Ο Ροντρίγκο Ράτο αφέθηκε ελεύθερος μετά τη σύλληψή του με την κατηγορία απάτης και ξεπλύματος χρήματος, σε μία υπόθεση που έχει γίνει σεισμός στην Ισπανία και φωτίζει τις σκοτεινές γωνίες στους διαδρόμους της Μαδρίτης. Ο άνθρωπος που είχε βάλει την σφραγίδα του στο «οικονομικό θαύμα» της δεκαετίας του ’90 και κατέληξε στην ηγεσία του ΔΝΤ είχε διαδρομή παράλληλη με εκείνη της ισπανικής οικονομίας -η κάθοδός του μοιάζει, εκ των υστέρων, συνώνυμη με την πορεία προς την κρίση.
Η δικαστική έρευνα στη Μαδρίτη που έχει βάλει στο στόχαστρο τον Ράτο είχε ξεκινήσει εδώ και καιρό και κορυφώθηκε με την σύλληψη του Ράτο το βράδυ της Πέμπτης. Στο στόχαστρό της βρίσκονται και άλλα πρόσωπα του περιβάλλοντός του, χωρίς να έχουν δοθεί περισσότερες λεπτομέρειες, και φαίνεται σύμφωνα με τα όσα αναφέρουν τα ισπανικά ΜΜΕ πως αφορά μεταξύ άλλων και την προέλευση τεράστιων ποσών που είχε πρόσφατα «επαναπατρίσει» από λογαριασμούς στην Ελβετία.
Οι φωνές λίγων παριστάμενων έξω από το σπίτι του το βράδυ της Πέμπτης δείχνουν με τον σαφέστερο τρόπο που έχει καταλήξει ο κάποτε «υπερυπουργός» του Αθνάρ: «Ξεδιάντροπε» του φώναζαν ενώ οι αστυνομικοί τον απομάκρυναν. «Απατεώνα» τον χαρακτηρίζει την Παρασκευή η εφημερίδα Mundo, η οποία πρόσκειται στο ίδιο πολιτικό στρατόπεδο, το Λαϊκό Κόμμα.
Ο Ράτο είχε ξεκινήσει με τις καλύτερες περγαμηνές την πορεία του: Ήδη από τα χρόνια της νιότης του, είχε ιδρύσει 20 εταιρείες και στη δεκαετία του ’80 ήταν ένας από τους νεαρούς φερέλπιδες του Λαϊκού Κόμματος.
Όταν ανέλαβε το υπουργείο Οικονομικών το 1996, το ισπανικό έλλειμμα ξεπερνούσε το 6% και η ανεργία το 22%. Οκτώ χρόνια μετά, το έλλειμμα είχε σχεδόν μηδενιστεί και η ανεργία είχε κοπεί στο μισό.
Εκ των υστέρων, η πίσω όψη εκείνου του θαύματος συνοψίζει σήμερα την πορεία της ισπανικής οικονομίας: Ένας από τους πυρήνες εκείνης της ανάπτυξης ήταν η πυρετώδης οικοδομική δραστηριότητα -η χρηματοδότηση της οποίας τελικά αποδείχθηκε προβληματική, μέχρι το σκάσιμο της φούσκας των ακινήτων το 2008, με φόντο την παγκόσμια κρίση.
Εκείνη την περίοδο, ο Ράτο ήταν στην ηγεσία του ΔΝΤ. Και στην εκεί πορεία του βρίσκονται τα σημάδια της κρίσης που ακολούθησε: Στην μετέπειτα εσωτερική του αξιολόγηση, το ΔΝΤ παρουσίασε με μελανά χρώματα την περίοδο του Ράτο, διαπιστώνοντας πως το Ταμείο προσπαθούσε να υποβαθμίσει κάθε «επιφύλαξη» για τη φερεγγυότητα των χρεογράφων που τελικά οδήγησαν στο 2008.
Οι σταθμοί στην καθοδική του πορεία είχαν συνέχεια. Επιστρέφοντας στη Μαδρίτη, ο Ράτο βρέθηκε στο Caja Madrid και στη συνέχεια, μέχρι το 2012, στην Bankia. Η δεύτερη, ακόμη περισσότερο από την πρώτη, θεωρείται συνώνυμο της ισπανικής τραπεζικής κρίσης που έφερε τη Μαδρίτη ένα βήμα πριν την τρόικα.
Ο νυν πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι, παλιότερα στενός φίλος του Ράτο, τον είχε οδηγήσει πριν από χρόνια σε παραίτηση από το Λαϊκό Κόμμα. Ωστόσο. η υπόθεση Ράτο έρχεται στον απόηχο διάφορων σκανδάλων, με ηχηρότερο εκείνη με τον ταμία του Λαϊκού Κόμματος Λουίς Μπάρθενας, που φτάνουν σε μία ισπανική κοινή γνώμη που βλέπει με καχυποψία την πολιτική της ελίτ και προστίθενται στο σκηνικό πριν τις κάλπες στο τέλος του χρόνου.
