Επισήμως τέλος των στρατιωτικών επιχειρήσεων στο Αφγανιστάν σήμανε το NATΟ έπειτα από 13 χρόνια πολέμου. Η μάχιμη δύναμη του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν (Isaf, Διεθνής Δύναμη Αρωγής για την Ασφάλεια) υπέστειλε την Κυριακή τη σημαία της σηματοδοτώντας την οριστική αποχώρησή της από τη χώρα, όπου η εξέγερση των Ταλιμπάν δεν φαίνεται να εξασθενεί.
«Μαζί… βγάλαμε τους Αφγανούς από τα σκοτάδια και την απελπισία και τους δώσαμε ελπίδα για το μέλλον», δήλωσε ο διοικητής της δύναμης του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν αμερικανός στρατηγός Τζον Κάμπελ σε έναν θετικό απολογισμό της στρατιωτικής δράσης του ΝΑΤΟ στη χώρα.
Βάσει της συμφωνίας Ουάσινγκτον-Καμπούλ, την ISAF θα διαδεχθεί δύναμη -αμερικανική, κυρίως- που θα παραμείνει με υποστηρικτικό ρόλο. Η νέα δύναμη, η Resolute Support (Ανένδοτη Στήριξη), θα αριθμεί περίπου 13.500 ενστόλους και θα αναλάβει από την 1η Ιανουαρίου με υποστηρικτικό ρόλο.
Από την σύσταση της ISAF, μετά την εισβολή στο Αφγανιστάν, και μέχρι σήμερα, η δύναμη έχει χάσει 3.485 στρατιώτες. Η μεγαλύτερη πλειονότητά τους, 2.224, ήταν Αμερικανοί.
Το ΝΑΤΟ δεν γνωστοποίησε τις λεπτομέρειες αυτής της τελετής παρά μόνο την τελευταία στιγμή λόγω της απειλής επιθέσεων εκ μέρους των Ταλιμπάν, στόχος των οποίων υπήρξε επανειλημμένα τα τελευταία χρόνια η αφγανική πρωτεύουσα.
Την 1η Ιανουαρίου θα πάρει τη σκυτάλη από την ISAF η αποστολή Αποφασιστική Υποστήριξη, τα 12.500 μέλη της οποίας θα βοηθήσουν στην εκπαίδευση του αφγανικού στρατού. Η ISAF έχασε από το 2001 3.485 στρατιωτικούς.
«Ο δρόμος που πρέπει να διανύσουμε παραμένει δύσκολος, αλλά θα θριαμβεύσουμε», τόνισε ο στρατηγός Κάμπελ.
Οι Ταλιμπάν ωστόσο δεν παραδίδουν τα όπλα. «Τα 13 χρόνια της αποστολής των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ ήταν μια απόλυτη αποτυχία στο Αφγανιστάν», δήλωσε ο εκπρόσωπος των εξεγερμένων Ζαμπιχουλάχ Μουτζάχιντ.
Η ISAF είχε έως και 130.000 στρατιώτες από 50 χώρες το 2011, χρονιά κατά την οποία αναπτύχθηκε ο μεγαλύτερος αριθμός δυνάμεων του ΝΑΤΟ στη χώρα.
«Σε μερικές ημέρες, η πολεμική αποστολή μας στο Αφγανιστάν θα έχει τερματιστεί» δήλωσε ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα στην ομιλία του τα Χριστούγεννα. «Ο πιο μακροχρόνιος πόλεμος στον οποίο έχουμε εμπλακεί θα τελειώσει με υπεύθυνο τρόπο» πρόσθεσε.
Ωστόσο τα πρόσφατα περιστατικά βίας, κυρίως στην Καμπούλ, υπογράμμισαν τις δυσκολίες της διεθνούς δύναμης να καταπολεμήσει την ένοπλη δράση των Ταλιμπάν.
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, τα θύματα μεταξύ των αμάχων αυξήθηκαν κατά 19% το 2014, με 3.188 θανάτους να έχουν καταγραφεί στα τέλη Νοεμβρίου.
Η αστυνομία και ο στρατός του Αφγανιστάν υπέστησαν βαριές απώλειες με περισσότερους από 4.600 νεκρούς στους πρώτους 10 μήνες του 2014, δηλαδή περισσότερα θύματα από το ΝΑΤΟ από το 2001.
Από το 2001, βοήθεια ύψους δισ. δολαρίων έχει δαπανηθεί στο Αφγανιστάν από τη διεθνή κοινότητα αλλά χωρίς να υπάρχουν σπουδαία αποτελέσματα δεδομένης της διαφθοράς που ενδημεί.
Το 2014, οι προεδρικές εκλογές που αναμένετο να αναδείξουν το υπόδειγμα μιας συμφιλιωμένης χώρας, με σταθερή δημοκρατική μετάβαση, σημαδεύτηκε από κατηγορίες για νοθεία και μια επικίνδυνη αναμέτρηση μεταξύ των δύο υποψηφίων στο δεύτερο γύρο καθώς και των υποστηρικτών τους. Ο Ασράφ Γάνι επικράτησε τελικά του αντιπάλου του Αμπντουλάχ Αμπντουλάχ, αλλά οι δύο άνδρες που επρόκειτο να σχηματίσουν κυβέρνηση «εθνικής ενότητας», δεν έχουν συμφωνήσει ακόμη στο διορισμό νέων υπουργών τρεις μήνες μετά την ορκωμοσία του προέδρου.
Από την πλευρά τους, οι Ταλιμπάν ελπίζουν να επωφεληθούν από το πολιτικό αυτό κενό για να παραμείνουν σε ισχυρή θέση σε περίπτωση ενδεχόμενων διαπραγματεύσεων με τη νέα κυβέρνηση. Οι επιθέσεις τους στην Καμπούλ τις τελευταίες εβδομάδες είχαν στόχο τις κατοικίες ξένων που διαμένουν στη χώρα, διπλωματικές αυτοκινητοπομπές, λεωφορεία του αφγανικού στρατού και το γαλλικό πολιτιστικό κέντρο.
Ο πρώην πρόεδρος Χαμίντ Καρζάι (2001-2014) άρχισε προκαταρκτικές συζητήσεις με τους Ταλιμπάν, οι οποίες κατέληξαν σε αποτυχία πέρυσι.
Εως το τέλος του 2015 οι αμερικανικές δυνάμεις στο Αφγανιστάν θα έχουν μειωθεί κατά το ήμισυ. Στα τέλη του 2016, δεν θα παραμένει παρά μια περιορισμένη δύναμη για να προστατεύει την πρεσβεία στην Καμπούλ. Οι ΗΠΑ ωστόσο θα συνεχίσουν να παρέχουν αεροπορική υποστήριξη στους Αφγανούς και πιθανόν να επεμβαίνουν άμεσα σε περίπτωση ταχείας προέλασης των Ταλιμπάν.
