώ προσδοκώντας κέρδη από την πτώση της ισοτιμίας του» σημειώνουν.


Από τον Γιώργο στον Γιάνη
Οι σύμβουλοι του υπουργού και ο κύκλος του Bard College
Παρόντες στη συνάντηση του Βερολίνου ήταν οικονομολόγοι όπως οι καθηγητές Τζόζεφ Στίγκλιτζ, Τζέιμς Γκαλμπρέιθ και Τζέφρι Σακς, οι οποίοι είχαν διατελέσει στο παρελθόν άτυποι σύμβουλοι του Γιώργου Παπανδρέου κατά τη διαπραγμάτευση πριν από την προσφυγή στο ΔΝΤ. Αλλωστε στην ομάδα συμβούλων του κ. Παπανδρέου ήταν και ο κ. Βαρουφάκης και η κυρία Ελενα Παναρίτη, σημερινή σύμβουλος του υπουργού Οικονομικών.
Η διεθνής αυτή «παρέα» διατηρεί σχέσεις και έχει αναπτύξει δραστηριότητα τα τελευταία χρόνια της πορείας του ΣΥΡΙΖΑ προς την εξουσία. Βασικός κρίκος θεωρείται ο οικονομολόγος και επικεφαλής του Levy Institute του Bard College της Νέας Υόρκης Δημήτρης Παπαδημητρίου, η σύζυγος του οποίου Ράνια Αντωνοπούλου είναι αναπληρώτρια υπουργός για την Καταπολέμηση της Ανεργίας και καθηγήτρια στο Bard College.
Ο κ. Παπαδημητρίου είναι επίσης οικονομικός διευθυντής (CFO) του Κολεγίου, το οποίο στηρίζεται σε δωρεές για τη λειτουργία του. Μάλιστα τα τελευταία χρόνια έχει μεγαλώσει η εξάρτησή του από αυτές. Σύμφωνα με τη Moody’s, το 2013 το 43% των εσόδων του προερχόταν από δωρεές έναντι 33% το 2009. Ενας από τους βασικούς χρηματοδότες του είναι ο Τζορτζ Σόρος, ο οποίος κάθε χρόνο προβαίνει σε δωρεές δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων, όπως το 2011, όταν έδωσε 60 εκατ. δολάρια. Μάλιστα ο διευθυντής του Bard College Λίον Μποστάιν διατηρεί στενή σχέση με τον μεγαλοεπενδυτή και είναι σύμβουλος στο ίδρυμά του Open Society Foundation και πρόεδρος στο Πανεπιστήμιο Κεντρικής Ευρώπης που έχει ιδρύσει ο Τζορτζ Σόρος στη Βουδαπέστη.
Στο Bard College εργάζεται και ο Τζέιμς Γκαλμπρέιθ, ο οποίος λειτουργεί ως άτυπος σύμβουλος του κ. Βαρουφάκη. Ο Τζέιμς Γκαλμπρέιθ, που είναι καθηγητής στο University of Texas στο Οστιν των ΗΠΑ, λέγεται ότι μεσολάβησε για να μετακομίσει εκεί στη διάρκεια της κρίσης ως επισκέπτης καθηγητής ο κ. Βαρουφάκης. Οι δυο τους οργάνωσαν το ταξίδι του Αλέξη Τσίπρα στις ΗΠΑ και την ομιλία του στο Πανεπιστήμιο του Τέξας το 2014, στο οποίο εμφανίζεται και πάλι ως δωρητής ο Τζορτζ Σόρος.
Βεβαίως οι προθέσεις του κ. Βαρουφάκη για αναδιάρθρωση του χρέους μπορεί να είναι αληθινές –άλλωστε δεν έχει εγκαταλείψει τη θέση του αυτή. Σε άρθρο του την περασμένη Παρασκευή στο Project Syndicate υποστηρίζει ότι πρέπει να εγκαταλειφθεί η λογική ότι το χρέος πρέπει να υποχωρήσει το 2020 στο 120% του ΑΕΠ η οποία οδηγεί στην εφαρμογή πολιτικών λιτότητας και, αντίθετα, «να χαράξουμε ένα σχέδιο που θα βλέπει το μέλλον με βάση λογικές παραδοχές για τα πρωτογενή πλεονάσματα, τους ρυθμούς ανάπτυξης, τις καθαρές επενδύσεις και τις εξαγωγές». «Αν αυτό σημαίνει» αναφέρει «ότι το χρέος θα ξεπεράσει το 120% του ΑΕΠ το 2020, τότε μπορούμε να επινοήσουμε έξυπνους τρόπους για να εξορθολογίσουμε, αλλάξουμε ή αναδιαρθρώσουμε το χρέος». Βεβαίως δεν γνωρίζουμε αν απηχεί τη θέση της κυβέρνησης.
Σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες, στην προσέγγιση για αναδιάρθρωση του χρέους φέρεται να συμφωνεί το ΔΝΤ και να υπάρχει σύγκλιση απόψεων με τον Πόουλ Τόμσεν. Αλλωστε, η βιωσιμότητα του χρέους αποτελεί πάγια θέση του Ταμείου. Οι Ευρωπαίοι όμως που θα πρέπει να αναλάβουν το κόστος ούτε που θέλουν να το ακούνε

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