«Βαθιά στη ζούγκλα της Καμπότζης βρίσκονται τα ερείπια μιας τεράστιας μεσαιωνικής πόλης η οποία έμεινε κρυμμένη για αιώνες. Νέες αρχαιολογικές τεχνικές αποκαλύπτουν σιγά σιγά τα μυστικά της – ανάμεσά τους ένα περίτεχνο δίκτυο από ναούς και λεωφόρους, κανάλια, λίμνες και πολύπλοκα υδραυλικά έργα», γράφει το BBC.
Η ιστορία αρχίζει τον Απρίλιο του μακρινού 1858, όταν ένας νεαρός Γάλλος εξερευνητής, ο Ανρί Μουό, απέπλευσε από το Λονδίνο με προορισμό την νοτιοανατολική Ασία.
Τα επόμενα τρία χρόνια ταξίδεψε πολύ, ανακαλύπτοντας εξωτικά έντομα της ζούγκλας που εξακολουθούν να φέρουν το όνομά του. Αλλά κανένας δεν θα τον θυμόταν σήμερα, αν δεν κρατούσε ένα ημερολόγιο, το οποίο δημοσιεύθηκε το 1863, δύο χρόνια αφότου ο Μουό πέθανε από πυρετό, στο Λάος, σε ηλικία μόλις 35 ετών.
Οι διηγήσεις του αιχμαλώτισαν την φαντασία του κοινού, αλλά όχι για τα σκαθάρια και τις αράχνες που βρήκε. Οι αναγνώστες ενθουσιάστηκαν από τις ζωντανές περιγραφές των τεράστιων ναών που είδε ο Μουό μέσα στη ζούγκλα.
Ετσι έμαθε, για πρώτη φορά, ο δυτικός κόσμος την χαμένη μεσαιωνική πόλη του Ανγκόρ Βατ, και το ρομαντικό μεγαλείο της που εμπνέει δέος.
Ανοίγοντας δρόμο μέσα στην πυκνή βλάστηση, ο Μουό έφτασε σε μια πλατιά τάφρο η οποία περιέβαλε έναν μεγαλειώδη ναό. Ηταν το Ανγκόρ Βατ, το μεγαλύτερο θρησκευτικό μνημείο στη Γη.
Με μια ματιά ο Μουό κατάλαβε ότι αυτά τα καλυμμένα από βρύα κτίσματα ήταν έργο ανθρώπινων χεριών. «Χτισμένα από κάποιον Μιχαήλ Αγγελο της αρχαιότητας», έγραψε, «είναι πιο μεγαλειώδη από ο,τιδήποτε μας άφησε η Ελλάδα ή η Ρώμη». Αν και είχε μείνει εγκαταλειμμένο και παραμελημένο επί αιώνες, ο Μουό δεν είχε καμμιά αμφιβολία ότι πίσω από αυτό το περίπλοκο κτίσμα βρισκόταν κάποιος μεγάλος σχεδιαστής.
Σήμερα η Καμπότζη είναι διάσημη για τα κτίρια αυτά. Κατασκευάστηκαν το 1150, και παραμένουν το μεγαλύτερο θρησκευτικό συγκρότημα στον κόσμο, καλύπτοντας μια έκταση τέσσερις φορές μεγαλύτερη από την Πόλη του Βατικανού.
Προσελκύει δύο εκατομμύρια τουρίστες κάθε χρόνο και εικονίζεται στην σημαία της Καμπότζης.
Αλλά στη δεκαετία του 1860 το Ανγκόρ Βατ, τον μεγαλύτερο ναό, τον γνώριζαν μόνο λίγοι ντόπιοι μοναχοί και χωρικοί. Και κανένας δεν ήξερε ότι αυτός ο μεγαλειώδης ναός περιβαλλόταν κάποτε από μια πόλη σχεδόν ενός εκατομμυρίου κατοίκων.
Χρειάστηκαν περισσότερα από 100 χρόνια εξαντλητικής αρχαιολογικής έρευνας για να συμπληρωθεί ο χάρτης. Η χαμένη πόλη του Ανγκορ Βατ άρχιζε σιγά σιγά να έρχεται πάλι στο φως. Ακόμα και έτσι όμως παρέμεναν σημαντικά κενά.
Αλλά τώρα, οι αρχαιολόγοι ανακοινώνουν μια σειρά από νέες ανακαλύψεις – για το Ανγκόρ, και για μια ακόμη παλαιότερη πόλη κρυμμένη βαθιά και πέρα μέσα στη ζούγκλα.
Μια διεθνής ομάδα, με επικεφαλής τον δρα Ντέμιαν Εβανς, του πανεπιστημίου του Σίδνεϊ, χαρτογράφησαν 370 τετραγωνικά χιλιόμετρα γύρω από το Ανγκόρ με πρωτοφανείς λεπτομέρειες – όχι μικρό κατόρθωμα αν σκεφθούμε πόσο πυκνή είναι η ζούγκλα, και πόσο επικίνδυνες είναι οι νάρκες από τον εμφύλιο πόλεμο της Καμπότζης.
Και όμως, η χαρτογράφηση διήρκεσε λιγότερο από δύο εβδομάδες. Το μυστικό των αρχαιολόγων; To lidar – μια εξελιγμένη τεχνολογία απομακρυσμένης τηλεπισκόπησης που φέρνει επανάσταση στην αρχαιολογία, ιδίως στις τροπικές περιοχές.
Τοποθετημένη σε ένα ελικόπτερο που διέσχιζε την ζούγκλα από αέρος, η συσκευή lidar εξέπεμπε ένα εκατομμύριο ακτίνες λέιζερ κάθε τέσσερα δευτερόλεπτα καταγράφοντας λεπτές διακυμάνσεις στην τοπογραφία της επιφάνειας του εδάφους.
Τα ευρήματα ήταν συγκλονιστικά.
Οι αρχαιολόγοι βρήκαν ένα αστικό τοπίο, με ναούς, λεωφόρους, τεχνητές λίμνες, και κανάλια που εξαπλώνονται περίτεχνα.
«Ηταν η στιγμή του «εύρηκα»! Είδαμε αυτή την αρχαία πόλη να ζωντανεύει ξεκάθαρα στην οθόνη του υπολογιστή μπροστά στα μάτια μας», λέει ο δρ. Εβανς.
Η χαρτογράφηση έχει αποκαλύψει περισσότερους από 20 ναούς, αρχαία κανάλια, αναχώματα και δρόμους. Οι αρχαιολόγοι έμειναν έκπληκτοι όταν 36 ερείπια διάσπαρτα σε όλη την ορεινή περιοχή, συνδέθηκαν με ένα περίπλοκο δίκτυο δρόμων, με λίμνες και ναούς να τα χωρίζουν σε κανονικά οικοδομικά τετράγωνα.
Επίσης, η χαμένη πόλη θα επιτρέψει στους αρχαιολόγους και στους ιστορικούς να μάθουν περισσότερα σχετικά με την εξέλιξη του Ανγκόρ, επίκεντρου της τεράστιας πολιτικής και θρησκευτικής αυτοκρατορίας των Χμερ, οι οποίοι κυριάρχησαν επί 600 χρόνια στο μεγαλύτερο μέρος της Νοτιοανατολικής Ασίας.
