Σταύρος Ξαρχάκος: «Μάνα μου Ελλάς» στο Ηρώδειο

Γυρίζουμε τον χρόνο αρκετά πίσω. Στις αρχές της δεκαετίας του ΄80. Ο σκηνοθέτης Κώστας Φέρρης και ο παραγωγός Τάκης Ζερβουλάκος αποφασίζουν να γυρίσουν μια ταινία που θα αναφέρεται στην ιστορία του ρεμπέτικου – λαϊκού τραγουδιού, με φόντο τη Σμύρνη του 1919 και με σενάριο βασισμένο στη ζωή της Μαρίκας Νίκου. Ο λόγος για το κλασικό πλέον «Ρεμπέτικο», όπου τη μουσική για τις ανάγκες του σάουντρακ γράφει ο Σταύρος Ξαρχάκος. Η ευλογημένη αυτή συνεργασία δεν σταματά εκεί. Ο συνθέτης προτείνει τον ποιητή Νίκο Γκάτσο να γράψει τους στίχους. Αλλωστε οι δύο δημιουργοί έχουν συμπράξει κατά το παρελθόν, στους δίσκους «Ενα Μεσημέρι «(1966), «Νυν και Αεί «(1974) και σε κάποια τραγούδια για τη φωνή του Νίκου Ξυλούρη. Έχουν όμως να συνεργαστούν περί τη μία δεκαετία. Το σενάριο του Κώστα Φέρρη φθάνει στα χέρια τους και αρχίζουν το γράψιμο.

Συνθέτης και στιχουργός παραλαμβάνουν το σενάριο του Φέρρη και στηρίζουν σ’ αυτό τη θεματολογία των τραγουδιών τους. Ανάμεσα σε αυτά που θα γράψουν «Το δίχτυ», «Μάνα μου Ελλάς», «Μπουρνοβαλιά», «Στην Αμφιάλη», «Το Πρακτορείο», «Στου Θωμά», «Καίγομαι, καίγομαι».

Το «Μάνα μου Ελλάς», αποτελεί και τον τίτλο της συναυλίας του συνθέτη Σταύρου Ξαρχάκου, την Τρίτη 30 Σεπτεμβρίου, στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού. Εκεί θα παρουσιάσει στιγμές από τη μουσική του πορεία των τελευταίων 50 χρόνων. Τραγούδια από τη δισκογραφία, τον κινηματογράφο, το θέατρο και την τηλεόραση, μουσικές στιγμές που αγαπήθηκαν και σημάδεψαν τη νεότερη Ελλάδα, θα παρουσιαστούν από δύο εξαίρετους ερμηνευτές της νεότερης γενιάς: την Ηρώ Σαΐα, που συνεργάζεται με τον Σταύρο Ξαρχάκο τα τελευταία χρόνια, και τον Ζαχαρία Καρούνη, ο οποίος συμμετείχε στη μεγάλη θεατρική επιτυχία «Το Μεγάλο μας Τσίρκο». Τα τραγούδια θα εκτελέσει ζωντανά επί σκηνής 11μελής ορχήστρα μουσικών, υπό τη διεύθυνση του Σταύρου Ξαρχάκου. Την ενορχήστρωση υπογράφει οΣτα.

Επιστρέφοντας στη…βάση του «Μάνα μου Ελλάς», τα τραγούδια της ταινίας «Ρεμπέτικο» ηχογραφήθηκαν στο στούντιο «Κολούμπια», ενώ η οπτικοποίησή τους γίνεται στο λαϊκό κέντρο – «Το περιβόλι του Ουρανού» – στην Πλάκα.Ταινία και δίσκος βγαίνουν στην αγορά παράλληλα, τονχειμώνα του 1983και δημιουργούν αίσθηση. Ο δίσκος είναι τόσο σημαντικός ώστε αμέσως αυτονομείται από την εικόνα και διαγράφει εντυπωσιακή πορεία ( ξεπερνάει σε πωλήσεις τα 200.000 κομμάτια ). Το Ρεμπέτικο επανασυνδέει το λαϊκό τραγούδι με τις ρεμπέτικες καταβολές του. Οι μελωδίες και οι στίχοι δίνουν την εντύπωση ότι προέρχονται από τη χρυσή περίοδο του ρεμπέτικου τραγουδιού και όχι ότι επιδιώκουν την αναβίωσή του, σαράντα χρόνια μετά.

Ο Σταύρος Ξαρχάκος από την αρχή της καριέρας του έως σήμερα έχει αποδείξει με τα έργα του ότι το λαϊκό τραγούδι όχι μόνο κυλά στις φλέβες του αλλά είναι και από τους συνθέτες που του δώσε νέα πνοή. Πρώτη του μεγάλη επιτυχία είναι η μουσική που έγραψε το 1963 για την κινηματογραφική ταινία του Βασίλη Γεωργιάδη «Κόκκινα Φανάρια». Τα τραγούδια «Άπονη ζωή», «Φτωχολογιά» και το «Παράπονο» έγιναν μεγάλες επιτυχίες και ήταν τα πρώτα τραγούδια που έγραψε ο Λευτέρης Παπαδόπουλος. Με ίδιο τίτλο κυκλοφορεί και ο πρώτος του μεγάλος δίσκος που πλουτίζεται με τις επιτυχίες «Σαββατόβραδο στην Καισαριανή», «Βάλε κι άλλο πιάτο στο τραπέζι» όλα σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου. Και το συνέχισε με νέα πνοή σε έργα όπως τα «Τσιτσάνη Διάλογοι», «Ερημιά» (ενορχήστρωσε Μίκη Θεοδωράκη), στον δίσκο «Η Κυρία Καίτη κι Εγώ», στην «Λόλα» κ.α.