Τον αποκαλούν «ροκ σταρ της οικονομίας», λένε ότι έγινε διάσημος γιατί κατάφερε να «διαβάσει» από μιαν άλλη οπτική γωνία τα γεγονότα της ελληνικής κρίσης αποδομώντας το «τοξικό λάθος της λιτότητας», όπως ο ίδιος το χαρακτηρίζει. Ποιος είναι ο νέος υπουργός Οικονομικών Γιάνης (με ένα «ν» παρακαλώ) Βαρουφάκης που μετά τον Αλέξη Τσίπρα τράβηξε επάνω του τους προβολείς της δημοσιότητας παγκοσμίως; Αραγε ο καθηγητής από το Τέξας θα κάνει άνω κάτω την ευρωζώνη ή απλά έχει δίκιο για την κρίση που δεν έχει τελειώσει και η οποία τον ανέδειξε;..
Ο Τσίπρας και η κρίση
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. «Επινα τσάι λοιπόν, ενώ τα κορναρίσματα από τη φοιτητική κινητοποίηση είχαν ξεθυμάνει. Το εντούρο που σταμάτησε μπροστά μου απέσπασε όλη μου την προσοχή. Ο επιβάτης του, ένας λεπτός νεαρός με μπλουτζίν, δερμάτινο μπουφάν και πολύχρωμο σακίδιο στην πλάτη, κατέβηκε, έβγαλε το μαύρο κράνος και το κρέμασε στον καθρέφτη. «Από την πορεία» σκέφθηκα. Τελικά ο νεαρός δεν ήταν και τόσο νεαρός, αλλά ήταν ο καθηγητής που περίμενα. Οχι ότι περίμενα να έρθει με την τήβεννο στο ραντεβού, αλλά ένα γιάπικο κουστουμάκι το περίμενα. Και τέλος πάντων, αλλιώς είχα στο μυαλό μου κάποιον που ξεκίνησε από το Cambridge». Αυτά έγραφε ο Σταύρος Θεοδωράκης στην εισαγωγή της πρώτης συνέντευξης του Γιάνη Βαρουφάκη στα «Νέα», τον Μάρτιο του 2007.
Εκείνη την εποχή ο νέος υπουργός Οικονομικών και πρώτος βουλευτής στη Β’ Αθηνών με 135.638 σταυρούς ήταν παντελώς άγνωστος στο ευρύ κοινό. Στο κέντρο της σελίδας των «Νέων» δέσποζε μια μεγάλη φωτογραφία του στην οποία εικονιζόταν πάνω σε μοτοσικλέτα.
Ακολούθησαν η κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008 και η προσφυγή στο Μνημόνιο το 2010. Ο κ. Βαρουφάκης έγινε γρήγορα γνωστός από τα άρθρα και τις συνεντεύξεις του. Οταν τα διεθνή Μέσα αναζητούσαν έναν καθηγητή Οικονομικών που να μιλάει καλά αγγλικά και να έχει ενδιαφέρουσες απόψεις για την ελληνική κρίση, πήγαιναν κατευθείαν σε αυτόν. «Η αναγνωρισιμότητά μου είναι συνδεδεμένη ιστορικά με την κατρακύλα» παραδέχεται.
Ο καθηγητής συζητούσε τα καλοκαίρια τις απόψεις του για την κρίση με την παρέα της Αίγινας, όπου παραθέριζε και ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας.
Ισως ένα μέρος της δημοφιλίας του να οφείλεται στο γεγονός ότι δεν στρογγυλεύει τις εκφράσεις του για τους ισχυρούς. Εχει χαρακτηρίσει «αληθινά γελοίες» τις δηλώσεις της γενικής διευθύντριας του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ («The Guardian», Μάιος 2012) ότι τα παιδιά στις φτωχές χώρες της Αφρικής «χρειάζονται πολύ περισσότερη βοήθεια από ό,τι στην Αθήνα», οι οποίες ξεσήκωσαν (δικαίως) θύελλα αντιδράσεων. Κατά τον κ. Βαρουφάκη, ο (πρώην πια) επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Ολι Ρεν ήταν ένας «ιδιαίτερα αγράμματος και «κίτρινος» ευρωπαίος υπαλληλίσκος».
Κατεβάζει τους τόνους
Ταιριάζουν οι οξείες διατυπώσεις του καθηγητή και αρθρογράφου με τον ρόλο του υπουργού-διαπραγματευτή για το χρέος; Ο ίδιος έδωσε από την αρχή το στίγμα των προθέσεών του. «Δεν θα υπάρξει καμία μονομαχία μεταξύ της κυβέρνησής μας και της Ευρώπης. Δεν θα υπάρξουν απειλές, δεν τίθεται θέμα ποιος θα υποχωρήσει πρώτος» δήλωσε αναλαμβάνοντας καθήκοντα στο υπουργείο. «Με τον κ. Ντάισελμπλουμ θα βάλουμε τις βάσεις για να αποδομήσουμε το κλίμα αποδόμησης της Ευρώπης». Στελέχη των θεσμικών οργάνων που απαρτίζουν την (πάλαι ποτέ;) τρόικα παρατηρούν σε ιδιωτικές συζητήσεις ότι ο κ. Βαρουφάκης είναι «θορυβώδης» και αναρωτιούνται αν είναι «good listener», αν θα ακούσει και αν θα λάβει υπόψη του και τις δικές τους απόψεις στις διαπραγματεύσεις.
