Στην τελική φάση μπαίνει η συζήτηση για την έξοδο της Ελλάδας από το Μνημόνιο. Τα πρώτο κρίσιμο ραντεβού είναι σήμερα στην Ουάσιγκτον ανάμεσα στη γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ και στην ελληνική διαπραγματευτική ομάδα, ενώ τη Δευτέρα ακολουθεί Eurogroup στο Λουξεμβούργο.
Με δεδομένο ότι το ευρωπαϊκό Μνημόνιο εκπνέει στο τέλος του χρόνου και ότι ο Πρωθυπουργός δήλωσε ότι η Ελλάδα δεν θα ζητήσει τις υπόλοιπες δόσεις από το ΔΝΤ (ως τον Μάρτιο του 2016), η ώρα για την τελική διευθέτηση του θέματος πλησιάζει. Η όλη συζήτηση αφορά βεβαίως το τι θα συμβεί από την Πρωτοχρονιά του 2015, μετά το πέρας της τρέχουσας αξιολόγησης από την τρόικα και την εκταμίευση των τελευταίων δόσεων, ύψους 7,1 δισ. ευρώ, από την ΕΕ και το Ταμείο.
Οπως πληροφορείται «Το Βήμα», οι εταίροι αποδέχονται κατ’ αρχάς την ελληνική θέση για την έξοδο από το καθεστώς του Μνημονίου και της τρόικας που επιβλήθηκε στη χώρα το 2010. Ωστόσο η άποψη που επικρατεί σε Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες είναι ότι πρέπει η Ελλάδα να μη μείνει χωρίς στήριξη στις ταραγμένες (αυτόν τον καιρό) διεθνείς αγορές. Ετσι, ΕΕ και ΔΝΤ φαίνεται ότι συμφωνούν σε ένα μεταβατικό «όχημα εξόδου» (ή «προληπτικής στήριξης» κατά την κυρία Λαγκάρντ) με τη συνδρομή του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM).
Η δικλίδα ασφαλείας που εξετάζεται αφορά το άνοιγμα μιας προληπτικής χρηματοδοτικής γραμμής από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM). Πρόκειται για ένα σχήμα που δημιουργήθηκε με στόχο να διευκολυνθούν τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης ώστε να «διατηρούν συνεχή πρόσβαση στις αγορές, ενισχύοντας την αξιοπιστία των μακροοικονομικών τους επιδόσεων και εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα ένα επαρκές δίχτυ ασφαλείας» αναφέρει o ΕSM. Ισχύει για έναν χρόνο, με δυνατότητα παράτασης για 6+6 μήνες.
Οι δύο εκδοχές


Υπάρχουν δύο εκδοχές. Για την ένταξη στο πρώτο σχήμα, την Προληπτική Γραμμή Χρηματοδότησης υπό όρους (PCCL), τα βασικά κριτήρια είναι τα εξής: «Βιώσιμο δημόσιο χρέος, σεβασμός των δεσμεύσεων στο πλαίσιο της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος (EIP), ιστορικό πρόσβασης στις αγορές κεφαλαίων με λογικούς όρους και απουσία προβλημάτων φερεγγυότητας των τραπεζών που θα μπορούσαν να προκαλέσουν συστημικές απειλές για τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος της ευρωζώνης». Αν κάποια χώρα δεν πληροί όλα τα παραπάνω, περνάει στη δεύτερη εκδοχή, στην Ενισχυμένη Γραμμή Χρηματοδότησης (ECCL), η οποία παραχωρείται με ενισχυμένους όρους, αλλά και απαιτήσεις για τη λήψη διορθωτικών μέτρων.
Η Ελλάδα, μετά τα stress tests των τραπεζών και την έκθεση βιωσιμότητας του χρέους, θα πληροί τα τυπικά κριτήρια για την Προληπτική Γραμμή (PCCL) που προβλέπει πιο «χαλαρή» εποπτεία. Ευρωπαϊκοί κύκλοι επεξεργάζονται τον συνδυασμό αυτού του σχήματος με το Εθνικό Σχέδιο Ανάπτυξης. Πιο απλά, η τεχνική βάση θα είναι η χρηματοδοτική γραμμή και το πολιτικό «εποικοδόμημα» δεν θα είναι Μνημόνιο, αλλά ένα ελληνικό σχέδιο ανάκαμψης που θα συμφωνηθεί με την ΕΕ.
Σύμφωνα με τα επίσημα κείμενα του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, η εποπτεία για την περίοδο διαθεσιμότητας της πιστωτικής γραμμής πραγματοποιείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με συμμετοχή («όπου χρειάζεται») του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Ωστόσο, πρόκειται για κατ’εξοχήν ευρωπαϊκό σχήμα, στο οποίο το ΔΝΤ θα έχει αποκλειστικά τεχνική συνδρομή, ενώ δεν υπογράφεται κανενός είδους συμφωνία δανεισμού με την Ουάσιγκτον.
Οι προϋποθέσεις


