Πώς φύτρωσε μια Αρχιτεκτονική στα Ιωάννινα

Ενάμιση χρόνο πριν, ο πρώην πρόεδρος της Αρχής για την αξιολόγηση των πανεπιστημίων κ. Σπ. Αμούργης συμμετείχε σε σύσκεψη στο υπουργείο Παιδείας ενόψει της κατάθεσης του σχεδίου «Αθηνά» για την αναδιάρθρωση της ανώτατης εκπαίδευσης της χώρας. Τότε, στη συζήτηση αναφέρθηκε η περίφημη ιστορία της Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Ενα τμήμα που ιδρύθηκε το 2009 αλλά ποτέ δεν λειτούργησε, καθώς δεν διέθετε ούτε χρήματα ούτε προσωπικό. Προς τι ένα ακόμη τμήμα ενώ έχουμε ήδη τόσα και το επάγγελμα μαστίζεται από ανεργία, αναρωτήθηκε ο κ. Αμούργης. «Πού το βρήκατε αυτό; Δεν θα λειτουργήσει τέτοιο τμήμα» απάντησε ο τότε υπουργός Παιδείας κ. Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος. «Το διάβασα στις εφημερίδες» εξήγησε ο κ. Αμούργης, για να πάρει την αποστομωτική απάντηση από τον τότε υπουργό: «Μην πιστεύετε όσα διαβάζετε στις εφημερίδες, συνήθως γράφουν ψέματα»…

Ενα τμήμα, μια ιστορία…

«Η αλήθεια είναι ότι, παρά τον σχεδιασμό της «Αθηνάς», ήταν ήδη αποφασισμένο ότι το τμήμα αυτό δεν θα κλείσει» εκτιμά σήμερα ο κ. Αμούργης, πρόεδρος πια του Συμβουλίου της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών. Μιλώντας στο «Βήμα» εκφράζει παράλληλα την απορία: «Και τι χρειάζεται ένα ακόμη τέτοιο τμήμα στη χώρα μας; Στις ΗΠΑ, με πληθυσμό περίπου 317 εκατομμύρια, το ακαδημαϊκό έτος 2013-14 εισήχθησαν 3.700 φοιτητές στις Σχολές Αρχιτεκτονικής. Την ίδια χρονιά εμείς, με 10,5 εκατομμύρια κατοίκους, είχαμε 800 εισακτέους φοιτητές στις Αρχιτεκτονικές Σχολές· σε μια χώρα με τρεις φορές περισσότερους αρχιτέκτονες από τη Γαλλία και την Αγγλία».

Δεύτερη πολυπληθέστερη ομάδα μηχανικών από τον κατάλογο μελών του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας είναι οι αρχιτέκτονες καθώς 18.362 είναι εγγεγραμμένοι. Οσο για τις προοπτικές εργασίας; Η δεδομένη συγκυρία έχει καταβαραθρώσει την οικοδομή και οι δουλειές ως εκ τούτου κινούνται πέριξ των ολίγων ανακαινίσεων.

Το θέμα με το Τμήμα Αρχιτεκτόνων στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων αλλά και το ομοειδές στην Καστοριά, το οποίο μετονομάστηκε και μεταφέρθηκε την περίοδο της «Αθηνάς» στην Κοζάνη, πήρε τις προηγούμενες ημέρες χαρακτήρα αστικού μύθου, με πανεπιστημιακούς και πολιτικούς να αντιπαρατίθενται δημόσια για τον λόγο ύπαρξής του. Το μυστήριο της λειτουργίας του, σύμφωνα με τις περισσότερες εκδοχές, αποδόθηκε σε… δόντι έμπειρων και παλαιών πολιτικών με καταγωγή από τα Ιωάννινα.

«Η συγκυρία άλλωστε δεν δικαιολογεί την ύπαρξη μιας όγδοης Αρχιτεκτονικής Σχολής στη χώρα» σχολίαζε μιλώντας στο «Βήμα» ο πρύτανης μεγάλου περιφερειακού πανεπιστημίου. Τις αποφάσεις των προκατόχων του αποδέχθηκε ο νυν υφυπουργός Παιδείας κ. Αλ. Δερμεντζόπουλος υπογράφοντας, τυπικά, την ένταξη του τμήματος στα Επιστημονικά Πεδία των Μηχανογραφικών Δελτίων για το 2015-16.

