Οδηγός για το Ε9: Πώς θα διορθώσετε τα λάθη στα στοιχεία των ακινήτων

Ηλεκτρονικά μέσω της εφαρμογής «Περιουσιολόγιο» που βρίσκεται στην ιστοσελίδα του υπουργείου Οικονομικών (www.gsis.gr) μπορούν εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων να προχωρήσουν στη συμπλήρωση – τροποποίηση των στοιχείων ακινήτων (έντυπο Ε9) προηγουμένων ετών αλλά και του τρέχοντος έτους προκειμένου να γίνει άμεσα η εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ και να πληρώσουν φόρο που αντιστοιχεί στα πραγματικά στοιχεία της περιουσιακής τους κατάστασης.

Το υπουργείο Οικονομικών με αναλυτική εγκύκλιό του παρέχει οδηγίες για τη σωστή αναγραφή των ακινήτων και των δικαιωμάτων επ’ αυτών στις δηλώσεις στοιχείων ακινήτων από το έτος 2014. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στη συμπλήρωση των κωδικών που αποδεικνύουν ότι ένα ακίνητο είναι ημιτελές ή κενό καθώς μέσω αυτών μπορούν να εξασφαλίσουν έκπτωση φόρου 60% ή 20% αντίστοιχα. Στην εφαρμογή θα εισέρχονται οι φορολογούμενοι με τους ίδιους κωδικούς πρόσβασης που χρησιμοποιούν για να υποβάλουν τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος.

Ο κάθε ιδιοκτήτης ακινήτων (υπόχρεος ή σύζυγος) μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής θα έρθει αντιμέτωπος με το σύνολο των στοιχείων που περιλαμβάνονται στη δήλωση στοιχείων ακινήτων, όπως αυτά έχουν δηλωθεί κατά τα προηγούμενα χρόνια. Στις περισσότερες περιπτώσεις ορισμένα από τα στοιχεία των ακινήτων που δεν έχουν ήδη συμπληρωθεί από τον ιδιοκτήτη τους είναι προσυμπληρωμένα.

Ολα ανοιχτά για να δοθεί παράταση

Πάντως, όπως επισημαίνουν λογιστές, όλοι οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα πρέπει να ελέγξουν τα στοιχεία του Ε9, είτε έχουν «φουσκωμένα» εκκαθαριστικά είτε όχι. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δώσουν στον έλεγχο του εμπράγματος δικαιώματος, στα χαρακτηριστικά του ακινήτου (όροφος και προσόψεις) και στην τοποθεσία όπου βρίσκονται τα αγροτεμάχια.

Με βάση τα ισχύοντα, αλλαγές στο Ε9 μπορούν να γίνουν έως τις 30 Νοεμβρίου. Ωστόσο, λόγω του γεγονότος ότι η εφαρμογή άνοιξε αργά, θεωρείται δεδομένο ότι θα δοθεί παράταση. Αλλωστε και η νέα γενική γραμματέας Δημοσίων Εσόδων κυρία Κατερίνα Σαββαΐδου δήλωσε πρόσφατα ότι έχει αιτηθεί προς το υπουργείο Οικονομικών την παράταση των διορθώσεων και μετά την 30ή Νοεμβρίου 2014.

Με όποια αλλαγή γίνεται στο Ε9 αυτόματα θα βγαίνει νέο εκκαθαριστικό ΕΝΦΙΑ. Στην περίπτωση που προκύπτει επιστροφή φόρου μεγαλύτερη των 300 ευρώ, οι φορολογούμενοι θα πρέπει να προσκομίσουν στην Εφορία τα απαραίτητα δικαιολογητικά για τη μείωση αυτή.

Τι άλλαξε από 1ης Ιανουαρίου 2014

Από 1ης Ιανουαρίου 2014 τα ακίνητα αναγράφονται σύμφωνα με την πραγματική τους κατάσταση. Αυθαίρετες κατασκευές ή προσθήκες οι οποίες νομιμοποιήθηκαν ή τακτοποιήθηκαν και για τις οποίες δεν υπήρχε υποχρέωση αναγραφής στις προηγούμενες δηλώσεις Ε9 από το έτος 2014 δηλώνονται στην πραγματική τους κατάσταση (είτε αναγράφονται για πρώτη φορά είτε η επιφάνειά τους προστίθεται στο ήδη υφιστάμενο κτίσμα).

