Στο τέταρτο συνέδριο που πραγματοποιείται στο Μουσείο Μπενάκη πάνω σε θέματα μουσειακών πρακτικών συμμετέχουν προεξάρχοντα στελέχη του Μητροπολιτικού Μουσείου της Νέας Υόρκης (ΜΕΤ).
Η Σίνθια Ράουντ, είναι Αντιπρόεδρος Μάρκετινγκ και Εξωτερικών Σχέσεων και η Σούζαν Σέλερς, Επικεφαλής του Τμήματος Σχεδιασμού ενός από τα σπουδαιότερα μουσεία του κόσμου: του νεοϋορκέζικου ΜΕΤ.
Λίγο προτού έρθουν στην Ελλάδα για να συμμετάσχουν στην ημερίδα, «Το Μέλλον είναι Εδώ: Εξελίσσοντας τη Στρατηγική, τον Προγραμματισμό και την Επικοινωνία Μουσείων και Πολιτιστικών Οργανισμών»,μας μίλησαν για τον σχεδιασμό της νέας παγκόσμιας εταιρικής ταυτότητας και τη στρατηγική προγραμματισμού και επικοινωνίας που χρειάζεται να ακολουθήσει ένα μουσείο στη σύγχρονη εποχή.
Πώς χτίζει ένα μουσείο την ταυτότητά του στη σύγχρονη εποχή ιδίως όταν έχει μια βαριά ιστορία όπως το ΜΕΤ;
Σ.ΡΤο πιο βασικό είναι να υπάρχει συνέπεια. Συνέπεια σε αυτά που λες και αυτά που κάνεις, και συνέπεια σε βάθος χρόνου, προκειμένου να καλλιεργηθεί η εμπιστοσύνη και η αφοσίωση. Σήμερα ο κόσμος που επισκέπτεται τα μουσεία περιμένει από εμάς να τον ακούμε και να νοιαζόμαστε για τον τρόπο που βλέπει και εκείνος τα πράγματα. Η επικοινωνία μας πρέπει να είναι αμφίδρομη και όχι μιας κατεύθυνσης –δηλαδή εμείς ξέρουμε και εσείς απλώς περιμένετε να σας μεταλαμπαδεύσουμε τη γνώση μας. Πρέπει να έρθουμε σε επαφή με τους επισκέπτες μέσα στις αίθουσες των μουσείων αλλά και διαδικτυακά για να ανταλλάξουμε απόψεις.
Σ.ΣΗ ταυτότητα ενός μουσείου αφορά τη σχέση ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν, ανάμεσα σε παλιούς επισκέπτες και το νέο κοινό, ανάμεσα σε αφοσιωμένους πάτρονες και νέους υποστηρικτές. Η αυθεντικότητα είναι ίσως η πιο αποφασιστικής σημασίαςπαράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψη όταν προσπαθείς να κάνεις δημιουργήσεις εκ νέου, ή να φρεσκάρεις την ταυτότητα ενός μουσείου. Πρέπει να θέσεις ερωτήματα: Ποιοι είμαστε; Τι είναι απαραίτητο γιατον οργανισμό; Τι εκτιμάται περισσότερο από τους πιο αφοσιωμένους υποστηρικτές μας. Ποια είναι η αξία του κληροδοτήματος που έχουμε στον κόσμο αυτή τη στιγμή; Πώς καλλιεργούμε τα δυνατά μας σημεία και διαθέτουμε τους πόρους μας προκειμένου να απευθυνθούμε στο κοινό μας και τις ανάγκες του; Δεν είναι εύκολο, προϋποθέτει συνεργασίες, αναστοχασμό, επιδεξιότητα, πειραματισμό και ανοιχτό μυαλό.