Το κλείνουν τα κονδύλια

Ωστόσο, ξεκαθαρίζοντας το τοπίο, ο υπουργός Παιδείας κ. Ανδρέας Λοβέρδος έπειτα από σύσκεψη για την ανώτατη παιδεία την Παρασκευή στο Μέγαρο Μαξίμου, στην οποία αποφασίστηκε απελευθέρωση των ειδικών λογαριασμών των ΑΕΙ (κοινοτικά κονδύλια), δήλωσε ότι αυτό το τμήμα δεν θα λειτουργήσει ποτέ καθώς δεν έχει λάβει χρηματοδότηση ούτε θα χρηματοδοτηθεί.

Ανώτατα στελέχη του υπουργείου Παιδείας που είχαν μιλήσει στο «Βήμα» εξηγούσαν άλλωστε ότι το τμήμα αυτό δεν έκλεισε με το περσινό σχέδιο «Αθηνά» και πλέον για να καταργηθεί χρειάζεται την ψήφιση νέου νόμου. Εντούτοις, πολλά τμήματα –μεταξύ των οποίων πολλοί προσμετρούν και το επίμαχο –δεν θα λειτουργήσουν την ερχόμενη χρονιά με αποφάσεις των ίδιων των πανεπιστημίων λόγω έλλειψης καθηγητών ή χρηματοδότησης. Και φυσικά χρηματοδότηση για νέα τμήματα δεν θα υπάρξει.

Οπως φανερώνουν τα στοιχεία, η ίδρυση Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων εγκρίθηκε με Προεδρικό Διάταγμα το 2009 (ΠΔ 173/09, ΦΕΚ 206 Α/2-10-2009) επί υπουργίας του κ. Αρη Σπηλιωτόπουλου και το Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας με Προεδρικό Διάταγμα το 2010 (ΠΔ 8/10, ΦΕΚ 13 Α/9-2-2010) επί υπουργίας της κυρίας Αννας Διαμαντοπούλου.

Οπως εξηγεί ο κ. Σπηλιωτόπουλος μιλώντας στο «Βήμα», την περίοδο του 2009 η ίδρυση του εν λόγω τμήματος «ήταν απόφαση της τότε κυβερνητικής επιτροπής υπό την προεδρία του Κωνσταντίνου Καραμανλή με βασικό σκοπό να ολοκληρωθεί η φυσιογνωμία του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, καθώς αυτό μαζί με τα Πανεπιστήμια Κρήτης και Πάτρας θεωρούνταν τα νέα ελπιδοφόρα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της χώρας, με στόχο να προσελκύσουν σπουδαστές από όλη την περιοχή των Βαλκανίων».

Εναν χρόνο μετά, επί υπουργίας Διαμαντοπούλου, ιδρύθηκε και το τμήμα στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Η ίδια ωστόσο τάχθηκε γενικά κατά του ανοίγματος νέων τμημάτων, ειδικά την περίοδο της κρίσης που ξεκινούσε. Οπως λέει στο «Βήμα», ο φάκελος ήταν ήδη έτοιμος και υπογεγραμμένος από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και η ίδια απλώς τον προώθησε. Οι προκάτοχοί της στο υπουργείο Παιδείας αρνούνται την πληροφορία αυτή.

Κόψιμο και ράψιμο

Πάντως, στο πλαίσιο του σχεδίου «Αθηνά», στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας το Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών μετονομάστηκε σε Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος και η έδρα του μεταφέρθηκε από την Καστοριά στην Κοζάνη. Παράλληλα με το ίδιο σχέδιο, που ψηφίστηκε επί υπουργίας Αρβανιτόπουλου, ορίσθηκε ότι το Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών στα Ιωάννινα αρχίζει τη λειτουργία του από το ακαδημαϊκό έτος 2015-2016.

Από την πλευρά της η κυρία Διαμαντοπούλου, η οποία επί υπουργίας της «έκοψε» σειρά τμημάτων από τα ΤΕΙ αλλά είδε τα περισσότερα να «επιστρέφουν» επί υπουργίας Αρβανιτόπουλου, παρενέβη την περασμένη εβδομάδα με σχόλιό της στο facebook: «Είναι κοροϊδία προς τις τοπικές κοινωνίες η ανακοίνωση ίδρυσης σχολών χωρίς προϋπολογισμό, χωρίς υποδομές, χωρίς καθηγητές. Ας επικεντρωθεί, λοιπόν, η κυβέρνηση στην εξασφάλιση της επαρκούς χρηματοδότησης των ΑΕΙ».