Οταν επί οικοπέδου υπάρχει σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας, κάθε οριζόντια ιδιοκτησία με όλα τα περιγραφικά στοιχεία και τα παρακολουθήματά της (οικόπεδο, αποθήκη, θέση στάθμευσης, κολυμβητική δεξαμενή κ.τ.λ.) αναγράφεται σε μία γραμμή. Οταν επί οικοπέδου δεν υπάρχει σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας, το οικόπεδο και το επ’ αυτού κτίσμα αναγράφονται σε μία γραμμή με συμπλήρωση και της στήλης 22.

Οταν επί οικοπέδου δεν υπάρχει σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας και τα κτίσματα εκτείνονται σε περισσότερους του ενός ορόφους, αναγράφονται σε ξεχωριστή γραμμή ανά όροφο. Στην περίπτωση αυτή το οικόπεδο αναγράφεται σε μία μόνο εξ αυτών των γραμμών με αναγραφή της συνολικής επιφάνειας των επ’ αυτού κτισμάτων στη στήλη 22.

Σε περίπτωση δήλωσης κτισμάτων χωρίς σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας ή αυθαίρετων κτισμάτων αναγράφεται η συνολική επιφάνεια αυτών ανά όροφο (δηλαδή, προστίθενται και τα κλιμακοστάσια, οι εξωτερικοί τοίχοι, τα πλατύσκαλα κ.τ.λ.).

Για ακίνητο το οποίο δεν είναι αποπερατωμένο, δεν έχει ποτέ ηλεκτροδοτηθεί ή ηλεκτροδοτείται με εργοταξιακό ρεύμα και είναι κενό συμπληρώνονται αθροιστικά οι ενδείξεις:

–Στη στήλη 10 του Πίνακα 1 αναγράφεται ο κωδικός 99 «ημιτελές κτίσμα».

–Στη στήλη 30 του Πίνακα 1 αναγράφεται η ένδειξη ΟΧΙ «μη ηλεκτροδοτούμενο» ή, αν αναγραφεί η ένδειξη ΝΑΙ, συμπληρώνεται ο αριθμός της εργοταξιακής παροχής ηλεκτρικού ρεύματος.

–Στη στήλη 32 του Πίνακα 1 συμπληρώνεται κωδικός 8 «κενό κτίσμα».

Προσοχή: Δεν συμπληρώνεται η στήλη 32 αν πρόκειται για κτίσμα που έχει μεν αποπερατωθεί αλλά αναγράφεται ως ημιτελές γιατί έχει μερική έλλειψη στέγης ή έχει υποστεί ουσιώδεις βλάβες που το καθιστούν μη λειτουργικό.

Συμπλήρωση της πρώτης σελίδας του Ε9

Στην πρώτη σελίδα της δήλωσης περιλαμβάνονται ο αρμόδιος προϊστάμενος της ΔΟΥ, τα στοιχεία του υπόχρεου, το είδος και η κατηγορία του νομικού προσώπου, τα στοιχεία του νομίμου εκπροσώπου ή αντικλήτου, όπου αυτά απαιτούνται, η υποβολή δηλώσεων στοιχείων ακινήτων προηγουμένων ετών, καθώς και το είδος της υποβαλλόμενης δήλωσης (αρχική, τροποποιητική ή με επιφύλαξη).

Αν τα προσυμπληρωμένα στοιχεία δεν είναι ορθά, πριν από την υποβολή της δήλωσης απαιτείται η διόρθωση αυτών στο μητρώο του φορολογουμένου. Πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην ορθή και πλήρη αναγραφή των απαιτουμένων στοιχείων της πρώτης σελίδας του εντύπου Ε9 και τούτο γιατί κατά την ηλεκτρονική συμπλήρωση της δήλωσης, ανάλογα με το είδος και την κατηγορία του νομικού προσώπου, εμφανίζονται συγκεκριμένα πεδία στο εσωτερικό της δήλωσης τα οποία δύνανται να συμπληρωθούν προκειμένου να χορηγηθούν οι απαλλαγές ή οι μειώσεις του ΕΝΦΙΑ.

Σε περίπτωση προσθήκης νέου ακινήτου ή διαγραφής ακινήτου το οποίο έχει δηλωθεί σε προηγούμενες δηλώσεις στοιχείων ακινήτων του υποχρέου αναγράφεται για παράδειγμα ο αριθμός και η ημερομηνία του συμβολαίου αγοράς ή πώλησης, το όνομα του συμβολαιογράφου, η τελεσίδικη δικαστική απόφαση κ.τ.λ.