Σύμφωνα με έγκυρες πηγές, η κυρία Λαγκάρντ θα μεταφέρει στην ελληνική πλευρά την καταστατική θέση του ΔΝΤ, που είναι ότι η συμμετοχή σε πρόγραμμά του είναι εθελοντική και ότι η πόρτα της εξόδου για κάθε χώρα είναι ανοιχτή. Από την άλλη πλευρά θα περιγράψει τους όρους ενός συναινετικού διαζυγίου, με τρόπο που θα διασφαλίζει την ομαλή μετάβαση για την Ελλάδα αλλά και το άμεσο συμφέρον του ΔΝΤ, που δεν είναι άλλο από το να πάρει πίσω τα χρήματα που δάνεισε στη χώρα μας.
Σε αυτό το πλαίσιο η κυρία Λαγκάρντ αναμένεται να θέσει τρεις όρους:
1. Η Ελλάδα θα πρέπει να ολοκληρώσει χωρίς εκπτώσεις την τρέχουσα αξιολόγηση της τρόικας που περιλαμβάνει δύσκολες μεταρρυθμίσεις στο Δημόσιο, στα εργασιακά και στο Ασφαλιστικό, ώστε να δώσει ένα θετικό σήμα στις αγορές για την επόμενη μέρα.
2. Να υπάρχει ένα πρόγραμμα «προληπτικής στήριξης» από τους επισήμους πιστωτές, άποψη που εξέφρασε και δημοσίως η γενική διευθύντρια μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου στο πλαίσιο της ετήσιας συνόδου του Ταμείου. Το σκεπτικό του ΔΝΤ είναι ότι η Ελλάδα πρέπει να είναι διασφαλισμένη απέναντι σε κάθε ενδεχόμενο και παράλληλα να συνεχιστεί απρόσκοπτα η πρόσβαση των ελληνικών τραπεζών στις γραμμές της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
3. Το ΔΝΤ θα ζητήσει από τους Ευρωπαίους να εγγυηθούν ξανά τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους αναλαμβάνοντας συγκεκριμένες δεσμεύσεις.
Τα 25 δισ. ευρώ


Το «όχημα εξόδου» πρέπει να προβλέπει σαφώς το πώς θα καλυφθεί το χρηματοδοτικό κενό των 25 δισ. ευρώ για τη διετία 2015-2016, εφόσον η Ελλάδα δεν θα ζητήσει δόσεις του ΔΝΤ ύψους 12,8 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τους σχεδιασμούς που γίνονται το ποσό θα μπορούσε να εξασφαλιστεί από τις εξής πηγές:
  • Από το «μαξιλάρι» διαθεσίμων της κυβέρνησης που είναι 5 δισ. ευρώ και θα φτάσει τα 7 δισ. στο τέλος του έτους.
  • Με ένα ποσό από 8 ως 11 δισ. από το υπόλοιπο του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας μετά τα stress tests των τραπεζών.
  • Με ποσό ύψους 8 δισ. ευρώ που προκύπτει για το διάστημα 2015-2022 από τις επιστροφές κερδών από ελληνικά ομόλογα από ευρωπαϊκές κεντρικές τράπεζες (ANFA’s και SNP’s).
  • Με την προσφυγή στις αγορές για εκδόσεις ομολόγων διάρκειας 7 και 10 ετών, όπως προβλέπεται στο προσχέδιο του προϋπολογισμού.
  • Με έντοκα γραμμάτια διάρκειας μεγαλύτερης των 26 εβδομάδων.
  • Με την ανταλλαγή υφιστάμενων εκδόσεων ομολόγων με νέες εκδόσεις.


Καθοριστικές επαφές
Το «καστ» της Κυριακής
Σε κρίσιμο ραντεβού με τη γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ προσέρχεται το οικονομικό επιτελείο την Κυριακή στην Ουάσιγκτον (στις 19.15 ώρα Ελλάδος) με σκοπό να συζητήσει στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο τον τρόπο αποχώρησης της χώρας από το Μνημόνιο και το καθεστώς της τρόικας. Από τη μια πλευρά του τραπεζιού θα κάθεται η κυρία Λαγκάρντ μαζί με τους Πόουλ Τόμσεν και Ρίσι Γκογιάλ και από την άλλη ο υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας, ο σύμβουλος του Πρωθυπουργού Σταύρος Παπασταύρου και ο θεσμικός συνεργάτης του υπουργού Χρήστος Στεφανάδης (ΣΟΕ).
Εκτός από το ραντεβού με τη γενική διευθύντρια του ΔΝΤ η συγκυρία προσδίδει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στις επαφές (επίσημες ή ανεπίσημες) που θα έχει η ελληνική αποστολή στην Ουάσιγκτον με τον επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ που θα βρίσκεται επίσης εκεί. Αλλωστε τη Δευτέρα ακολουθεί Εurogroup στο Λουξεμβούργο, στο οποίο θα συζητηθεί το ελληνικό ζήτημα παρουσία του κ. Ρέγκλινγκ.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