Μόνιμο πεδίο βολής που ουσιαστικά «κόβει στη μέση το Αιγαίο» διεκδικεί η Τουρκία, εκδίδοντας την περασμένη Παρασκευή παράτυπη αγγελία προς αεροναυτιλλομένους (ΝΟΤΑΜ) και δεσμεύοντας μία τεράστια περιοχή από τα δυτικά της Σκύρου μέχρι και ανατολικά της Λήμνου εντός του FIR Αθηνών. Σε νέα NOTAM η Τουρκία με αριθμό 0900/15 τροποποιεί την αρχική αγγελία και αφαιρεί τη Λήμνο από την εν λόγω περιοχή.
Η παράτυπη τουρκική ΝΟΤΑΜ «δεσμεύει» την περιοχή αυτή από τις 2 Μαρτίου ως και τις 31 Δεκεμβρίου 2015 και όπως ήταν αναμενόμενο οδήγησε την Αθήνα στην ανταπάντηση με έκδοση ακυρωτικής ΝΟΤΑΜ.
Ήδη δόθηκαν σαφείς εντολές στους Μονίμους Αντιπροσώπους της χώρας μας σε Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), ΝΑΤΟ, στον Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπλοϊας (ICAO) – εντός του οποίου μάλιστα η Άγκυρα διεκδικεί το τελευταίο διάστημα ισχυρότερο και διευρυμένο ρόλο – καθώς και σε άλλους διεθνείς οργανισμούς να προβούν σε αυστηρά διαβήματα, ενώ ανάλογο διάβημα θα πραγματοποιήσει ο έλληνας πρέσβης στην Τουρκία.
Η κίνηση αυτή της Άγκυρας ήλθε μόλις μία ημέρα αφού η Αθήνα πρότεινε, την περασμένη Πέμπτη, να αρχίσουν και πάλι, έπειτα από τουλάχιστον δύο χρόνια, οι συνομιλίες για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας. Δεν πρέπει επίσης να λησμονείται ότι ο τούρκος πρέσβης Κερίμ Ουράς είχε πρόσφατα επισκεφθεί τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά, στον οποίο επέδωσε και επιστολή του ομολόγου του Μεβλούτ Τσαβούσογλου, αλλά και το Πεντάγωνο, χωρίς να προκύψουν εντάσεις με βάση την υπάρχουσα πληροφόρηση.
Πρόκειται δε για το δεύτερο ανάλογο προκλητικό μήνυμα της Άγκυρας μέσα σε δύο μήνες. Είχε προηγηθεί, στις 31 Δεκεμβρίου 2014, η έκδοση από την Τουρκία δύο αγγελιών προς ναυτιλλομένους (NAVTEX), τις 1076/14 και 1077/14, με τις οποίες είχε δεσμεύσει πολύ μεγάλες περιοχές στο Βόρειο και Κεντρικό Αιγαίο για όλο το 2015.
Επρόκειτο για μία πρακτική που ξέφευγε από όσα έκανε η Τουρκία μέχρι σήμερα και είχε προκαλέσει, στις 2 Ιανουαρίου, ευρεία σύσκεψη στη Βασιλίσσης Σοφίας με τη συμμετοχή των υπουργών Εξωτερικών και Εθνικής Άμυνας, καθώς και της στρατιωτικής ηγεσίας. Όπως φαίνεται σήμερα, εκείνη η τουρκική κίνηση δεν ήταν αποσπασματική.
Η πρακτική της Τουρκίας, που μάλιστα είχε απαντήσει θετικά στο ελληνικό αίτημα για επανέναρξη των διαδικασιών των ΜΟΕ, έχει προκαλέσει πολύ μεγάλο προβληματισμό τόσο στον Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα όσο επίσης και στον Νίκο Κοτζιά. Άλλωστε ο υπουργός Εξωτερικών είχε και δημοσίως πει ότι η διαδικασία των ΜΟΕ θα επανεκκινήσει και ο ίδιος, παρών το υπουργείο όταν τα ελληνοτουρκικά ΜΟΕ πρωτοξεκίνησαν περί το 2000, πιστεύει ότι μπορούν να βοηθήσουν για τη διασφάλιση ηρεμίας και λύσεων.
Με τη ΝΟΤΑΜ 0889/15 όμως και τη δέσμευση περιοχών για Πεδίο Βολής (Firing Exercise Area) εντός του οποίου σκοπεύει να πραγματοποιήσει ασκήσεις με πραγματικά πυρά μέχρι ύψους 8.000 ποδών, η Τουρκία δεν περιορίζεται μόνο σε περιοχές διεθνούς εναερίου χώρου, αλλά αμφισβητεί και την εθνική κυριαρχία.
Αδιαφορεί τόσο για κομμάτια του ελληνικού εναερίου χώρου, όσο ακόμη και για ελληνικό έδαφος (πάνω από τη Λήμνο) που επίσης περιλαμβάνεται στην περιοχή που περιγράφει η ΝΟΤΑΜ. Παράλληλα, επηρεάζεται η τερματική περιοχή του αεροδρομίου της Λήμνου, χρόνιο σημείο τριβής μεταξύ των δύο χωρών διότι η Άγκυρα θεωρεί ότι πρέπει να περιοριστεί η έκτασή της.
Το ποιοτικό στοιχείο που αρμόδιοι υπηρεσιακοί παράγοντες τόσο του υπουργείου Εξωτερικών όσο και του υπουργείου Εθνικής Άμυνας επισημαίνουν είναι ότι η Άγκυρα αγνοεί τις συμβουλές και συστάσεις του ICAO για δέσμευση περιοχών επί μεγάλα χρονικά διαστήματα διότι τέτοιες κινήσεις επηρεάζουν τη διεθνή αεροπλοϊα.
Την ίδια στιγμή, η Αθήνα θεωρεί και θα το επισημάνει στους συνομιλητές της, ότι κινήσεις όπως αυτές δεν συμβάλλουν στην αντιμετώπιση του τριγώνου αστάθειας που δημιουργούν οι κρίσεις σε Βόρεια Αφρική – Μέση Ανατολή – Ουκρανία.
Πάντως, η Άγκυρα δεν φαίνεται να πτοείται. Άλλωστε, πριν από λίγες ημέρες «προειδοποίησε» ιταλικό σκάφος που πόντιζε καλώδιο νότια – νοτιοανατολικά της Κρήτης (σσ. επρόκειτο για το γνωστό σκάφος «Explora» που και στο παρελθόν είχε αντιμετωπίσει παρόμοιο πρόβλημα) να αποχωρήσει από την περιοχή διότι βρισκόταν σε ζώνη τουρκικής δικαιοδοσίας και δεν είχε ζητήσει σχετική άδεια. Το ιταλικό σκάφος είχε λάβει σχετική άδεια από το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, αλλά η Τουρκία εμμένει στην πάγια θέση της αμφισβήτησης της ελληνικής δικαιοδοσίας. Και φυσικά δεν πρέπει να λησμονείται η πρόσφατη πτήση του τούρκου Α/ΓΕΑ εντός του ελληνικού εναερίου χώρου.