Στον πίνακα αυτόν ο υπόχρεος μπορεί να αναγράψει ό,τι ο ίδιος κρίνει σκόπιμο και το οποίο διευκρινίζει την κατάσταση της περιουσίας του. Για παράδειγμα, μπορεί να αναγράψει, δυνητικά και χωρίς να έχει υποχρέωση προς τούτο, τα δικαιώματα αποκλειστικής χρήσης σε κήπους, ακάλυπτους χώρους ή ταράτσες, καθώς και λοιπές δουλείες (πλην της οίκησης και της επικαρπίας) οι οποίες δεν αναγράφονται στο εσωτερικό του εντύπου, να διευκρινίσει αν ένα κτίσμα είναι αυθαίρετο, πόσα από τα τετραγωνικά μέτρα των κυρίων χώρων κτίσματος αφορούν κλειστό ημιυπαίθριο, να αναγράψει ότι το ακίνητο το οποίο του ανήκει είναι επίδικο αλλά δεν έχει τη νομή του κ.τ.λ.

Προσδιορισμός

Η δήλωση του ορόφου και της επιφανείας

Στη στήλη 11 αναγράφεται ο κωδικός ορόφου του ακινήτου ή το δικαίωμα επί ακινήτου σύμφωνα με τα εξής:
Κωδικός ορόφου Υ για υπόγειο, κωδικός ορόφου 0 για ισόγειο ή ημιυπόγειο, 1 για 1ο όροφο ή ημιώροφο, 2 για 2ο όροφο, 3 για 3ο όροφο, 4 για 4ο όροφο και ούτω καθ’ εξής (αναγράφεται ο αριθμός του ορόφου). Οι ημιυπόγειοι χώροι θεωρούνται ισόγειοι, εκτός αν υπάρχει βεβαίωση της αρμόδιας πολεοδομικής υπηρεσίας ότι αυτοί είναι υπόγειοι. Ημιώροφος αναγράφεται ως πρώτος όροφος. Σε περίπτωση εμπράγματων δικαιωμάτων σε μονοκατοικίες, κατοικίες ή διαμερίσματα που εκτείνονται σε περισσότερους του ενός ορόφους με ενιαία λειτουργική ενότητα αναγράφεται ο κωδικός του υψηλότερου ορόφου. Ο ίδιος τρόπος αναγραφής (με τον κωδικό του υψηλότερου ορόφου) ισχύει και για τις κατηγορίες κτισμάτων 7 έως και 12 (στήλη 9).

Η επιφάνεια κύριων χώρων αναγράφεται στη στήλη 12. Σε αυτήν αναγράφονται τα τετραγωνικά μέτρα του κτίσματος. Τα τετραγωνικά μέτρα αναγράφονται σε ακέραιο αριθμό και προαιρετικά ως δύο δεκαδικά ψηφία. Εφόσον επί ακινήτου υπάρχει σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας με την οποία εξαντλείται το σύνολο (100%) του ακινήτου, αναγράφεται η επιφάνεια των κύριων χώρων αυτής και όχι η επιφάνεια τυχόν κοινόχρηστων χώρων της οικοδομής. Σε περίπτωση που στο συμβολαιογραφικό έγγραφο αναγράφεται μόνο η μεικτή επιφάνεια της οριζόντιας ιδιοκτησίας (δηλαδή, εφόσον συμπεριλαμβάνονται και κοινόχρηστοι χώροι), προκειμένου να προσδιοριστεί η καθαρή επιφάνεια η οποία θα αναγραφεί στη δήλωση, αφαιρείται ποσοστό 10% της μεικτής επιφάνειας.

Ετος κατασκευής αυθαιρέτων

Σε αυθαίρετες κατασκευές ή προσθήκες οι οποίες νομιμοποιήθηκαν ή τακτοποιήθηκαν ως έτος κατασκευής λαμβάνεται το έτος κατασκευής όπως αυτό αναγράφεται στην έκθεση του μηχανικού στα έγγραφα της τακτοποίησης. Αν ο μηχανικός αναγράφει εύρος ετών στην έκθεσή του (π.χ., 2008 έως 2011), ως έτος κατασκευής λαμβάνεται η πιο πρόσφατη χρονολογία. Σε περίπτωση που δεν αναγράφεται έτος κατασκευής στην έκθεση του μηχανικού, ως έτος κατασκευής λαμβάνεται αυτό της τακτοποίησης, το οποίο δεν μπορεί να είναι μεταγενέστερο του 2011, δεδομένου ότι δεν επιτρέπεται τακτοποίηση κτισμάτων μεταγενέστερης κατασκευής.

