ΤΟ ΒΗΜΑ –NEW YORK TIMES
Κάθε φορά που αυξάνεται ο αριθμός των θυμάτων στη Γάζα, οι πολιτικοί της Δύσης μας υπενθυμίζουν ότι «το Ισραήλ έχει δικαίωμα να υπερασπιστεί τον εαυτό του». Αναρωτιόμαστε γιατί και οι Παλαιστίνιοι δεν έχουν το ίδιο δικαίωμα. Αν η απάντηση είναι ότι το Ισραήλ αποτελεί κράτος ενώ η Παλαιστίνη όχι, τότε πρέπει να αναρωτηθούμε ποιος στέρησε από τους Παλαιστινίους το κράτος τους.
Πολλοί Ισραηλινοί _ οι φιλελεύθεροι, οι μετριοπαθείς και οι φιλειρηνιστές _ υποστηρίζουν την λύση των δύο κρατών. Η ισραηλινή δεξιά όμως θεωρεί την μετριοπάθεια αφέλεια και υποστηρίζει ότι η παλαιστινιακή μαχητικότητα πρέπει να παταχθεί βιαίως προκειμένου να υπάρξει μια ευκαιρία για ειρήνη.
Η δημόσια συζήτηση στο Ισραήλ μου θυμίζει μια παρόμοια συζήτηση στην Τουρκία στη διάρκεια του αγώνα κατά της τρομοκρατίας των Κούρδων. Η σύγκρουση ανάμεσα στο ΡΚΚ και τις τουρκικές δυνάμεις ασφαλείας ξεκίνησε το 1984 και στοίχισε περισσότερες από 40.000 ζωές. Η βία σταμάτησε πριν από λιγότερο από δύο χρόνια χάρη στην ειρηνευτική διαδικασία που συμφωνήθηκε ανάμεσα στον τούρκο πρωθυπουργό Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τον φυλακισμένο ηγέτη του ΡΚΚ Αμπντουλάχ Οτσαλάν.
Δεν ήταν εύκολο να επιτευχθεί η ειρήνη. Πρώτον, η Τουρκία έπρεπε να κατανικήσει το δικό της εθνικιστικό κατεστημένο που προτιμούσε μια «στρατιωτική λύση» το οποίο σήμαινε, με τα λόγια ενός επιφανούς στρατηγού, «να σκοτώσουμε όλους τους τρομοκράτες έναν προς έναν».
Οι οπαδοί της στρατιωτικής λύσης υποστήριζαν ότι το ΡΚΚ επιζούσε μόνο χάρη στην υποστήριξη ξένων κυβερνήσεων που υπηρετούσαν τα δικά τους συμφέροντα και χάρη στον βίαιο φανατισμό του. Αλλά από πού προερχόταν ο φανατισμός αυτός;
Η απάντησή τους ήταν ότι οι Κούρδοι αποτελούν ένα λαό με ροπή στην βία από την φύση του. Το κράτος δεν είχε άλλη επιλογή από το να τους μιλήσει με την μοναδική γλώσσα που καταλάβαιναν _ τη βία. Την ίδια επωδό ακούμε και όταν το Ισραήλ μιλάει για τη Χαμάς.
Ωστόσο, στην Τουρκία τότε όπως και στο Ισραήλ σήμερα, υπάρχει ένα μεγάλο κενό σ’ αυτό το επιχείρημα: δεν λαμβάνει υπ’ όψη την καταπίεση των Κούρδων από την Τουρκία που αποτελούσε, βεβαίως, την κύρια αιτία της μαχητικότητας του ΡΚΚ. Το τουρκικό κράτος επί χρόνια αρνιόταν ότι τους καταπίεζε, επιμένοντας ότι οι Κούρδοι ήταν τούρκοι πολίτες με ίση πρόσβαση στις κρατικές υπηρεσίες. Η Τουρκία όμως απαγόρευε την γλώσσα τους, δυσφήμιζε τον πολιτισμό τους και απαντούσε στα πολιτικά τους παράπονα με αυταρχισμό. Η ειρηνευτική συμφωνία έγινε εφικτή μόνο όταν ο τουρκικός λαός και το κράτος παραδέχθηκαν αυτό το γεγονός.
Αν το Ισραήλ θέλει να πετύχει κάποτε την ειρήνη, οι Ισραηλινοί οφείλουν να ξεπεράσουν τους δικούς τους φαρισαϊκούς ιέρακες _ και να εγκαταλείψουν το πνευματικά οκνηρό αντανακλαστικό που εξηγεί την παλαιστινιακή μαχητικότητα ως φυσική απόρροια της υποτιθέμενα βίαιης φύσης της αραβικής και ισλαμικής κουλτούρας.
Είναι αλήθεια ότι η Χαμάς είναι μια βίαιη οργάνωση και πρέπει να σταματήσει να εκτοξεύει ρουκέτες στο Ισραήλ και να ζητά την καταστροφή του εβραϊκού κράτους. Επίσης πρέπει να αντιμετωπιστεί ο αντισημιτισμός στην Παλαιστίνη και στον αραβικό κόσμο. Αλλά τα φαινόμενα αυτά δεν συμβαίνουν στο κενό. Δημιουργήθηκαν _ και κρατούνται ζωντανά _ εν μέρει λόγω της συνεχιζόμενης καταπίεσης των Παλαιστινίων από το Ισραήλ.
Ο ισραηλινός πρωθυπουργός Βενιαμίν Νετανιάχου δεν είναι οπαδός του Ερντογάν αλλά θα κάνει καλή υπηρεσία στη χώρα του αν πάρει μαθήματα από την Τουρκία.
Χάρη στις ακούραστες προσπάθειες των φιλελεύθερων, η τουρκική κοινωνία άρχισε να συνειδητοποιεί ότι οι μαχητές του ΡΚΚ δεν ήταν από την φύση τους κακοί αλλά ανθρώπινα πλάσματα που υφίσταντο τραύματα από τον σιδερένιο ζυγό του κράτους. Αντί απλώς να δαιμονοποιεί τους «τρομοκράτες», ο Ερντογάν άρχισε να κηρύττει «ας μην κλάψουν άλλες μανάδες» _ και από τις δυο πλευρές.
Στη συνέχεια ξεκίνησε μυστικές συνομιλίες με την ηγεσία του ΡΚΚ και αρνήθηκε να εγκαταλείψει την ειρηνευτική διαδικασία όταν οι ιέρακες και των δύο πλευρών ήταν αντίθετοι προς αυτή ή την σαμποτάριζαν. Το κουρδικό απέχει πολύ ακόμη από το να λυθεί, αλλά ο μακρύς αγώνας της Τουρκίας με τους Κούρδους οδεύει προς την συμφιλίωση και την συνεργασία.
Αν οι ισραηλινοί πολιτικοί δεν κάνουν παρόμοια ιστορικά βήματα και απλώς κολλήσουν στην κουρασμένη λογική του «σκοτώστε όλους τους τρομοκράτες» θα παραμείνουν βαλτωμένοι στον φαύλο κύκλο. Κάθε νεκρός τρομοκράτες _ για να μην αναφερθούμε στους θανάτους αθώων γυναικών και παιδιών _ αντικαθίσταται σύντομα από έναν αδερφό ή έναν ανιψιό που ζητά εκδίκηση. Και όσο συνεχίζεται ο κύκλος αυτός της βίας, ούτε οι Ισραηλινοί ούτε οι Παλαιστίνιοι θα βρουν την ειρήνη και την αξιοπρέπεια που τους αξίζει.
