Μπορεί το «έτος Δομήνικου Θεοτοκόπουλου» να φτάνει στο τέλος του, όμως στην Αθήνα οι εκδηλώσεις για την επέτειο της συμπλήρωσης 400 χρόνων από το θάνατο του μεγάλου ζωγράφου μόλις αρχίζουν. Δυο εκθέσεις και ένα συνέδριο στο Μπενάκη θα εγκαινιαστούν παρουσία της βασίλισσας της Ισπανίας, Σοφίας, ενώ στον άξονα των μουσείων της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας, το Βυζαντινό και το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης θα συμμετέχουν με τη σειρά τους στις εκδηλώσεις.
Βέβαια, στο Ηράκλειο, είχε εγκαινιαστεί το καλοκαίρι η μία από τις δυο εκθέσεις που θα παρουσιαστούν στο Μπενάκη. «Στις εκθέσεις δεν περιλαμβάνονται ‘αριστουργήματα’ του Ελ Γκρέκο. Δεν βρίσκονται στη χώρα, και ίσως τελικά είναι καλύτερα γιατί εδώ βρίσκεται η Ιστορία και έχουμε πολλά να μάθουμε από αυτήν» είπε κ. Αλέξης Καλοκαιρινός εκπροσωπώντας το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης, στη συνέντευξη Τύπου που δόθηκε στο Μουσείο Μπενάκη.
Πρόκειται για την (ευτυχή) κατάληξη και υλοποίηση της πρότασης για ‘διεθνές έτος Γκρέκο’ που είχε εισηγηθεί ο ιστορικός τέχνης κ. Νίκος Χατζηνικολάου σε όλους τους διευθυντές μουσείων της Βασιλίσσης Σοφίας και που είχε εν τέλει κατατεθεί από αυτούς στις αρχές του ’11 στον τότε Υπουργό Πολιτισμού Παύλο Γερουλάνο. Οι υποχρεώσεις για τις εκδηλώσεις του «έτους» χρηματοδοτήθηκαν από πρόγραμμα ΕΣΠΑ 2007-2013, (1.400.000 ευρώ), από «εθνικούς πόρους» (250.000 ευρώ), ενώ τα οικονομικά κενά συμπλήρωσε όπου χρειάστηκε η χορηγία της Alpha Bank, όπως ανέφερε η πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής των εκδηλώσεων και γ.γ του ΥΠΠΟ, κ. Λίνα Μενδώνη.
Στο Μουσείο Μπενάκη
Στο κεντρικό κτίριο θα φιλοξενηθεί «Ο φιλικός κύκλος του Γκρέκο στο Τολέδο» (13/11-1/3/15) σε επιμέλεια του ιστορικού Ρίτσαρντ Κέιγκαν σε συνεργασία με τον ιστορικό τέχνης Νίκο Χατζηνικολάου, ο οποίος παρεμπιπτόντως έχει τη συνολική επιστημονική εποπτεία των εκθέσεων. Ο στόχος της έκθεσης όπως ανέφερε ο κ. Κέιγκαν και όπως υποδηλώνει και ο τίτλος είναι να
«αναπαρασταθεί το ‘ανθρώπινο κεφάλαιο’, δηλαδή να γίνουν γνωστοί, οι παραγγελιοδότες, οι πάτρωνες και οι διανοούμενοι που γνώριζαν και στήριζαν τον Γκρέκο στη δημιουργική του ζωή».
Οπότε η έκθεση περιλαμβάνει δύο από σημαντικές προσωπογραφίες που φιλοτέχνησε ο καλλιτέχνης, αυτές του ιατρού Ροδρίγο ντε λα Φουέντε και του νομομαθούς Χερόνιμο δε Θεβάγιος οι οποίες προέρχονται από τις συλλογές του Μουσείου του Prado, καθώς και άλλα ζωγραφικά έργα, σπάνια βιβλία, χειρόγραφα και χαρακτικά του 16ου και του 17ου αιώνα που φυλάσσονται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ισπανίας, στα Αρχεία του Τολέδου.
Στο κτίριο της οδού Πειραιώς θα παρουσιαστεί «Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος μεταξύ Βενετίας και Ρώμης» (21/11-1/3/15). Η έκθεση ταξιδεύει στην Αθήνα μετά από το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης όπου εγκαινιάστηκε (21/6-25/10) και επικεντρώνεται σε δυο πίνακες του Μουσείου του Ηρακλείου, την «Βάπτιση του Χριστού» και την «Αποψη του Ορους και της Μονής Σινά» και αποσκοπεί να διερευνήσει τα πρώτα βήματα του Γκρέκο στη Βενετία και τη Ρώμη. Παράλληλα στο πλαίσιο της έκθεσης θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα το έργο «Παιδί που φυσάει ένα αναμμένο δαυλί» από το Museo Nazionale di Capodimonte της Νάπολης.
Στο Μπενάκη διοργανώνεται και τριήμερο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο (21-23/11) με τίτλο «Ο Γκρέκο απ’ την Κρήτη στη Βενετία, στη Ρώμη, στο Τολέδο», με τη συμμετοχή 22 επιστημόνων από όλο τον κόσμο, ειδικών στο έργο του Θεοτοκόπουλου.
Στα υπόλοιπα Μουσεία
Στο Βυζαντινό & Χριστιανικό Μουσείο
Η έκθεση «Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος πριν από τον Ελ Γκρέκο» αναμένεται να εγκαινιαστεί τον Δεκέμβριο. Εμφαση θα δοθεί στο περιβάλλον που διαμόρφωσε τον καλλιτέχνη προτού αναχωρήσει για τη Βενετία το 1567, όσο βρισκόταν ακόμη στην Κρήτη. Θα παρουσιαστούν αντικείμενα καθημερινής ζωής, αρχεία, χειρόγραφα και έντυπα, εικόνες και πίνακες ζωγράφων του 16ου αιώνα από Κρήτη και Ιταλία.
Στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
Στο πλαίσιο της έκθεση, «Επέκεινα- Ο θάνατος και η ζωή μετά στην Αρχαία Ελλάδα» θα πραγματοποιηθεί ένα μικρό αφιέρωμα στον Γκρέκο με τίτλο «Ο θάνατος στο έργο του Γκρέκο» (14/11-8/2/15). Κεντρικό έκθεμα θα είναι ο πίνακας «Η Ταφή του Χριστού» της Εθνικής Πινακοθήκης της Αθήνας και θα πλαισιωθεί από δύο «Πιετά» του Γκρέκο οι οποίες θα εκτεθούν ψηφιακά σε φυσικό σχεδόν μέγεθος.
Οι περιορισμοί του προϋπολογισμού δεν επέτρεψαν τελικά τη διοργάνωση της έκθεσης «Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος και η Ναυμαχία της Ναυπάκτου» η οποία θα φιλοξενούνταν στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.