Κωδικός 99

Ημιτελή, κενά και ηλεκτροδοτούμενα

Ημιτελές θεωρείται ένα κτίσμα το οποίο βρίσκεται ως και το αντίστοιχο στάδιο αποπεράτωσης ανά κατηγορία, σύμφωνα με όσα προβλέπονται στις οικείες υπουργικές αποφάσεις περί ΑΠΑΑ και συγκεκριμένα για αποθήκη και θέση στάθμευσης (εντός ΑΠΑΑ) ως και το στάδιο της ολοκλήρωσης των επιχρισμάτων και για τα λοιπά κτίσματα (εντός ή εκτός ΑΠΑΑ) ως και την τοποθέτηση των δαπέδων.

Δήλωση ηλεκτροδοτούμενου ακινήτου: Στη στήλη 30 αναγράφεται ΝΑΙ αν το ακίνητο είναι ηλεκτροδοτούμενο και ΟΧΙ αν δεν είναι. Ηλεκτροδοτούμενο θεωρείται κάθε ακίνητο στο οποίο υπάρχει παροχή ηλεκτρικού ρεύματος (μετρητής ρεύματος), ανεξάρτητα αν η ηλεκτροδότηση έχει διακοπεί ή αν πρόκειται για εργοταξιακή παροχή.

Για ακίνητο το οποίο δεν είναι αποπερατωμένο, δεν έχει ποτέ ηλεκτροδοτηθεί ή ηλεκτροδοτείται με εργοταξιακό ρεύμα και είναι κενό αναγράφεται η ένδειξη ΟΧΙ «μη ηλεκτροδοτούμενο» ή, αν αναγραφεί η ένδειξη ΝΑΙ, συμπληρώνεται και ο αριθμός της εργοταξιακής παροχής ηλεκτρικού ρεύματος στην πιο κάτω στήλη 31.

Αριθμός παροχής ηλεκτρικού ρεύματος: Στη στήλη 31 αναγράφεται ο αριθμός παροχής ηλεκτρικού ρεύματος (τα 9 πρώτα ψηφία του αριθμού παροχής) ή ο αριθμός εργοταξιακής παροχής ηλεκτρικού ρεύματος. Υπάρχει δυνατότητα συμπλήρωσης περισσότερων του ενός αριθμών παροχής για το ίδιο ακίνητο, οι οποίοι πρέπει να διαχωρίζονται μεταξύ τους. Για ακίνητο το οποίο δεν είναι αποπερατωμένο, ηλεκτροδοτείται με εργοταξιακό ρεύμα και είναι κενό, αν στη στήλη 30 έχει αναγραφεί η ένδειξη ΝΑΙ, συμπληρώνεται ο αριθμός της εργοταξιακής παροχής ηλεκτρικού ρεύματος.

Κενό κτίσμα: Στη στήλη 32 με κωδικό 8 δηλώνεται το κτίσμα ως κενό. Ετσι δηλώνεται και το ακίνητο το οποίο δεν είναι αποπερατωμένο, δεν έχει ποτέ ηλεκτροδοτηθεί ή ηλεκτροδοτείται με εργοταξιακό ρεύμα και είναι κενό.

Οικόπεδα και κτίσματα εντός και εκτός σχεδίου

Πώς θα γίνει η αναγραφή των περιγραφικών στοιχείων

Στον πίνακα 1 αναγράφονται τα περιγραφικά στοιχεία των κτισμάτων, ανεξάρτητα αν αυτά βρίσκονται σε περιοχές εντός ή εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού, καθώς και των οικοπέδων με ή χωρίς κτίσματα. Ο πίνακας χωρίζεται σε στήλες και συμπληρώνεται από τον φορολογούμενο ως εξής:

Στη στήλη 1 αναγράφεται ο αριθμός ταυτότητας του ακινήτου ή του δικαιώματος επί ακινήτου (ΑΤΑΚ), εφόσον αυτός έχει αποδοθεί και γνωστοποιηθεί στον φορολογούμενο. Κατά τη μεταβολή ή διαγραφή των ακινήτων υποχρεωτικά αναγράφεται ο ΑΤΑΚ.

