Ισως ο αυτισμός να είναι το αποτέλεσμα ενός τραυματισμού του εγκεφάλου του εμβρύου στη μήτρα ή κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού, σύμφωνα με νέα ανατρεπτική μελέτη.
«Κλειδί» η παρεγκεφαλίδα
Η μελέτη αυτή που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα στο επιστημονικό έντυπο «Νeuron» ανήκει στον δρα Σάμιουελ Γουάνγκ, αναπληρωτή καθηγητή Μοριακής Βιολογίας και Νευροεπιστήμης στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον και τους συνεργάτες του. Ο καθηγητής Γουάνγκ υποστηρίζει ότι οι βλάβες στην παρεγκεφαλίδα κατά την εμβρυϊκή ζωή ή την πρώιμη παιδική ηλικία μπορούν να συμβάλουν στην εμφάνιση διαταραχών του αυτιστικού φάσματος και άλλων νευροαναπτυξιακών διαταραχών αργότερα στη ζωή.
Σύμφωνα με τον καθηγητή, η παρεγκεφαλίδα είναι υπεύθυνη στην αρχή της ζωής για την επεξεργασία πολύπλοκων αισθητηριακών πληροφοριών με αποτέλεσμα να παίζει τελικά σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη φυσιολογικών κοινωνικών σχέσεων. Η μάζα της είναι μικρή –αντιστοιχεί μόλις στο 10% της μάζας ολόκληρου του εγκεφάλου –και εμπλέκεται σε λειτουργίες που σχετίζονται κυρίως με την κινητικότητα, όπως ο συντονισμός των κινήσεων. Ωστόσο ο δρ Γουάνγκ θεωρεί πως στην αρχή της ζωής του παιδιού η παρεγκεφαλίδα έχει πολύ πιο ευρύ ρόλο, καθώς συνδέεται και με την κοινωνική ανάπτυξη.
«Ορισμένα από τα κλινικά στοιχεία καθώς και τα ευρήματα πειραμάτων σε ζώα έχουν δείξει σύνδεση της παρεγκεφαλίδας με τον αυτισμό εδώ και χρόνια» ανέφερε ο δρ Γουάνγκ σε συνέντευξή του στην ειδησεογραφική ιστοσελίδα The Daily Beast. Πρόσθεσε ωστόσο ότι «τα στοιχεία αυτά έρχονται σε αντίθεση με όσα γράφουν τα εγχειρίδια Ιατρικής στα οποία αναφέρεται ότι η παρεγκεφαλίδα ελέγχει την επεξεργασία της κίνησης. Σε κάποιο επίπεδο οι ερευνητές παγιδεύτηκαν από το στενό πλαίσιο που είχαν μάθει στο Πανεπιστήμιο».
Το παράδειγμα του χαμόγελου
Στη δημοσίευση στο «Neuron» δίνεται το παράδειγμα της απόκρισης ενός παιδιού στο χαμόγελο του γονέα του. Δεν υπάρχει ανταμοιβή σε ένα χαμόγελο, και έτσι το χαμόγελο από μόνο του δεν ενεργοποιεί τις περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται με την ανταμοιβή. Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου η παρεγκεφαλίδα αρχίζει να συσχετίζει το χαμόγελο του γονέα με άλλες επιβραβεύσεις, όπως η τροφή, και συνδέει τις περιοχές του εγκεφάλου που αντιλαμβάνονται το χαμόγελο με εκείνες που σχετίζονται με την ανταμοιβή.
Αν όμως ένα παιδί εμφανίζει βλάβη στην παρεγκεφαλίδα κατά τη διάρκεια των σημαντικών πρώτων χρόνων της ζωής του, δεν θα είναι σε θέση να κάνει τη σύνδεση μεταξύ του χαμόγελου και της ανταμοιβής, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει σοβαρά η κοινωνική του ανάπτυξη.
Σύμφωνα με τη μελέτη του δρος Γουάνγκ, ένα παιδί που έχει βλάβη στην παρεγκεφαλίδα κατά τη γέννηση αντιμετωπίζει κίνδυνο για διαταραχή του αυτιστικού φάσματος αντίστοιχο με εκείνον που διατρέχει ένας καπνιστής για καρκίνο του πνεύμονα.
Πριν από τη γέννηση «γεννιέται» ο αυτισμός
Και παρότι ο καθηγητής και οι συνεργάτες του δεν αποκλείουν ένας τραυματισμός της παρεγκεφαλίδας στα πρώτα χρόνια ζωής του παιδιού να είναι υπαίτιος για τον αυτισμό, θεωρούν ότι είναι πιο πιθανό στη «ρίζα» της διαταραχής να βρίσκεται ένας τραυματισμός κατά την εμβρυϊκή ζωή. «Τα ερευνητικά στοιχεία μαρτυρούν ότι μέχρι τη στιγμή της γέννησης σχεδόν όλοι οι παράγοντες κινδύνου για διαταραχή του αυτιστικού φάσματος έχουν ήδη εμφανιστεί. Υπάρχει η πιθανότητα ο αυτισμός να παρουσιάζεται εξαιτίας παραγόντων που εμφανίζονται μετά τη γέννηση, ωστόσο, εξ όσων γνωρίζω, μια τέτοια σύνδεση είναι αδύναμη και συνήθως η εμφάνιση της διαταραχής συνδέεται με κάποιο γεγονός πριν από τη γέννηση» σημειώνει ο δρ Γουάνγκ.
Πιστεύοντας ότι έχει… συλλάβει τον κύριο «ύποπτο» για τον αυτισμό, ο καθηγητής ελπίζει ότι θα προχωρήσει στο επόμενο στάδιο, που δεν είναι άλλο από νέες οδούς στη θεραπεία της διαταραχής. «Στην περίπτωση του αυτισμού, η παρεγκεφαλίδα στην αρχή της ζωής μπορεί να αποτελέσει στόχο μελλοντικής παρέμβασης» καταλήγει.
HeliosPlus