«Φρενίτιδα» στον Τύπο
Η πολυσχιδής προσωπικότητα του νέου υπουργού προκαλεί «φρενίτιδα» στον Τύπο. Τις τελευταίες ημέρες έχουν γραφτεί τα πάντα: για τις ενδυματολογικές του προτιμήσεις, τη μηχανή των 1.200 κυβικών, τις ομιλίες του στις εκδηλώσεις των Αγανακτισμένων, την αφαίρεση του δεύτερου «ν» από το μικρό του όνομα, τα 12 χρόνια που έζησε στην Αυστραλία (1988 -2000) ως καθηγητής Οικονομικής Θεωρίας και ραδιοφωνικός παραγωγός, τη συνεργασία του με την εταιρεία βιντεοπαιχνιδιών Valve Software στο Σιάτλ των ΗΠΑ, τη διετία (2004-2006) που ήταν σύμβουλος του Γιώργου Παπανδρέου όταν εκείνος ήταν στην αντιπολίτευση. «Διαφώνησα και έφυγα» έχει δηλώσει ο νέος υπουργός.
Ο κ. Βαρουφάκης είναι εδώ και δεκαετίες φίλος με τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα ενώ διατηρεί καλή σχέση με την πρώην υπουργό και καθηγήτρια Οικονομικών Λούκα Κατσέλη.
Είναι παντρεμένος με τη Δανάη Στράτου και έχει μία κόρη, την Ξένια, η οποία ζει στην Αυστραλία.
Η ανάπτυξη και τα Cayenne
Ο «λιτός βίος» και το παρασκήνιο της υπουργοποίησης
Συμμαθητές του από το σχολείο θυμούνται ένα πολιτικοποιημένο, ευγενικό και σεμνό παιδί που αγαπούσε τη γυμναστική και ειδικά το βόλεϊ. Την Τετάρτη στο υπουργείο Οικονομικών μίλησε μεταξύ άλλων για τις αξίες του βίου. «Είμαστε υπέρ του λιτού βίου, δεν πιστεύουμε ότι ανάπτυξη σημαίνει να έχουμε τόσες πολλές Porsche Cayenne στους στενούς δρόμους των πόλεών μας. Ούτε περισσότερα σκουπίδια στις παραλίες μας, ούτε περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρά μας. Οι Ελληνες δημιουργούσαν όταν ζούσαν λιτά. Οταν ξόδευαν λιγότερα από τα έσοδά τους, όταν τις αποταμιεύσεις τους τις χρησιμοποιούσαν για να σπουδάσουν τα παιδιά τους. Οταν ήταν περήφανοι που δεν είχαν πιστωτικές κάρτες, στεγαστικά δάνεια και χρέη. Αλλο όμως λιτός βίος, όπως έλεγε ο καλός μου φίλος Αλέκος Παπαδόπουλος που έχει θητεύσει εδώ, και άλλο πυραμιδική λιτότητα, όπως την ονομάζω. Μια δήθεν λιτότητα, που από τη μία πετσοκόβει τα ισχνά εισοδήματα των αδύναμων και των ανίσχυρων και από την άλλη φορτώνει γιγάντια χρέη στα ήδη μη βιώσιμα».
Η ανάπτυξη και τα Cayenne
Ο «λιτός βίος» και το παρασκήνιο της υπουργοποίησης
Συμμαθητές του από το σχολείο θυμούνται ένα πολιτικοποιημένο, ευγενικό και σεμνό παιδί που αγαπούσε τη γυμναστική και ειδικά το βόλεϊ. Την Τετάρτη στο υπουργείο Οικονομικών μίλησε μεταξύ άλλων για τις αξίες του βίου. «Είμαστε υπέρ του λιτού βίου, δεν πιστεύουμε ότι ανάπτυξη σημαίνει να έχουμε τόσες πολλές Porsche Cayenne στους στενούς δρόμους των πόλεών μας. Ούτε περισσότερα σκουπίδια στις παραλίες μας, ούτε περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρά μας. Οι Ελληνες δημιουργούσαν όταν ζούσαν λιτά. Οταν ξόδευαν λιγότερα από τα έσοδά τους, όταν τις αποταμιεύσεις τους τις χρησιμοποιούσαν για να σπουδάσουν τα παιδιά τους. Οταν ήταν περήφανοι που δεν είχαν πιστωτικές κάρτες, στεγαστικά δάνεια και χρέη. Αλλο όμως λιτός βίος, όπως έλεγε ο καλός μου φίλος Αλέκος Παπαδόπουλος που έχει θητεύσει εδώ, και άλλο πυραμιδική λιτότητα, όπως την ονομάζω. Μια δήθεν λιτότητα, που από τη μία πετσοκόβει τα ισχνά εισοδήματα των αδύναμων και των ανίσχυρων και από την άλλη φορτώνει γιγάντια χρέη στα ήδη μη βιώσιμα».
Οσον αφορά το παρασκήνιο του διορισμού του ως υπουργού Οικονομικών λέγεται ότι το ζήτησε ο ίδιος από τον Αλέξη Τσίπρα και ότι διεκδίκησε μέχρι τέλους να έχει τον πρώτο λόγο στη διαπραγμάτευση. Προετοιμαζόταν εδώ και μήνες εκπονώντας λεπτομερές σχέδιο μεταρρυθμίσεων, το οποίο σκοπεύει να αξιοποιήσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Λέγεται πάντως ότι η ισχυρή προσωπικότητα του κ. Βαρουφάκη ήταν ένας από τους λόγους που δεν δέχθηκε να συνυπάρξει στο ίδιο υπουργείο ο Ευκλείδης Τσακαλώτος.
Τελικά επελέγη η λύση ο δεύτερος να αναλάβει αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών αρμόδιος επί των Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων.
Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης θα έχει την εποπτεία της οικονομικής πολιτικής, αλλά κάτι τέτοιο δεν αναφέρεται ρητά στον τίτλο του, όπως πολλοί ανέμεναν…
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