Στη στήλη 3 αναγράφεται ο νομός στον οποίο βρίσκεται το ακίνητο, στη στήλη 4 αναγράφεται ο δήμος ή η κοινότητα στην οποία βρίσκεται το ακίνητο, στη στήλη 4α αναγράφεται το δημοτικό ή κοινοτικό διαμέρισμα στο οποίο βρίσκεται το ακίνητο, στη στήλη 5 η οδός και ο αριθμός επί του οποίου βρίσκεται το ακίνητο και στη στήλη 25 ο ταχυδρομικός κώδικας της διεύθυνσης του ακινήτου.

Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στη στήλη 6 του εντύπου Ε9. Διαγραμμίζεται υποχρεωτικά με Χ η αντίστοιχη στήλη (Π) της οδού της διεύθυνσης εφόσον το ακίνητο έχει πρόσοψη στον δρόμο αυτόν. Προσόψεις ακινήτου θεωρούνται οι πλευρές οι οποίες έχουν άνοιγμα (παράθυρο, πόρτα ή προθήκη) σε δρόμο ή πλατεία. Εφόσον το ακίνητο έχει άνοιγμα σε ακάλυπτο χώρο του οικοπέδου (π.χ., πρασιά) και μετά από αυτόν υπάρχει δρόμος ή πλατεία χωρίς να μεσολαβούν άλλα κτίσματα, θεωρείται ότι έχει πρόσοψη στον δρόμο αυτόν ή στην πλατεία. Οταν το ακίνητο δεν έχει πρόσοψη σε δρόμο αλλά αποκλειστικά σε ακάλυπτο χώρο ή σε αίθριο ή σε στοά, δεν συμπληρώνονται οι στήλες 6 γιατί αυτό θεωρείται τυφλό.

Σε περίπτωση τυφλού κτίσματος, εφόσον πρόκειται περί ακινήτου για το οποίο αναγράφονται υποχρεωτικά τα στοιχεία του οικοπέδου το οποίο δεν είναι τυφλό, το οικόπεδο αναγράφεται σε διαφορετική γραμμή ώστε να δηλωθεί η πρόσοψή του και ταυτόχρονα συμπληρώνεται και η συνολική επιφάνεια των επ’ αυτού κτισμάτων (στη στήλη 22).

Στη στήλη 7 αναγράφονται οι υπόλοιπες οδοί που περικλείουν το οικοδομικό τετράγωνο στο οποίο βρίσκεται το ακίνητο, όπου αυτό είναι δυνατόν. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στη συμπλήρωση των οδών που περικλείουν το ακίνητο ώστε να είναι ασφαλής ο γεωγραφικός εντοπισμός αυτού.

Στη στήλη 6 διαγραμμίζεται υποχρεωτικά με Χ η αντίστοιχη στήλη (Π) της οδού ή των οδών στις οποίες έχει πρόσοψη ή προσόψεις το ακίνητο.

Στη στήλη 28 συμπληρώνεται ο αριθμός των προσόψεων, όπως αυτές ορίζονται στις στήλες 6. Αν δεν είναι συμπληρωμένος αριθμός στη στήλη αυτή και δεν υπάρχουν διαγραμμισμένες προσόψεις στις στήλες 6, τότε το ακίνητο ή το δικαίωμα επί ακινήτου θεωρείται τυφλό.

Στη στήλη αναγράφεται ο αριθμός του οικοδομικού τετραγώνου (ΟΤ) στο οποίο βρίσκεται το ακίνητο, όπως αυτό καταγράφεται στους ισχύοντες κατά το έτος φορολογίας χάρτες που χρησιμοποιούνται για τον αντικειμενικό προσδιορισμό της φορολογητέας αξίας του ακινήτου από το υπουργείο Οικονομικών.

Προσοχή: Οταν δεν υπάρχει αριθμός οικοδομικού τετραγώνου επί των χαρτών του υπουργείου Οικονομικών ή όταν αυτός δεν είναι γνωστός στον φορολογούμενο, η στήλη παραμένει κενή.

Στη στήλη 26 αναγράφεται ο αριθμός της κατηγορίας Αντικειμενικού Προσδιορισμού Αξίας Ακινήτων (ΑΠΑΑ) ως εξής:

– Ενα (1) όταν το οικόπεδο επί του οποίου βρίσκεται το κτίσμα βρίσκεται σε περιοχή εντός συστήματος ΑΠΑΑ.

– Δύο (2) όταν το οικόπεδο επί του οποίου βρίσκεται το κτίσμα βρίσκεται σε περιοχή εκτός συστήματος ΑΠΑΑ. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στη συμπλήρωση της στήλης αυτής γιατί επηρεάζει τη φορολογητέα αξία του ακινήτου.