Μπορεί η επιτυχημένη επικοινωνιακή στρατηγική να ξεπεράσει τελικά την πολιτιστική αξία των εκθεμάτων μιας συλλογής;
Σ. Ρ.«Πώς μπορεί να γίνει αυτό; Οσο επιτυχημένη και αν είναι μια καμπάνια επικοινωνίας και μάρκετινγκ δεν μπορεί να κρύψει ή να αποπροσανατολίσει τον κόσμο από το γεγονός ότι η συλλογή ενός μουσείου είναι αδύναμη. Η βάση για τη θεμελίωση της ιδιαίτερης ταυτότητας ενός μουσείου είναι η αυθεντικότητα: πρέπει να δίνεται έμφαση στον λόγο για τον οποίο το μουσείο δημιουργήθηκε, στην αποστολή του και την ιστορία του. Προκειμένου να επιτευχθεί αυτό πρέπει να συμμετέχουν όλοι. Από τους φύλακες ασφαλείας μέχρι τους ξεναγούς, από τους επιμελητές μέχρι τους υπεύθυνους μάρκετινγκ, από τους υπεύθυνους εκπαιδευτικών προγραμμάτων μέχρι τους συντηρητές. Ο συντονισμός και η συνεννόηση μεταξύ των διαφόρων τμημάτων σε ένα μουσείο οδηγεί στη δημιουργία μιας δυνατής ταυτότητας ενός μουσείου».
Σε ποιο βαθμό επηρεάζεται η ταυτότητα ενός μουσείου και η εμπειρία του επισκέπτη από το ντιζάιν;
Σ.Σ«Ας δούμε την ταυτότητα του μουσείου ως την ιστορία και το ντιζάιν ως τον τρόπο που την αφηγείσαι. Σε κάθε βήμα του, ο επισκέπτης πρέπει να βιώνει την ιστορία του μουσείου -είτε μιλάμε για μια διαδικτυακή επίσκεψη είτε για μια επίσκεψη στο πωλητήριο στο τέλος της έκθεσης. Θέλουμε οι επισκέπτες μας να αισθάνονται συνδεδεμένοι με τοMET, δεν θέλουμε απλώς να επισκέπτονται το μουσείο. Θέλουμε να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ζωής τους ακριβώς όπως μπορεί να είναι η βιβλιοθήκη ή το γυμναστήριό τους. Θέλουμε να έρχεται ο κόσμος στο ΜΕΤ για να βρει καλλιτεχνική και πνευματική έμπνευση –κάθε μέρα, κάθε εβδομάδα, κάθε μήνα. Το ντιζάιν μπορεί να βοηθήσει με πολλούς τρόπους: μπορεί να είναι το μέσο που θα επαναφέρει στην επιφάνεια τις αναμνήσεις του επισκέπτη. Μπορεί να οδηγήσει τους επισκέπτες από το σημείο Α στο Β με αξιοπιστία. Μπορεί να δημιουργήσει μια αίσθηση οικειότητας ή να προκαλέσει δέος και την αίσθηση της μεγαλοπρέπειας μέσα σε έναν αρχιτεκτονικό χώρο. Μπορεί να μεταδίδει πληροφορίες για το περιβάλλον από το οποίο προήλθε ένα αντικείμενο, για τον δημιουργό του, τον σκοπό του αλλά και την παρούσα σημασία του».
Πώς μπορεί ένα μικρό μουσείο, ενδεχομένως μάλιστα από μια μικρή χώρα όπως η Ελλάδα, που ενδέχεται μάλιστα να μην έχει αριστουργήματα στη συλλογή του να αποκτήσει ταυτότητα με διεθνή λάμψη;
Σ. Ρ.«Κατ’ αρχάς πρέπει να είσαι σε θέση να προσφέρεις κάτι αξιόλογο στο επισκέπτη που έρχεται από μακριά. Οσοι επισκέπτονται τη χώρα σας ενδιαφέρονται για τον ελληνικό πολιτισμό. Πρέπει λοιπόν να βρείτε σημείο επαφής μαζί τους, να ανακαλύψετε τον πιο συναρπαστικό τρόπο για να διηγηθείτε τη μοναδική σας ιστορία. Τα μικρότερα μουσεία έχουν πολλά πλεονεκτήματα. Προσφέρουν την αμεσότητα της εμπειρίας και είναι εστιασμένα σε πολύ συγκεκριμένο αντικείμενο σε αντίθεση με τα μεγάλα, εγκυκλοπαιδικού τύπου ιδρύματα, τα οποία εκ των πραγμάτων δεν μπορούν να προσφέρουν αυτές τις ιδιαιτερότητες στον επισκέπτη. Πάντως σήμερα, η πιο αξιόπιστη μορφή επικοινωνίας με το κοινό είναι τοwordofmouth. Ακόμη και το πιο μικρό μουσείο του κόσμου μπορεί να εκμεταλλευτεί ταsocialmediaκαι τις διαδικτυακές αξιολογήσεις των επισκεπτώντου προκειμένου να χτίσει μια διεθνή φήμη».
Σ.Σ«Είτε πρόκειται για ένα μικρό, είτε για ένα μεγάλο μουσείο, η διαδικασία είναι η ίδια. Αξιολογείς και ιεραρχείς τη συλλογή σου, θέτεις προτεραιότητες και καλλιεργείς τον διάλογο εσωτερικά και εξωτερικά για να ενεργοποιήσεις δημιουργικές πρωτοβουλίες. Τα μικρά μουσεία μπορούν να είναι πολύ επιδραστικά γιατί είναι πιο ευέλικτα και επιδέξια.Σας παραθέτω ορισμένες γενικές αρχικές που βοηθούν και χρήσιμες σε όλους μας.
1.Να είσαι δημιουργικός, να κάνεις δύσκολες ερωτήσεις. Να συλλέγεις ιδέες. Να πειραματίζεσαι.
2.Να μοιράζεσαι και να συνεργάζεσαι –να μην υποτιμάς την άποψη κανενός. Να καλείς τους επισκέπτες να δουλεύουν διαδικτυακά αλλά και μέσα στο μουσείο.
3.Να παίρνεις ρίσκα. Να προσπαθήσεις να υλοποιήσεις την ιδέα που μπορεί να φαίνεται εκ πρώτης όψεως πολύ τολμηρή. Μπορεί να γίνει ένα εξαιρετικόcasestudy. Δημιούργησε ένα όραμα το οποίο προσελκύει την προσοχή και τοpatronage.
4.Μην υποτιμάς την απλότητα- Τι είναι γρήγορο, φθηνό και διαθέσιμο; Πώς μπορεί να αξιοποιηθεί για να εξυπηρετήσει το σκοπό σου;
5.Να κατατάξεις το ντιζάιν ως μείζονα παράγοντα που θα καθορίσει το παρόν και το μέλλον του μουσείου. Χρησιμοποίησέ το ως εργαλεία για να δημιουργήσεις μια αξέχαστη εμπειρία στον επισκέπτη σου».
- Ταυτότητα της ημερίδας
Η ημερίδα διοργανώνεται απότο Μουσείο Μπενάκη, την Πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αθήνα, και το Βρετανικό Συμβούλιο.Πρόκειται για το τέταρτο συνέδριο που πραγματοποιείται πάνω σε θέματα μουσειακών πρακτικών, η αφορμή για να συναντηθούν διοικητικά στελέχη, επιμελητές και καλλιτέχνες από την Ελλάδα, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Βρετανία (όπως οΚαλλιτεχνικός Διευθυντής του μουσείουTateStIves, Σαμ Θορν) και να συζητήσουν για τον σχεδιασμό του μουσείου του μέλλοντος.
Στο Μουσείο Μπενάκη – Κτήριο οδού Πειραιώς, Πέμπτη, 4 Δεκεμβρίου 2014, 10:00 – 16:30
Η είσοδος είναι ελεύθερη και θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας. Θα υπάρχει ταυτόχρονη διερμηνεία σε Ελληνικά και Αγγλικά.Οι εγγραφές ξεκινούν στις 9:00 πμ.
Το αναλυτικό πρόγραμμα του συνεδρίου είναι διαθέσιμο στοwww.benaki.gr,www.britishcouncil.grκαι στοwww.mosaiko.gr
Στις 5 Δεκεμβρίου το συνέδριο θα παρουσιαστεί στη Θεσσαλονίκη, στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης,10:00-17:00, σε συνεργασία με το Γενικό Προξενείο των Η.Π.Α., το Βρετανικό Συμβούλιο και την Κίνηση 5 Μουσείων.Η είσοδος είναι ελεύθερη και θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας. Θα υπάρχει ταυτόχρονη διερμηνεία σε Ελληνικά και Αγγλικά.
